Анатоль Іверс

Анатоль Іверс
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Іван Дарафеевіч Міско
Дата нараджэння	2 (15) мая 1912
Месца нараджэння	Чамяры, Слонімскі павет, Гродзенская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	26 кастрычніка 1999(1999-10-26)[1] (87 гадоў)
Месца смерці	Слонім, Слонімскі раён, Гродзенская вобласць, Беларусь
Альма-матар	Віленская беларуская гімназія Клецкая беларуская гімназія Навагрудская беларуская гімназія
Месца працы	Слонімскі веснік
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Мова твораў	беларуская
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Анатоль Іверс, сапраўднае імя Іван Дарафеевіч Міско (2 (15) мая 1912, Чамяры, Гродзенская губерня — 26 кастрычніка 1999(1999-10-26)^[1], Слонім, Гродзенская вобласць) — беларускі паэт.

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Падчас Першай сусветнай вайны сям’я, як і многія аднавяскоўцы, у 1914 годзе выехала ў бежанства і вярнулася ў 1918 годзе. Паводле Рыжскага мірнага дагавора 1921 года тэрыторыя адышла да Польшчы (у беларускай гістарыяграфіі Заходняя Беларусь). У 1926 годзе паступіў у Віленскую беларускую гімназію. За ўдзел у камуністычным^[2] руху быў выключаны з Віленскай (1928), Клецкай (1929) і Навагрудскай (1931) гімназій. З 1931 года ў Чамярах пад наглядам паліцыі. Пачаў пісаць пад псеўданімам Анатоль Іверс (Івэрс), адсылаючы ў заходнебеларускую прэсу. З 1935 года служыў у Войску Польскім, тым часам памешчык забіў яго маці^[3].

Пасля далучэння Заходняй Беларусі з БССР (1939) працаваў літаратурным работнікам слонімскай раённай газеты «Вольная праца» (1939—1941). Член Саюза пісьменнікаў СССР з 1940 года.

Пасля нападу Германіі на СССР за часамі Другой сусветнай вайны — адзін з арганізатараў падпольнага антыфашысцкага руху^[4], з лістапада 1943 года — партызан брыгады імя К. Ракасоўскага, у сакавіку 1944 года абраны сакратаром Слонімскага міжраённага антыфашысцкага камітэта^[4]. Выдаваў антыфашысцкую падпольную газету «Барацьба»^[4]. Жонка Анатоля Іверса загінула ў Калдычэўскім лагеры, брат — у баі з немцамі.

У пасляваенныя гады савецкія ўлады доўгі час не прызнавалі слонімскую падпольную арганізацыю, Анатоля Іверса некалькі разоў беспадстаўна звальнялі з працы. Потым працаваў у Слонімскім гарсавеце, у рэдакцыі раённай газеты «За перамогу камунізму»^[4], у лесахімічнай прамысловасці. У 1976—1984 гадах — сакратар слонімскага раённага аддзялення Таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры. Жыў у Слоніме. Быў знаёмы і сябраваў з Аляксандрай Бергман, Сакратам Яновічам, Віктарам Шведам, Міхасём Хмялеўскім, Георгіем Валкавыцкім і інш. творчымі людзьмі Польшчы.

Дэбютаваў у друку вершамі ў 1934 г. Аўтар зборнікаў паэзіі «Песні на загонах» (Вільня, 1939)^[4], «З пройдзеных дарог» (1970), «Жыву ў бацькоўскім краі» (вершы і паэмы, 1982), «Я пайшоў бы ўслед за летам» (1987).

Рэвалюцыйна-вызваленчая тэматыка ў творах паэта глыбока звязана з асобай чалавека, грамадзяніна, гераічныя матывы пераходзяць у лірычныя, зліваюцца ў кранальны напеў пра лёс народа, якому даводзіцца пераадольваць гістарычную несправядлівасць, наладжваць новае жыццё. Вядучыя стылявыя рысы — пявучасць, шчырасць інтанацый, часам празмернае захапленне апісаннямі^[4].

Узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны II ступені і медалямі.

• Іверс Анатоль // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.;
• Іверс Анатоль // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995.;
• Чыгрын С. Не пыталі, ці зжата, ці скошана… // Ніва № 4 (2280), 23 студз. 2000.