Барыс Рыгоравіч Галёркін
Барыс Рыгоравіч Галёркін (20 лютага (4 сакавіка) 1871, Полацк — 12 ліпеня 1945, Ленінград) — расійскі і савецкі механік і матэматык (найбольш вядомы сваімі вынікамі ў галіне тэорыі пругкасці); акадэмік АН СССР (1935; член-карэспандэнт з 1928 года), інжынер-генерал-лейтэнант (1942), Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі РСФСР (1934)[7]. БіяграфіяНарадзіўся ў яўрэйскай рамеснай сям’і. Ужо з 12 гадоў падпрацоўваў перапіскай папер у сіроцкім судзе (верагодна, у той час у яго і выпрацаваўся прыгожы дробны почырк). Курс гімназіі здаў экстэрнам (у Мінску ў 1893 годзе ва ўзросце 22 гадоў) — вочна вучыцца не атрымалася з-за таго, што бацька трымаўся вельмі нацыяналістычных поглядаў і забараняў яму вучыць рускую мову. У тым жа годзе паступіў у Пецярбургскі тэхналагічны інстытут. Падчас вучобы там падпрацоўваў прыватнымі ўрокамі па матэматыцы і старажытнаяўрэйскай мове[8]. Як і многія іншыя студэнты-тэхнолагі, ён апынуўся ўцягнутым у палітычнае жыццё, увайшоў у сацыял-дэмакратычны гурток. У год заканчэння інстытута (1899) ён стаў членам РСДРП. У 1899 годзе скончыў Пецярбургскі тэхналагічны інстытут[7] і пачаў працаваць на Харкаўскім заводзе Рускага паравозабудаўнічага і механічнага таварыства. У 1903 годзе ён — інжынер на лініі Кітайска-Усходняй чыгункі, якая будуецца, праз паўгода — загадчык тэхаддзела Паўночнага механічнага і кацельнага завода ў Санкт-Пецярбургу. У 1906 Б. Р. Галёркін становіцца членам Пецярбургскага Камітэта РСДРП і становіцца прафесійным рэвалюцыянерам (нідзе не служыць). У 1906 годзе быў арыштаваны і за ўдзел у рэвалюцыйным руху асуджаны на 1,5 гады зняволення. Прысуд апынуўся дзіўна мяккім, калі ўлічыць, што пры арышце некаторыя камітэтчыкі адстрэльваліся. У заключэнні напісаў першую сваю навуковую працу «Тэорыя падоўжнага выгібу і ўжыванне яе да разліку канструкцый» (апублікавана ў 1909). З 1909 года пачаў працаваць выкладчыкам у Пецярбургскім тэхналагічным інстытуце. У 1920 годзе абраны загадчыкам кафедры будаўнічай механікі і тэорыі пругкасці на механічным факультэце[7]. У 1924—1929 гадах выкладаў таксама ў ЛДУ. У 1934 годзе атрымаў дзве вучоныя ступені: доктара тэхнічных навук і доктара матэматыкі, а таксама званне заслужанага дзеяча навукі і тэхнікі РСФСР. У 1939 годзе пагадзіўся ўзначаліць кафедру будаўнічай механікі Ваеннага інжынерна-тэхнічнага ўніверсітэта ў Санкт-Пецярбургу. Удзельнічаў у абароне Ленінграда. Кансультаваў праектаванне і будаўніцтва буйных гідраэлектрастанцый (Волхаўская ГЭС, Днепрагэс і інш.) і цеплаэлектрастанцый ў СССР[7]. Па завяршэнні будаўніцтва Днепрагэс (1932) Б. Р. Галёркін — член Урадавай камісіі па яго прыёмцы. У 1936 ён быў прызначаны старшынёй камісіі па экспертызе праекта канструкцыі Палаца Саветаў у Маскве. Лаўрэат Сталінскай прэміі першай ступені 1942 года[7]. Узнагароджаны двума ордэнамі Леніна. Памёр 12 ліпеня 1945 года. Пахаваны на Літаратарскіх мастках Волкаўскіх могілак Санкт-Пецярбурга Навуковая дзейнасцьНавуковыя працы па будаўнічай механіцы і тэорыі пругкасці[7]. Барыс Галёркін распрацаваў метады рашэння дыферэнцыяльных раўнанняў тэорыі пругкасці: яго імем названы метад канчатковых элементаў матэматычнага аналізу, які ўжываецца для колькаснага і аналітычнага рашэння дыферэнцыяльных ўраўненняў у прыватных вытворных. Адзін са стваральнікаў тэорыі выгібу пласцінак. Метады Галёркіна ўключаюць у сябе: Бібліяграфія
Ушанаванне памяціУ гонар Б. Р. Галёркіна названы астэроід Зноскі
Літаратура
Спасылкі
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
Portal di Ensiklopedia Dunia
