Кузьмічы (возера)

Кузьмічы
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора	194,3[1] м
Даўжыня	1,57 км
Шырыня	0,67 км
Плошча	0,69 км²
Аб’ём	0,00165 км³
Даўжыня берагавой лініі	4,01 км
Найбольшая глыбіня	3,4 м
Сярэдняя глыбіня	2.4 м
Гідралогія
Салёнасць	0.24 ‰
Празрыстасць	0.9 м
Басейн
Плошча вадазбору	11 км²
Упадаюць	Рака Сермеж
Выцякаюць	Рака Сермеж
Размяшчэнне
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Мінская вобласць
Кузьмічы
Кузьмічы

Кузьмічы́ — возера ў Беларусі, у Мядзельскім раёне Мінскай вобласці ў басейне ракі Страча, за 13 км у напрамку на паўночны захад ад горада Мядзел, каля вёскі Кузьмічы.

Азёрная назва «Кузьмічы» пазнейшага паходжання, ад позняй назвы вёскі на беразе гэтага возера.

Адпачатная назва возера такая ж, як і назва ракі, што з яго выцякае, — Сермеж (фіксуецца таксама «Сірмеж»).

Назва ракі Сермеж таксама з цягам часу была замглёная больш познімі назвамі «Малінаўка» (назва ракі ў верхнім цячэнні) і «Вялікі Перакоп» (у ніжнім цячэнні), але нагадка пра адпачатную назву ракі — назвы паселішчаў Сырмеж і Малая Сырмеж на яе берагах.

Пярвейшая — назва ракі, ад якой назва возера.

Найбліжэйшы гідранімічны аналаг — літоўская рачная назва Serma(s), што лічыцца вельмі архаічнай. Да індаеўрапейскага *sermo- «рака, плынь» і карацейшага *ser- «цячы»^[2][3], ад якога таксама назва дзвінскай ракі Сар’я (< *Sarija). Таксама рачная назва на прыпяцкім правабярэжжы Цэрэм / Сарэмскі, адпачатная форма якой таксама балцкае *Serm-^[4].

Корань пашыраны такім самым пашыральнікам, як у назве літоўскай падвіленскай ракі Nemėža^[5] (корань *Nem- з семантыкай звілістасці, як у назве Нёман, Няміга). Гэты пашыральнік выкарыстоўваецца ў літоўскім слова- і назваўтварэнні, утвараючы вытворныя формы (varlė «жаба» — varlėža «жабка»)^[6]. Фанетычна блізкі пашыральнік у назвах рэк Вяліжа, Буліжа (на захадзе Смаленшчыны), *Нясвіжа (ад яе тапонім Нясвіж).

Рачная назва *Sermėža значыла «Плыткая (рака)».

У рэгіёне, арыентаваным на Нарачанскія азёры, з поўначы на поўдзень, у Вілію, менш-больш паралельна адна адной цякуць тры ракі, назвы якіх ад кораня *ser-: *Serma, *Serva, *Sirinta (> Сермеж, Сэрвач, Страча). Паходжанне гэтых аднакарэнных старабалцкіх назваў можа быць аднесенае да часоў, калі пасля сыходу ледавіка ўзнікла водная структура Нарачанскага Паазер’я.

Плошча паверхні 0,69 км². Найбольшая глыбіня 3,4 м, сярэдняя 2,4 м. Даўжыня 1,57 км, найбольшая шырыня 0,67 км. Даўжыня берагавой лініі 4,01 км. Аб’ём вады 1,65 млн м³. Плошча вадазбору 11 км².

Катлавіна возера тэрмакарставага тыпу, выцягнутая ў напрамку з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход. Схілы катлавіны вышынёй 3—5 м, спадзістыя, парослыя хмызняком, месцамі разараныя. Берагі сплавінныя, на поўдні нізкія, забалочаныя, на ўсходзе і паўднёвым усходзе пад хмызняком. На паўночным захадзе пойма шырынёй 80—100 м. Дно плоскае, сапрапелістае. У паўночнай частцы востраў плошчай 0,2 га. Возера эўтрофнае, слабапраточнае. Зарастае да глыбіні 1,7 м. Ва ўсходняй частцы ў возера ўпадае ручай. Праз возера цячэ рака Сермеж.

• Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
• Природа Белоруссии: Попул. энцикл. / БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил. (руск.)
• Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 3. Катэнарыя — Недайка / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1984. — С. 100. — 588 с., іл. — 10 000 экз.
• Государственный водный кадастр: Водные ресурсы, их использование и качество вод (за 2004 год). — Мн.: Министерство природных ресурсов и охраны окружающей среды, 2005. — 135 с.
• Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. Ч.
• Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Минская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2009. — С. 7, 8. — 60 с. — 20 000 экз. — ISBN 978-985-508-174-7. (руск.)

• Иванов-Смоленский В. Г. Все озёра Беларуси. Популярная иллюстрированная энциклопедия. Т. 3-2. (руск.)