Віктар Якаўлевіч Галаўчынер

Віктар Якаўлевіч Галаўчынер
Віктар Якаўлевіч Галаўчынер
Дата нараджэння	28 чэрвеня 1905
Месца нараджэння	Мінск, Мінскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	15 ліпеня 1961 (56 гадоў)
Месца смерці	Вільня, Віленскае гарадское самакіраванне, Літоўская ССР, СССР;
Месца пахавання	Антокальскія могілкі;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Адукацыя	Расійскі інстытут тэатральнага мастацтва[d] (1926); Беларуская драматычная студыя;
Прафесія	акцёр,драматург, тэатральны рэжысёр
Тэатр	Дзяржаўны яўрэйскі тэатр БССР; Мінскае тэатральнае вучылішча[d]; БДТ-1; Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Максіма Горкага;
Узнагароды

Віктар Якаўлевіч Галаўчынер (28 чэрвеня 1905, Мінск — 15 ліпеня 1961, Вільня) — беларускі рэжысёр, акцёр, драматург. Народны артыст БССР (1944) і Літоўскай ССР (руск.) (бел. (1959)^[1].

Біяграфія

Нарадзіўся 28 чэрвеня 1905 года ў Мінску ў сям'і настаўніка. У 1926 годзе скончыў Беларускую драматычную студыю пры Дзяржаўным інстытуце тэатральнага мастацтва (руск.) (бел. ў Маскве^[1]. Працаваў у Мінску рэжысёрам і акцёрам Дзяржаўнага яўрэйскага тэатра (1926—1938)^[1], Беларускага рабочага тэатра імя ЦС ПСБ (1930—1932)^[1]. У 1938—1939 гг. — выкладчык тэатральнага вучылішча ў Мінску, у 1939—1942 гг. — рэжысёр БДТ-1^[1], у 1942—1946 гг. — мастацкі кіраўнік Дзяржаўнага яўрэйскага тэатра БССР, у 1946—1948 гг. — галоўны рэжысёр Дзяржаўнага рускага тэатра БССР^[1].

З 1949 г. — галоўны рэжысёр у тэатрах Іркуцка, Ташкента, Вільні^[1].

З 1938 займаўся педагагічнай дзейнасцю^[1].

Памёр 15 ліпеня 1961 года ў Вільні. Пахаваны на Антокальскіх могілках у Вільні^[2]^[3].

Творчасць

Як драматург і крытык

У 1925 г. апублікаваў першы твор — п'есу «Гаўрош» па матывах рамана (руск.) (бел. В. Гюго. Аўтар п'ес «Велікадушнасць» (пастаўлена ў 1935)^[1], «Урок жыцця» («Жыццё вучыць», пастаўлена ў 1942^[1]), «Да вяршынь» (1946), «Прафесар гісторыі» (1948). Выступаў і як тэатральны крытык.

Як рэжысёр

Найбольш значныя пастаноўкі: «Выстрал» А. Безыменскага (руск.) (бел. (1930) у тэатры імя ЦС ПСБ; «Дон Жуан» («Севільскі свавольнік») Цірса дэ Маліна (1937) у Беларускім Тэатры працоўнай моладзі; «Вальпонэ, ці Хітры ліс (англ.) (бел.» Б. Джонсана (руск.) (бел. (1934), «Фальшывая манета» М. Горкага (1937), «Вядзьмарка (англ.) (бел.» А. Гальдфадэна (руск.) (бел. (1941), «Пігмаліон (руск.) (бел.» Б. Шоў (1946) у Дзяржаўным яўрэйскім тэатры БССР; «Дурная для іншых, разумная для сябе (ісп.) (бел.» Лопэ дэ Вэга (1940) у БДТ-1; «Атэла (руск.) (бел.» У. Шэкспіра (1947) у Дзяржаўным рускім тэатры БССР; «Хто смяецца апошнім» К. Крапівы (1954) у Ташкенцкім рускім тэатры.

Дакументы з асабістага архіва захоўваюцца ў Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва (фонд 72)^[2].

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і Головчинер Виктор Яковлевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 154. — 737 с.
↑ ^а ^б Галаўчынер Віктар – Белліт (бел.) (21 жніўня 2023). Праверана 3 жніўня 2024.
↑ Vilniaus miesto kapinių registras (літ.). zemelapiai.vplanas.lt. Праверана 3 жніўня 2024.

Літаратура

Беларускія пісьменнікі: 1917—1990. — Мінск: Мастацкая літаратура, 1994. — ISBN 5-340-00709-X.
Галаўчынер Віктар Якаўлевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 203. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.