Институт за национална историја

Институт за национална историја (ИНИ) — државна научна установа основана со уредба на владата на НР Македонија од 22 јули 1948 година, со основна задача да ја проучува историјата на Македонија и македонскиот народ, на народностите и на етничките групи што живеат во неа. Со посебен Закон за Институтот за национална историја од 1965 година поблиску се определени неговите задачи. Седиштето на Институтот за национална историја е во Скопје. За прв директор е именуван Митко Зафировски, а денешен директор на Институтот е д-р Драги Ѓоргиев.

ИНИ својата дејност ја остварува преку научноистражувачка, издавачка и наставна дејност (последипломските и докторските студии).

Институтот за национална историја низ годините минал низ неколку фази. Првата фаза е четиригодишниот период од 1944 до 1948 година, која се одликува со силно влијание на југословенската и советската историографска школа.^[1] Темелите на идејата за создавање на Институт за национална историја биле псотавени на Првото заседание на АСНОМ, на 2 август 1944 година.^[1] Бил формиран специјализиран Историски отсек при Главниот штаб на Југословенската армија, за Македонија, со задача да прибира и да подредува архивска граѓа.

Во почетокот на 1948 година, кога Институтот се наоѓал во фаза на организациско оформување, бил формиран Научен совет како претходница на Институтот.^[1] Во напорите за прибирање изворни материјали и за формирање библиотечни фондови, најголем придонес имал еден од основоположниците на ИНИ, д-р Љубен Лапе, кој во 1946 година учествувал во преземање на библиотеката и архивата од Македонскиот научен институт во Софија, што е донесена во НР Македонија.

Институтот како самостојна научна институција бил формиран со Уредба бр. 8556, која Владата на НРМ ја потпишала на 20 јули 1948 година. Првото име гласело: Научен институт за национална историја на македонскиот народ, со седиште во Скопје.^[1] Во оваа фаза се пристапило кон конципирање на модерната македонска историографија.

Во периодот од 1980-1990 година, започнал процесот на критичко превреднување на научните достигнувања на македонската историографија, и се појавил стремежот да се обработат некои „табу теми“ за кои Институтот во претходниот период воопшто не се произнесол.^[1]

Во 2008 година бил донесен нов Закон за научно-истражувачка работа, а две години подоцна, Институтот го прилагодил својот Статут со Законот.

Научноистражувачката дејност Институтот ја врши преку седум постојни одделенија:

• Одделение за античка и средновековна историја на Македонија (до 1371 година)
• Одделение за историјата на Македонија во време на османско-турското владеење (до почетокот на XIX век)
• Одделение за проучување на периодот на преродбенското и националноослободителното движење во XIX век до 1912 година
• Одделение за историјата на македонскиот народ (1913-1941)
• Одделение за историјата на македонскиот народ (1941-1991)
• Одделение за историјата на малцинствата на Балканот и иселеништвото
• Балканолошко одделение

Од 1957 година Институтот издава научно списание „Гласник”.

• Митко Зафировски (1 август 1948 - 1 септември 1949)^[2]
• Методија Соколоски (1 септември 1949 - 1 април 1950) (1 август 1956 - 1 декември 1960)
• Данчо Зографски (1 април 1950 - 1 октомври 1950) (1 април 1983 - 31 март 1986)
• Ѓорѓи Абаџиев (1 септември 1950 - 1 април 1952)
• Љубен Лапе (1 април 1952 - 1 август 1956)
• Александар Христов (1 декември 1960 - 1 декември 1964) (1 април 1979 - 1 април 1983)
• Михаило Апостолски (1 јануари 1965 - 31 декември 1970)
• Глигор Тодоровски (1 јануари 1971 - 31 декември 1974)
• Орде Иваноски (1 јануари 1975 - 1 мај 1979)
• Манол Пандевски (1 април 1986 - 3 април 1987)
• Владо Ивановски (15 април 1987 - 5 декември 1995)
• Новица Велјановски (5 декември 1995 - 2001)
• Тодор Чепреганов (2001 - 2012)
• Драги Ѓоргиев (2012 - сè уште)

• Историја на Македонија

• д-р Марјан Димитријевски: „Историја на Институтот за национална историја“, Скопје, ИНИ, 2013 г.

• Институт за национална историја Архивирано на 8 јули 2012 г.

п р у Состав на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје Факултети Медицински науки Медицински факултет Стоматолошки факултет Фармацевтски факултет Факултет за физичка култура Технички науки Природно-математички факултет Архитектонски факултет Градежен факултет Машински факултет Факултет за електротехника и информациски технологии Факултет за информатички науки и компјутерско инженерство Технолошко-металуршки факултет Општествени науки Филозофски факултет Филолошки факултет Економски факултет Правен факултет Педагошки факултет Биотехнички науки Факултет за земјоделски науки и храна Шумарски факултет Факултет за ветеринарна медицина Уметности Факултет за музичка уметност Факултет за драмски уметности Факултет за ликовни уметности Институти Составни институти Економски институт Институт за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија Институт за социолошки и политичко-правни истражувања Земјоделски институт Институт за сточарство Придружни членки Јавни научни установи Институт за македонска литература Институт за македонски јазик Институт за национална историја Институт за фолклор Други високообразовни институции Православен богословски факултет Други организации Академско културно-уметничко друштво „Мирче Ацев“ Државен студентски дом „Пелагонија“ Државен студентски дом „Томе Стефановски - Сениќ“ Државен студентски центар „Скопје“ Завод за испитување на материјали и развој на нови технологии „Скопје“ Ј.З.О. Јавна здравствена станица Национална и универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“