Црква „Св. Ѓорѓи“ - Велес

Свети Ѓорѓи
Внатрешноста на црквата
македонска православна црква
Епархија	Повардарска
Архијерејско намесништво	Велешко
Местоположба
Координати	41°43′13.7″N 21°47′22.7″E / 41.720472°N 21.789639°E / 41.720472; 21.789639
Место	Велес
Општина	Велес
Држава	Македонија
Општи податоци
Покровител	Свети Ѓорѓи
Изградба	XVIII век
Архитектонски опис

Св. Ѓорѓи — православна црква (или параклис) во градот Велес. Му припаѓа на Велешкото архијерејско намесништво во Повардарската епархија на МПЦ - ОА. Прогласена е за културно наследство на Македонија поради нејзиното значење за народната просвета во Македонија.^[1]

Црквата се наоѓа на ул. „Богдан Каракостев“ бр. 17 во населбата Прцорек,^[2] на северноисточната страна на Велес. По надворешниот изглед не се разликува од куќите околу неа, но внатре е нормална црква со олтар, иконостас и повеќе икони. Нема точни податоци за времето на нејзината изградба. Според едни извори таа е изградена во 1740 г. а според други во 1766 г. Вториот податок е земен од годината на една икона во црквата „Св. Богородица“ за која се смета дека е најстара икона во Велес.

Во месноста Прцорек образованието се одвивало уште од XVIII век, водено од калуѓер и калуѓерка.^[2]

Во 1857 г. во оваа црква станала првото училиште во земјата во кое учело на македонскиот јазик и писмо според тврдењето на градските историчари. Тука предавал преродбеникот Јордан Хаџи Константинов-Џинот, и оваа скромна установа се смета за негов напор. Наставата се одвивала на два ката — на приземјето биле машките, а на горниот дел биле женските ученици. Тука се одржувале претставите на неговите драмски дела.^[2] Тогашните македонски просветари се соочувале со значителни потешкотии бидејќи наставата на македонски, како и поддршката за македонска национална свест биле забранувани и напаѓани од грчката, турската, бугарската интелегенција која имала цел да го претопи македонското население.^[3]

До 1905 г. црквата била имот на Рилскиот манастир, по што била запоставена.

Храмот се отвора за јавноста двапати во годината: за Ѓурѓовден на пролет и Свети Ѓорѓија на есен.^[2]

• 
  Портите на црквата
• 
  Икони на ѕид
• 
  Поглед на внатрешноста
• 
  Спомен-плоча за училиштето

• Повардарска епархија
• Велешко архијерејско намесништво

• Црква „Св. Ѓорѓи“ - Велес на Ризницата ^?

п р у Цркви во Велес „Св. Пантелејмон“  • „Успение на Пресвета Богородица“  • „Св. Спас“  • „Св. Никола“  • „Св. Петка“  • „Св. Димитриј“  • „Св. Недела“  • „Св. Ѓорѓи“  • „Св. Кузман и Дамјан“  • „Св. Кирил и Методиј“  • „Св. Јован Крстител“ (Маркова Меана)  • „Св. Наум Охридски  • „Св. Јован Крстител“  • „Св. Климент Охридски Општина Велес

п р у Културно наследство во Општина Велес Партизански гробишта (Велес)  • Спомен-куќа на Васил Главинов (Велес)  • Спомен-костурница (Велес)  • Куќа на ул. „Јован Алабакот“ бр. 1 (Велес)  • Куќа на Прнарови (Велес)  • Куќа на Тренчови (Велес)  • Куќа на Чокалови (Велес)  • Куќа на ул. „Јован Алабакот“ бр. 8 (Велес)  • Куќа на Паунови (Велес)  • Куќа на ул. „Максим Горки“ бр. 73 (Велес)  • Куќа на ул. „Петар Михов“ бр. 3 (Велес)  • Куќа на ул. „Јордан Хаџи Константинов-Џинот“ бр. 7 (Велес)  • Куќа на ул. „Владимир Назор“ бр. 34 (Велес)  • Куќа на ул. „Коле Цветков“ бр. 15 (Велес)  • Црква „Св. Ѓорѓи“ (Велес)  • Црква „Св. Димитриј“ (Велес)  • Црква „Св. Никола“ (Велес)  • Црква „Св. Марко“ (Велес)  • Црква „Св. Спас“ (Велес)  • Црква „Св. Пантелејмон“ (Велес)  • Саат-кула (Велес)  • Велешка тврдина (Велес)  • Фазил Ахмет-пашина џамија (Велес)  • Куќа на ул. „9 Ноември“ бр. 54 (Велес)