Бусяж (вёска)

Вёска Бусяж Краіна Беларусь Вобласць Брэсцкая Раён Івацэвіцкі Сельсавет Мілейкаўскі Каардынаты 52°49′20″ пн. ш. 25°08′31″ у. д.HGЯO Насельніцтва 186 чалавек (2010) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1645 Аўтамабільны код 1 Бусяж на карце Беларусі ±

Бусяж на Вікісховішчы

Бу́сяж^[1] (трансліт.: Busiaž, руск.: Бусяж) — вёска ў Івацэвіцкім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Мілейкаўскага сельсавета.

На думку беларускага географа В. Жучкевіча, тапонім «Бусяж» звязаны з паняццем «буса» — лодка, выдзеўбаная з дубовых калодаў^[2].

Першы пісьмовы ўспамін пра Бусяж датуецца 1556: на сесіі Слонімскага земскага суда (суддзя Ян Віктарын з Івацэвічаў) разглядалася скарга Мікалая Юндзіла, земяніна Слонімскага павета, на Лаўрына Аравіцкага ва ўкрыванні збеглых ад яго сялян. Мясцовасць уваходзіла ў склад Слонімскага павета Новагародскага ваяводства.

У 1645 маёнтак належаў Альбрэхту Праслаўскаму, які аддаў яго ў заставу маршалку слонімскаму Яну Мялешку. Па смерці апошняга Бусяж перайшоў да харунжага слонімскага Жыгімонта Праслаўскага і яго брата Крыштафа, каноніка віленскага. 15 мая 1648 браты прадалі маёнтак падканцлеру Казіміру Льву Сапегу. У 1779 на месцы драўлянай узвялі новую мураваную грэка-каталіцкую царкву. Пры ёй 27 жніўня рэгулярна праводзіўся кірмаш.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Бусяж апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, у Слонімскім павеце. У 1863 тут адкрылася двухкласае народнае вучылішча. Станам на 1886 у мястэчку было 17 двароў, існавалі царкоўны прыход, школа, карчма, вадзяны млын. На 1905 сялянскі зямельны клін складаў 572 дзесяціны.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Бусяж апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Косаўскай гміне Косаўскага павета. Станам на 1924 у мястэчку было 16 будынкаў, у фальварку — 2.

У 1939 Бусяж увайшоў у БССР, дзе ў 1940 стаў цэнтрам сельсавета Косаўскага раёна. Статус паселішча панізілі да вёскі. У гэты час тут быў 91 двор, працавалі крама, пошта, хата-чытальня, медыцынскі пункт. У 1957 адбыўся першы выпуск Бусяжскай сярэдняй школы. 16 лютага 1987 года Бусяжскі сельсавет скасаваны, яго тэрыторыя далучана да Мілейкаўскага сельсавета^[3]. Станам на 2002 у вёсцы была 81 гаспадарка, на 1 студзеня 2008 — 79 гаспадарак.

• XIX стагоддзе: 1886 — 187 чал.
• XX стагоддзе: 1905 — 328 чал. у мястэчку Бусяж і 14 чал. у фальварку Бусяж; 1924 — 136 чал. у мястэчку Бусяж і 16 чал. у фальварку Бусяж; 1940 — 365 чал.; 1959 — 179 чал.; 1970 — 175 чал.; 1979 — 202 чал.; 1999 — 213 чал.
• XXI стагоддзе: 2002 — 219 чал.; 1 студзеня 2008 — 211 чал.; 2010 — 182 чал.

У Бусяжы працуюць клуб, бібліятэка, ФАП, пошта.

• Свята-Успенская царква (XVІII ст.; колішні касцёл)

• Сядзіба

• Зайка А. Вёска Бусяж: тут рабілі лодкі-бусы Архівавана 11 лістапада 2010. // «Газета для вас», 27 ліпеня 2009.
• Busiaż // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XV, cz. 1: Abablewo — Januszowo (польск.). — Warszawa, 1900. S. 279.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Бусяж (вёска)