Александар Караѓорѓевиќ (кнез)
  Александар Караѓорѓевиќ (Топола, 11 октомври 1806 - Темишвар, 3 мај 1885) бил владејачки принц на Србија од 1842 година до 1858 година и син на водачот на Првото српско востание Караѓорѓe Петровиќ. По пропаѓањето на Првото српско востание, Александар ја напуштил Србија со својот татко и се вратил во неа во 1839 година. станува аѓутант на принцот Михаило Обреновиќ. На престолот го донеле уставобранителите по соборувањето на принцот Михаило Обреновиќ. Неговото владеење било обележано со влијанието на народниот правобранител, поради што целиот период се нарекувал омбудсмански режим. Во овој период биле започнати сериозни реформи во Србија и модернизација на земјата. БиографијаНајмладиот син на Караѓорѓе и Јелена, Александар, е роден во Топола на 11 октомври 1806 година (според новиот календар). Се школувал во Хотин во Бесарабија (Русија), под покровителство на рускиот цар. Се оженил во 1830 година со Персида, ќерка на војводата Јеврем Ненадовиќ и Јованка Миловановиќ . Имале девет деца: ќерките Полексија, Клеопатра, Јелена и Јелисавета и синовите Алексије, Светозара, Андреј (сите тројца починале како деца), Петра и Арсена. На крајот на 1839 г. по султанскиот декрет со кој се потврдува кнежевското достоинство на кнезот Михаило Обреновиќ, семејството Караѓорѓевиќ се вратило во Србија. Александар стапил на служба во Главниот штаб на српската војска. По политичките конфликти предизвикани од непочитувањето на таканаречениот „ турски устав “ од 1838 г.[1] и абдикација на Милош, а потоа и на Михајло Обреновиќ, на Народното собрание одржано во Врачар, на 14 септември 1842 година, Александар Караѓорѓевиќ бил избран за принц на Србија. По признавањето на кнежевската титула од Русија и Турција, кнезот Александар се свртел кон реформи и воведување нови институции, со цел да го забрза развојот на српската држава. Донесен бил граѓански законик, воведена била постојана војска, а во Крагуевац е основана тополивница (1853 г.). Во Унгарската револуција од 1848 година во Војводина, учествувале и чети на доброволци од Србија под команда на Стеван Книќанин, испратени од кнезот Александар Караѓорѓевиќ да им помогнат на Србите во нивната борба за автономија. Како продолжение на национално-политичкото движење во 1848 година, се развила сесловенска идеја за југословенското кралство, која е веднаш до „Начертаније“ Илија Гарашанин, четири години претходно напишана српска политичка програма, придонела за основите на српската надворешна политика. Во домашната политика, принцот Александар влегол во конфликт со членовите на Државниот совет, што кулминирало со свикувањето на Националното собрание на Свети Андреј во декември 1858 година, што ја принудило неговата абдикација.[2] По симнувањето од кнежескиот престол, принцот Александар се повлекол во својот имот во близина на Темишвар (денешна Романија). Неговиот мирен живот го нарушило обвинувањето дека обезбедувал пари и оружје за заговорниците во атентатот на принцот Михаило. Убедувањето за делото што не го направил длабоко го повредило. Династичките борби уште повеќе се разгореле и дури тогаш во нив активно учествувал кнезот Александар. Принцот Александар Караѓорѓевиќ починал во Темишвар на 3 мај 1885 година (според новиот календар), а бил погребан во Виена, каде во 1911 година бил осквернавен неговиот гроб, а черепот му бил украден.[3] Набрзо черепот бил пронајден на гробишта во грмушка, а посмртните останки на Александар и неговата сопруга Персида биле пренесени на 22 декември 1911 година. (според јулијанскиот календар) со дарувањето на кралот Петар I во Опленац.[4][5] Добитник е на високи отомански одликувања, Орден за достоинство за воени заслуги и Голем орден на слава, како и значка на Маршал, портрет на Падишах и Нишан Имтијаз (Значка на достоинството) од прв степен.[6][7] Замокот на принцот Александар Караѓорѓевиќ се наоѓа во Брестовачка Бања. СемејствоСопружник
Деца
Галерија
Наводи
Литература
Надворешни врски
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
