Казімеж Анджэй Яворскі

Казімеж Анджэй Яворскі
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	28 лістапада 1897(1897-11-28)[1]
Месца нараджэння	Сядлішчэ, Гміна Сядлішчэ, Хэлмскі павет, Люблінскае ваяводства, Польшча
Дата смерці	6 верасня 1973(1973-09-06)[2][1] (75 гадоў)
Месца смерці	Люблін, Люблінскае ваяводства, Польская Народная Рэспубліка
Пахаванне	Military cemetery in Lublin, Lipowa Street[d]
Грамадзянства	Польшча
Дзеці	Marek Adam Jaworski[d]
Альма-матар	Харкаўскі нацыянальны ўніверсітэт імя В. Н. Каразіна
Месца працы	Харкаўскі нацыянальны ўніверсітэт імя В. Н. Каразіна
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	мовазнавец, паэт, перакладчык, публіцыст, рэдактар
Узнагароды

Казімеж Анджэй Яворскі (польск.: Kazimierz Andrzej Jaworski; 28 лістапада 1897, Сядлішчэ — 6 верасня 1973, Люблін) — польскі паэт, перакладчык і выдавец^[3]. У сваёй творчасці быў блізкі да скамандрытаў^[ru].

Нарадзіўся ў Седлішчы, перасяліўся з маці ў Харкаў.

Вучыўся (з 1914 года) у Кіеве, затым на медыцынскім факультэце Харкаўскага ўніверсітэта (1916—1919). Аднак ужо тады яго цікавіла паэзія, ён пісаў і чытаў вершы, у час знаходжання ў Харкаве ён пазнаёміўся з Леапольдам Стафам.

У 1919 скарыстаўся магчымасцю вярнуцца ў родныя мясціны і пасяліўся ў Хэлме, кінуўшы медыцынскія даследаванні. Вучыўся паланістыцы ў люблінскім каталіцкім універсітэце і ў Варшаўскім універсітэце. Дэбютаваў у 1920 годзе ў люблінскім тыднёвіку «Dzień Polski» санетамі аб Юзафе Пілсудскім. Быў не ў захапленні ад гэтых твораў і вершы гэтыя пазней нідзе ўжо не былі апублікаваны. У 1921 годзе добраахвотна пайшоў у армію. Пасля вяртання ўладкаваўся на працу ў якасці паланіста.

У 1933 разам з Зянонам Васнеўскім^[pl] заснаваў у Хэлме літаратурны часопіс «Kamena^[pl]»^[3], якія спачатку выпускаўся штомесяц і фінансаваўся з узносаў настаўнікаў. Часопіс, аднак, быў заўважаны не толькі ў рэгіёне, але і ў краіне. У ім публікаваліся, між іншым, Бруна Шульц, Чэслаў Мілаш, Уладзіслаў Бранеўскі, Тадэвуш Бачэнскі^[pl] і Юльян Тувім. Да пачатку другой сусветнай вайны выйшла 50 нумароў. У часопісе друкаваліся пераклады беларускіх і ўкраінскіх аўтараў^[3].

Падчас акупацыі Казімеж Яворскі вёў таемныя вучэнні, званыя камплекты^[pl]. Арыштаваны акупацыйнымі нямецкімі ўладамі, ён быў заключаны ў Люблінскім замку^[ru] і Заксенгаўзене^[ru].

Пасля вайны вярнуўся да пісьменніцкай дзейнасці, рэдагаваў літаратурныя дапаўненні, перакладаў з рускай, чэшскай^[ru], беларускай, украінскай, а таксама рэдагаваў адноўлены часопіс «Kamena», які выдаваўся ў Любліне. З канца 1960-х гадоў пісаў свае ўспаміны.

Аўтар шэрагу паэтычных зборнікаў і ўспамінаў.

Сярод зборнікаў:

• «Месяцавы мустанг» (1925),
• «На палове шляху» (1937).

12-томны поўны збор яго твораў апублікаваны Люблінскім выдаўніцтвам у 1971—1974 гады.

У трэцім томе выдання твораў Яворскага змешчаны пераклады вершаў 21 беларускага^[3] і 36 украінскіх паэтаў (1972). У прыватнасці, Яворскі пераклаў творы А. Александровіча, М. Машары, Максіма Танка, П. Труса, Міхася Чарота^[3], Тараса Шаўчэнкі, Паўла Тычыны, Мікалая Зэрава, Максіма Рыльскага.

• Енциклопедія українознавства  (укр.) (бел.. У 10-х томах. / Головний редактор Володимир Кубійович  (руск.) (бел.. — Париж, Нью-Йорк: «Молоде життя  (укр.) (бел.»-«НТШ  (руск.) (бел.»; 1954—1989, 1993—2000. Словникова частина. — Т. 10.
• Кочур Г. П. Яворський Казімеж Анджей // Українська радянська енциклопедія : у 12 томах / за ред. М. Бажана. — 2-ге вид. — К.: Головна редакція УРЕ, 1974–1985. — Т. 12 — С. 487.
• Український радянський енциклопедичний словник^[uk]. У 3-х т. — Т. 3. — 2-ге вид. — Київ, 1987. — С. 710.
• Michalski W. Kazimierz Andrzej Jaworski. Poeta — tłumacz — redaktor (1897—1973). Z wyborem wierszy i tłumaczeń. — TAWA, Lublin 2014.
• Prus K. Kazimierz Andrzej Jaworski — tłumacz-wydawca i popularyzator literatury rosyjskiej. — Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Słupsk 1981.

• Біяграфічны слоўнік. Казімеж Анджэй Яворскі (польск.)