ਸਾਵਨ ਸਿੰਘ
ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Sawan Singh; 1858-1948), ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ "ਦ ਗ੍ਰੇਟ ਮਾਸਟਰ" ਜਾਂ "ਵੱਡੇ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗੁਰੂ ਸਨ। ਉਹ 1903 ਵਿੱਚ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜੋੋੋਤੀ ਜੋੋਤਿ ਸਮਾਉਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 1948 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੱਕ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਬਿਆਸ (ਆਰ.ਐੱਸ.ਐੱਸ.ਬੀ) ਦੇ ਦੂਸਰੇੇ ਮੁਖੀ ਰਹੇ। ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ।[1][2] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੇਵਕਾਂ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵੱਖਰੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਮਿਸ਼ਨ ਬਣਾਏ ਹਨ[3] ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਮਸਤਾਨਾ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨੀ, ਬੀਬੀ ਸੋਮਨਾਥ, ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦਾਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4] ਸਨਮਾਨਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਪਰੰਤੂ ਓਹਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਅਪੀਲਾਂ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ:
ਜ਼ਿੰਦਗੀਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 5 ਸਾਵਨ 1915 ਵਿਕਰਮ ਸੰਮਤ ਤੇ ਗਰੇਵਾਲ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਤੀ 20 ਜੁਲਾਈ 1858 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਜਟਾਣਾ (ਨਾਨਕਾ ਪਿੰਡ), ਜਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਣਵੰਡੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸੂਬੇਦਾਰ ਮੇਜਰ ਕਾਬਲ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਤਾ ਜੀਵਨੀ ਕੌਰ ਸਨ। ਓਹਨਾਂ ਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸੀ ਜੋ ਕਿ 115 ਸਾਲ ਤੱਕ ਜੀਵਿਤ ਰਹੇ। ਓਹਨਾਂ ਦਾ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਮਹਿਮਾ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਓਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਥਰਮਸਨ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਸਿਵਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਰੁੜਕੀ ਵਿਖੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਿਲਟਰੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਪਰੰਤੂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ।[5] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿਸ਼ਾਵਰ ਦੇ ਇੱਕ ਰਹੱਸਮਈ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਬਾਬਾ ਕਾਹਨ ਸੀ ਜਿਸਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣਗੇ ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ:
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਮਰੀ ਵਿਖੇ ਠਹਿਰੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਿਲੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸਾਵਨ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣ ਆਇਆ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਬਹਿਸ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਕਈ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਾਬਾ ਸਾਵਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯਕੀਨ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ 15 ਅਕਤੂਬਰ 1894 ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਦੀਖਿਆ (ਨਾਮਦਾਨ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਅਪ੍ਰੈਲ 1911 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਤੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ (ਬਿਆਸ) ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ - "ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਡੇਰਾ" ਜੋ 1891 ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ - ਅਤੇ ਘਰ, ਬੰਗਲੇ ਅਤੇ ਸਤਿਸੰਗ ਹਾਲ ਬਣਾਏ। ਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੇ ਫ਼ਿਰਕੂ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਓਹਨਾਂ ਨੇ 1,25,375 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮਦਾਨ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਓਹਨਾਂ ਦੇ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ, ਮੁਸਲਮਾਨ, ਸਿੱਖ, ਇਸਾਈ, ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ - ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ, ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂਕੇ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ, ਜਰਮਨੀ, ਸਮੇਤ ਡਾਕਟਰ - ਸਰਜਨ ਡਾ. ਜੂਲੀਅਨ ਜਾਨਸਨ, ਡਾਕਟਰ-ਹੋਮਿਓਪੈਥ ਡਾ. ਪਿਅਰੇ ਸਕਮਿਟ, ਅਤੇ ਓਸਟੀਓਪੈਥ-ਕਾਇਰੋਪ੍ਰੈਕਟਿਕ ਡਾ. ਰੈਂਡੋਲਫ ਸਟੋਨ ਸਨ। ਓਹਨਾਂ ਨੇ 45 ਸਾਲ ਤੱਕ ਡੇਰਾ ਬਿਆਸ ਦੇ ਦੂਜੇ ਮੁਖੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਅੰਤ ਆਪ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 1948 ਨੂੰ 90 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਭੋਗ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਬਿਰਾਜੇ। ਕਿਤਾਬਾਂਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ-
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਨੋਟ ਅਤੇ ਹਵਾਲੇ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
