Іван Канстанцінавіч Айвазоўскі

Іван Айвазоўскі Հովհաննես Կոնստանդինի Այվազովսկի
арм.: Հովհաննես Այվազյան
Партрэт І. Айвазоўскага працы А. Тыранаў (1841).
Імя пры нараджэнні	Аганес (аванес) Айвазян Հովհաննես Այվազյան
Дата нараджэння	17 (29) ліпеня 1817[1]
Месца нараджэння	Феадосія, Таўрычаская губерня, Расійская імперыя[2][1][…]
Дата смерці	19 красавіка (2 мая) 1900[3][4][…] (82 гады)
Месца смерці	Феадосія, Таўрычаская губерня, Расійская імперыя[2][1][…]
Месца пахавання	St. Sarkis Church (Feodosia)[d][1]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Дзеці	Q110366109?
Род дзейнасці	мастак, дзеяч выяўленчага мастацтва, калекцыянер мастацтва
Месца працы	Расійскі імператарскі флот
Жанр	марына[1], пейзаж[5], батальны жанр, фігурка[d][5], жанравы жывапіс[5], гістарычны жывапіс[5], партрэт[5], рэлігійны жывапіс[d][5], міфалагічны жывапіс[d][5] і рамантызм
Вучоба	Simferopol gymnasium №1[d] (1833)[1] Імператарская Акадэмія мастацтваў (1837)[1]
Мастацкі кірунак	рамантызм[6]
Уплыў	Maxim Vorobiev[d][1]
Уплыў на	Архіп Куінджы, Юлія Бразоль
Член у	Імператарская Акадэмія мастацтваў[1] Рымская акадэмія прыгожых мастацтваў[d][1] Фларэнтыйская акадэмія мастацтваў[d][1] Штутгарцкая дзяржаўная акадэмія выяўленчага мастацтва[1] Каралеўская акадэмія прыгожых мастацтваў у Амстэрдаме[d][1] Рускае геаграфічнае таварыства[1] Акадэмія прыгожых мастацтваў[d]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Іва́н Канстанцінавіч Айвазо́ўскі (руск.: Иван Константинович Айвазовский, арм.: Հովհաննես Կոստանդինեսի Հայվազյան — Аганес Гайвазян, 29 (17) ліпеня 1817 — 2 мая 1900) — сусветна вядомы мастак-марыніст, калекцыянер, мецэнат. Найвыбітнейшы мастак-армянін XIX стагоддзя^[7]. Брат армянскага гісторыка і святара Габрыэла Айвазоўскага.

Іван Айвазоўскі пачаў свой творчы шлях яшчэ ў першай палове XIX ст. (1830-я г.). Але асноўны перыяд яго творчасці прыпадае на другую палову стагоддзя.

За сваё жыццё стварыў каля шасці тысяч карцін^[8]. Большасць з іх былі напісаны ў Феадосіі і прысвечаны Чорнаму мору.

Шматлікія палотны марыніста складаюць свайго роду энцыклапедыю пра мора. «Паэзію прыроды заўсёды адчуваў, адчуваю і стараюся перадаць маім пэндзлем. Абаянне паўднёвай ночы, неба, паўднёвага захаду, жах, што наганяе на душу бура ці ураган, — вось тыя пачуцці, што натхняюць мяне, калі я пішу». Зменлівасць станаў марской стыхіі знайшла адлюстраванне ў творчасці майстра. Мора ў Айвазоўскага то ціхамірна-спакойнае («Туманная раніца», 1853; «Марына», 1858; «Раніца на моры», 1883), то зачаравана-таямнічае («Месяцавая ноч у Амальфі», 1845; «Ноч на востраве Радос», 1850), то грозна-неспакойнае («Бура», 1852). І кожны з гэтых станаў перададзены віртуозна, паэтычна. «Сюжэт карціны складаецца ў мяне ў памяці, як сюжэт верша ў паэта; зрабіўшы накід на кавалку паперы, я прыступаю да працы і да таго часу не адыходжу ад палатна, пакуль не выкажуся на ім маім пэндзлем». Творы Івана Айвазоўскага дэманструюць рамантычнае, эмацыянальнае ўспрыманне прыроды, амаль заўсёды перадаюць моцныя пачуцці, яркія перажыванні.

• Палац Манук-Бея