Дзмітрый Данілавіч Валенцік

Дзмітрый Данілавіч Валенцік
Дата нараджэння	23 лютага 1907(1907-02-23)
Месца нараджэння	Райкова, Полацкі павет, Віцебская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	30 сакавіка 1969(1969-03-30) (62 гады)
Месца смерці	Рэчыца, Рэчыцкі раён, Гомельская вобласць, БССР, СССР
Грамадзянства	СССР
Прыналежнасць
Род войскаў	авіяцыя
Гады службы	1929—1955
Званне
Бітвы/войны	Савецка-фінская вайна, Вялікая Айчынная вайна
Узнагароды і званні

Дзмітрый Данілавіч Вале́нцік^[1] (23 лютага 1907, в. Райкова, Полацкі раён — 30 сакавіка 1969, г. Рэчыца) — палкоўнік Савецкай Арміі, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, Герой Савецкага Саюза (1940)^[2].

Дзмітрый Валенцік нарадзіўся ў сям’і селяніна. Скончыў тры класы школы, затым падрыхтоўчыя курсы рабфака, працаваў у роднай вёсцы. У 1929 годзе быў прызваны на службу ў Рабоча-сялянскую Чырвоную Армію^[2]. У 1930 годзе Валенцік уступіў у ВКП(б). У 1931 годзе ён скончыў Арэнбургскую авіяшколу, у 1936 годзе — курсы камандзіраў звёнаў пры Барысаглебскай авіяцыйнай школе лётчыкаў. Браў удзел у савецка-фінскай вайне на пасадзе камандзіра 3-й хуткаснай бамбардзіровачнай эскадрыллі 5-га асобнага хуткаснага бамбардзіровачнага авіяпалка ваенна-паветраных сіл 14-й арміі^[2][3].

За час баявых дзеянняў супраць фінскіх войскаў Валенцік здзейсніў 26 паспяховых баявых вылетаў з аэрадрома Ваенга на Кольскім паўвостраве ў грыбокі тыл праціўніка на знішчэнне яго аператыўна-стратэгічнай базы пад Рованіемі^[2]. Камандаваў дзеяннямі сваёй эскадрыллі ў трох паветраных баях, падчас якіх яна збіла 5 фінскіх знішчальнікаў, страціўшы пры гэтым 2 сваіх самалёта^[2][3].

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 7 мая 1940 года за «ўзорнае выкананне баявых заданняў камандавання на фронце барацьбы з фінскімі белагвардзейцамі і праяўленыя пры гэтым адвагу і геройства» капітан Дзмітрый Валенцік быў удастоены высокага звання Героя Савецкага Саюза з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» пад нумарам 453^[3].

З 1941 года — на франтах Вялікай Айчыннай вайны. Са жніўня 1942 года па снежань 1944 года падпалкоўнік Дзмітрый Валенцік камандаваў 284-м бліжнебамбардзіровачным авіяпалком (з кастрычніка 1943 — 135-ы гвардзейскі бамбардзіровачны). За час вайны ён здзейсніў 115 паспяховых баявых вылетаў на бамбардзіроўшчыку «Пе-2». Прымаў удзел у баях на Паўднёва-Заходняй, Сталінградскім, 4-м Украінскім, 3-м Беларускім франтах^[2]. Удзельнічаў у Сталінградскай бітве, вызваленні Данбаса і паўночнага ўзбярэжжа Чорнага мора. Пасля заканчэння вайны Валенцік працягнуў службу ў Савецкай Арміі, скончыў курсы ўдасканалення афіцэрскага складу, служыў у Беларускай і Прыволжскай ваенных акругах. У 1955 годзе ў званні палкоўніка Валенцік быў звольнены ў запас^[2]. Пражываў і працаваў у горадзе Рэчыца Гомельскай вобласці, памёр 30 сакавіка 1969 года^[3].

Быў узнагароджаны трыма ордэнамі Леніна, трыма ордэнамі Чырвонага Сцяга, ордэнамі Суворава 3-й ступені, Аляксандра Неўскага, Айчыннай вайны 1-й ступені, Чырвонай Зоркі, а таксама шэрагам медалёў^[3].

• Вале́нцік Дзмітрый Данілавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 479—480. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382 (руск.)
• Навечно в сердце народном. 3-е изд., доп. и испр. Минск, 1984. (руск.)
• Сорокажердьев В. В. Они сражались в Заполярье. — Мурманск, 2007. (руск.)