Вялікі тэатр

Вялікі тэатр
Будынак Асноўнай сцэны Вялікага тэатра (2012)
Заснаваны	1776
Будынак тэатра
Краіна	Расія[5]
Размяшчэнне	Цвярскі раён[d]
Будынак	Расія: г. Масква, Тэатральная плошча  (руск.) (бел., дом 1, (495) 455-55-55
Умяшчальнасць	1 740[1]
Кіраўніцтва
Дырэктар	Уладзімір Урын  (руск.) (бел.[2][3]
Мастацкі кіраўнік	балета — Сяргей Філін  (руск.) (бел. оперы — Маквала Касрашвілі
Галоўны дырыжор	Туган Сахіеў  (руск.) (бел.[4]
Галоўны балетмайстар	Юрый Грыгаровіч
Галоўны хормайстар	Валерый Барысаў
Сайт	bolshoi.ru/ru/
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вялікі тэатр (руск.: Большой театр), Дзяржаўны акадэмічны Вялікі тэатр Расійскай Федэрацыі — тэатр оперы і балета; адзін з цэнтраў рускай і сусветнай музычнай тэатральнай культуры.

Заснаваны ў 1776 годзе ў Маскве на базе трупы, створанай М. Медоксам  (руск.) (бел. і князем П. В. Урусавым. Спектаклі даваліся ў будынку на вуліцы Пятроўка  (руск.) (бел. (называўся Пятроўскі тэатр), з 1824 года — у сучасным будынку (архітэктар В. Бавэ, паводле праекта А. Міхайлава  (руск.) (бел.; рэканструяваны ў 1856 годзе, архітэктар А. К. Кавас). Напачатку ставіліся замежныя і перыя расійскія оперы і балеты, пазней — шэдэўры сусветнай класікі і сучасных кампазітараў). З пачатку 20 стагоддзя сусветнае прызнанне атрымала руская вакальная (Ф. Шаляпін, А. Няжданава, Л. Собінаў) і балетная (К. Гельцэр, А. Горскі  (руск.) (бел.) школы, звязаныя з дзейнасцю Вялікага тэатра. З 1919 года акадэмічны. У 1924-59 гадах у памяшканні былога Опернага тэатра Зіміна  (руск.) (бел. працаваў філіял Вялікага тэатра, у 1961-89 гадах спектаклі ішлі і ў Крамлёўскім Палацы з’ездаў (сучасны Дзяржаўны Крамлёўскі Палац).

У розныя гады ў тэатры працавалі: дырыжоры М. Галаванаў  (руск.) (бел., Г. Раждзественскі, Я. Святланаў; спевакі В. Барсава  (руск.) (бел., Н. Абухава, С. Лемешаў, І. Казлоўскі, І. Архіпава  (руск.) (бел., Г. Вішнеўская, У. Атлантаў  (руск.) (бел., Алена Васілеўна Абразцова, Я. Несцярэнка  (руск.) (бел., Т. Сіняўская, Т. Мілашкіна  (руск.) (бел., Б. Рудэнка  (руск.) (бел., Ю. Гуляеў  (руск.) (бел., А. Вядзернікаў  (руск.) (бел., Ю. Мазурок  (руск.) (бел.; салісты балета Г. Уланава, В. Лепяшынская, М. Сямёнава, М. Плісецкая, Н. Бяссмертнава, К. Максімава, У. Васільеў, М. Ліепа, В. Гардзееў  (руск.) (бел., Н. Сямізорава, Н. Ананіяшвілі  (руск.) (бел.; рэжысёры Л. Баратаў  (руск.) (бел., Б. Пакроўскі  (руск.) (бел.; балетмайстры Л. Лаўроўскі, Ю. Грыгаровіч.

• 
  Вялікі тэатр. Малюнак XIX ст.
• 
  Імператарскі Вялікі тэатр у 1883 годзе
• 
  Маскоўскі Імператарскі Вялікі тэатр у 1905 годзе
• 
  Вялікі тэатр у 1932 годзе
• 
  Ахоўная маскіроўка на будынку тэатра. Жнівень 1942 года.
• 
  Вялікі тэатр да рэканструкцыі.
• 
  Вялікі тэатр пасля рэканструкцыі

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).