Марына Цімафееўна Сямёнава

Марына Цімафееўна Сямёнава
руск.: Марина Тимофеевна Семёнова
Дата нараджэння	30 мая (12 чэрвеня) 1908[1]
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя[2]
Дата смерці	9 чэрвеня 2010(2010-06-09)[3][4][…] (102 гады)
Месца смерці	Масква, Расія[5]
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	СССР  Расійская імперыя  Расія
Муж	Vsevolod Aksyonov[d] і Lev Karakhan[d]
Адукацыя	Ленінградскае харэаграфічнае вучылішча імя А. Я. Ваганавай (1925)
Прафесія	харэограф, балерына, балерына, балетны педагог
Тэатр	Марыінскі тэатр Вялікі тэатр Маскоўская дзяржаўная акадэмія харэаграфіі[d] Расійскі інстытут тэатральнага мастацтва[d]
Прэміі	Prize of the President of the Russian Federation[d]
Узнагароды	Prix Benois de la Danse[d] (2003)
IMDb	ID 0783882
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марына Цімафееўна Сямёнава^[6] (руск.: Мари́на Тимофе́евна Семёнова; 30 мая (12 чэрвеня) 1908, Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя — 9 чэрвеня 2010, Масква, Расійская Федэрацыя) — савецкая расійская артыстка балета, балетны педагог. Герой Сацыялістычнай Працы (1988). Народная артыстка СССР (1975). Лаўрэат Сталінскай прэміі другой ступені (1941) і Прэміі Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі (2004).

Нарадзілася ў Санкт-Пецярбургу. У 1925 годзе скончыла Ленінградскае харэаграфічнае вучылішча па класу А. Я. Ваганавай. Паступіла ў трупу Ленінградскага дзяржаўнага акадэмічнага тэатра оперы і балета і працавала ў ім да 1930 года. У 1930 годзе перайшла ў Вялікі тэатр у Маскве. У 1935—1936 гадах выступала на сцэне Парыжскай нацыянальнай оперы па запрашэнні кіраўніка балетнай трупы Сержа Ліфара^[7]. Танцавальную кар’еру скончыла ў 1952 годзе^[7]. З 1953 года М. Ц. Сямёнава балетмайстар-рэпетытар Вялікага тэатра^[6]. У 1954—1960 гадах выкдладала ў Маскоўскім харэаграфічным вучылішчы. З 1960 года М. Ц. Сямёнава працавала ў Расійскім інстытуце тэатральнага мастацтва^[7]. З 1997 года — прафесар^[7].

Жыла ў Маскве. Памерла 9 чэрвеня 2010 года^[7]. Пахавана ў Маскве на Новадзявочых могілках^[7].

Мастацтву М. Ц. Сямёнавай уласцівы віртуознасць, пластычнасць, тэхнічнасць. Гарманічна спалучала героіка-трагедыйны і лірыка-камедыйны пачатак. Сярод выкананых партый: Нікія («Баядэрка» Л. Мінкуса, 1926, 1930), Прынцэса Фларына, Прынцэса Аўрора («Спячая прыгажуня» П. Чайкоўскага, 1930), Канчыта («Камедыянты» Р. Гліэра, 1931), Эсмеральда («Эсмеральда» Ц. Пуні, 1934), Жызэль («Жызэль» А. Адана, 1934), Раймонда («Раймонда» А. Глазунова, 1945), Мірандаліна («Мірандаліна» С. Васіленкі, 1949), Царыца бала («Медны коннік» Р. Гліэра, 1949) і іншыя.

Знялася ў фільмах «Насценька Усцінава» (1934), «Канцэрт-вальс» (1940), «Вялікі канцэрт» (1951). Прыняла ўдзел у дакументальных фільмах «Душой выкананы палёт» (1958), «Марына Сямёнава. Урачыстасць дасканалай прыгажосці» (2003), «Агрыпіна Ваганава. Вялікая і жудасная»" (2009).

• Герой Сацыялістычнай Працы (1988)
• Сталінская прэмія 2-й ступені (1941)
• Заслужаная артыстка РСФСР (1934)
• Народная артыстка РСФСР (1951)
• Народная артыстка СССР (1975)
• Прэмія Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі (2004)
• Ордэн Леніна (1988)
• 3 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга (1937, 1951, 1978)
• Ордэн «За заслугі перад Айчынай» (1998)
• Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета РСФСР (1976)
• Падзякі Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі (2001, 2004)
• Прыз «Душа танца» часопіса «Балет» у намінацыі «Мэтр танца» (1997)
• Прыз «Бенуа танца» у намінацыі «За жыццё ў мастацтве» (2003)
• Прэмія фонду Галіны Уланавай «За самаадданае служэнне мастацтву танца» (2004)
• Тэатральная прэмія «Залатая маска» ў намінацыі " За гонар і годнасць "(2007)
• Юбілейныя знакі, прысвечаныя 175-годдзю (1951), 200-годдзю (1976), 225-годдзю (2001) Вялікага тэатра
• Знак «Вялікі тэатр» (1981)

• Сямёнава Марына Цімафееўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 345. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Семёнова Марина Тимофеевна // Т. 23. Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 230. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Семёнова Марина Тимофеевна // Театральная энциклопедия. В 5 томах. / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М., Советская энциклопедия, 1961—1967. — Т. 4: Нежин — Сярев. — М., 1965. — Стб. 889—900. — 1152 стб. с илл., 6 л. илл. — 40 500 экз. (руск.)
• Бочарникова Э. В. Семёнова Марина Тимофеевна // Балет: энциклопедия / Гл. ред. Ю. Н. Григорович. — М.: Советская энциклопедия, 1981. — С. 457—458. — 623 с. — 100 000 экз. (руск.)
• Ива­нова С. Марина Семенова — М.: Искусство, 1965. — 196 с. — 30 000 экз. (руск.)
• Семёнова Марина Тимофеевна // Деген А. Б., Ступников И. В. Ленинградский балет. 1917—1987: Словарь-справоч­ник. — Л.: Советский композитор, 1988. — С. 175—176. — 264 с., ил., 2,5 л. ил. — 13 000 экз. (руск.)

• 12 июня 2013 года исполняется 105 лет со дня рождения легендарной артистки балета Марины Семеновой (руск.) // РИА Новости
• Марина Семенова (руск.) // Сайт Вялікага тэатра
• Марина Семёнова (руск.) // Сайт Вялікага тэатра (не з'яўляецца афіцыйным)
• Марина Семенова // Информационно-аналитический портал «Музыкальные сезоны» (руск.)
• Фотогалерея мастеров музыкального театра (руск.)
• Марина Семёнова // КИНО-ТЕАТР.РУ (руск.)