ਸਾਵਨ ਸਿੰਘ
ਹਜ਼ੂਰ ਮਹਾਰਾਜ ਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਜੀ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Hazur Maharaj Baba Sawan Singh Ji; 1858-1948), ਨੂੰ "ਦ ਗ੍ਰੇਟ ਮਾਸਟਰ" ਜਾਂ "ਵੱਡੇ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਭਾਰਤੀ ਗੁਰੂ ਸਨ। ਉਹ 1903 ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਜੋੋੋਤੀ ਜੋੋਤਿ ਸਮਾਉਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 1948 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੱਕ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਬਿਆਸ (ਆਰ.ਐੱਸ.ਐੱਸ.ਬੀ) ਦੇ ਦੂਸਰੇੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਰਹੇ। ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਦਾਰ ਬਹਾਦੁਰ ਮਹਾਰਾਜ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ।[1][2] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੇਵਕਾਂ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵੱਖਰੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਮਿਸ਼ਨ ਬਣਾਏ ਹਨ[3] ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਮਸਤਾਨਾ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨੀ, ਬੀਬੀ ਸੋਮਨਾਥ, ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦਾਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4] ਸਨਮਾਨਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਪਰੰਤੂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਅਪੀਲਾਂ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਹਜ਼ੂਰ ਮਹਾਰਾਜ ਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ:
ਜ਼ਿੰਦਗੀਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 5 ਸਾਵਨ 1915 ਵਿਕਰਮ ਸੰਮਤ ਤੇ ਗਰੇਵਾਲ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਤੀ 20 ਜੁਲਾਈ 1858 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਜਟਾਣਾ (ਨਾਨਕਾ ਪਿੰਡ), ਜਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਣਵੰਡੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸੂਬੇਦਾਰ ਮੇਜਰ ਕਾਬਲ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਜੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਤਾ ਜੀਵਨੀ ਕੌਰ ਜੀ ਸਨ। ਆਪ ਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ ਸ. ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੀ ਜੋ ਕਿ 115 ਸਾਲ ਤੱਕ ਜੀਵਿਤ ਰਹੇ। ਆਪ ਦਾ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਮਹਿਮਾ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਆਪ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਜੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਥਰਮਸਨ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਸਿਵਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਰੁੜਕੀ ਵਿਖੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਿਲਟਰੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਪਰੰਤੂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ।[5] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿਸ਼ਾਵਰ ਦੇ ਇੱਕ ਰਹੱਸਮਈ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਬਾਬਾ ਕਾਹਨ ਸੀ ਜਿਸਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣਗੇ ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ:
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਰੀ ਵਿਖੇ ਠਹਿਰੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਮਿਲੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸਾਵਨ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣ ਆਇਆ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਬਹਿਸ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਕਈ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਾਬਾ ਸਾਵਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯਕੀਨ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ 15 ਅਕਤੂਬਰ 1894 ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਤੋਂ ਦੀਖਿਆ (ਨਾਮਦਾਨ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਪ੍ਰੈਲ 1911 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਤੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ (ਬਿਆਸ) ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ - "ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਡੇਰਾ" ਜੋ 1891 ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ - ਅਤੇ ਘਰ, ਬੰਗਲੇ ਅਤੇ ਸਤਿਸੰਗ ਹਾਲ ਬਣਾਏ। ਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੇ ਫ਼ਿਰਕੂ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦਿੱਤੀ।ਆਪ ਨੇ 1,25,375 ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮਦਾਨ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ, ਮੁਸਲਮਾਨ, ਸਿੱਖ, ਇਸਾਈ, ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ - ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ, ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂਕੇ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ, ਜਰਮਨੀ, ਸਮੇਤ ਡਾਕਟਰ - ਸਰਜਨ ਡਾ. ਜੂਲੀਅਨ ਜਾਨਸਨ, ਡਾਕਟਰ-ਹੋਮਿਓਪੈਥ ਡਾ. ਪਿਅਰੇ ਸਕਮਿਟ, ਅਤੇ ਓਸਟੀਓਪੈਥ-ਕਾਇਰੋਪ੍ਰੈਕਟਿਕ ਡਾ. ਰੈਂਡੋਲਫ ਸਟੋਨ ਸਨ। ਆਪ ਜੀ ਨੇ 45 ਸਾਲ ਤੱਕ ਡੇਰਾ ਬਿਆਸ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਅੰਤ ਆਪ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 1948 ਨੂੰ 90 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਭੋਗ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਬਿਰਾਜੇ। ਕਿਤਾਬਾਂਬਾਬਾ ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ-
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਨੋਟ ਅਤੇ ਹਵਾਲੇ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
