Музей Пярэдняй Азіі

Музей Пярэдняй Азіі
Vorderasiatisches Museum
Заснаваны	1899
Адкрыты	1930
Месцазнаходжанне	Берлін
Адрас	Bodestraße 1-3 10178 Berlin
Праезд	гл. Пергамскі музей
smb.museum/museen-einric…
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Музей Пярэдняй Азіі (ням.: Vorderasiatisches Museum Berlin) — адзін з найвядомых археалагічных музеяў свету. Размешчаны на Музейным востраве на рацэ Шпрэе ў цэнтры Берліна, на першым паверсе паўднёвага крыла Пергамскага музея ў Берліне^[1].

Музей мае 14 зал агульнай выставачнай плошчай звыш 2000 кв. метраў, дзе экспануюцца археалагічныя знаходкі, сабраныя нямецкімі экспедыцыямі ў Пярэдняй Азіі. Узрост экспанатаў — ад 8 тыс. гадоў (6 тысячагоддзе да н.э.) да пачатку эпохі заваявання Блізкага Усходу мусульманамі. Галоўным чынам тэрыторыя, на якой сабраны экспанаты, адпавядае цяперашнім Іраку, Сірыі і Турцыі; малаважная колькасць — з сумежных краін^[2].

Пачынаючы з эпохі неаліту, тут прадстаўлены ўзоры культуры Шумера, Вавілона, Асірыі і рэгіёнаў паўночнай Сірыі — усходняй Анатоліі. У аснове калекцыі — знаходкі, зробленыя падчас раскопак Урука, Шурупака, Ашура, Хатуша, Тэль-эль-Амарны, Тэль-Халафа (Гузана), Сам-аля, Тапрах-кале і горада Вавілона. Таксама прадстаўлены наступныя раскопкі ў Німруде, Ніневіі, Сузах і Персепаля. У гэтых экспанатах прадстаўлены ўзоры культур шумераў, акадцаў, вавіланян, асірыйцаў, хетаў і арамеяў^[2].

Крыніцай паступлення экспанатаў былі знаходкі археалагічных экспедыцый, якія арганізоўвала Нямецкае Усходняе таварыства (ням.: Deutsche Orient-Gesellschaft). Для прыёму гэтых экспанатаў у 1899 годзе ў Каралеўскім музеі быў адкрыты Аддзел Пярэдняй Азіі. Першапачаткова гэтыя знаходкі паступалі на захоўванне ў музей кайзера Фрыдрыха (ням.: Kaiser-Friedrich-Museum, цяпер Музей Бодэ), дзе яны былі адкрыты для агульнага агляду да 1929 года, пакуль у 1930 годзе не адкрыўся Пергамскі музей^[3].

Падчас другой сусветнай вайны калекцыя не панесла сур'ёзных страт. У 1953 годзе калекцыя музея Пярэдняй Азіі адкрылася зноў. У 1958 годзе Савецкі Саюз перадаў ураду Германскай дэмакратычнай рэспублікі некаторыя экспанаты, раней вывезеныя ў СССР у адпаведнасці з рэстытуцыяй па выніках вайны^[2].

Найбольшую цікавасць у калекцыі ўяўляюць Вароты Іштар і элементы Дарогі працэсій у Вавілоне, якая прылягала да іх, рэшткі Вавілонскай вежы, фрагменты храмаў Эаны і Інаны, пабудаваных царом Караіндашам ва Уруку, фрагменты троннай залы Навухаданосара II. Апроч гэтага, музей з'яўляецца буйным сховішчам формаў для пячатак, цыліндрычных пячатак і клінапісных таблічак^[2].

Музей разам з іншымі вядомымі сховішчамі з'яўляецца сузаснавальнікам таварыства «Саюз аматараў старажытнасцей Музейнага вострава ў Берліне» (ням.: Verein der Freunde der Antike auf der Museumsinsel Berlin e. V.), пры дапамозе якога ён падтрымлівае сувязі з іншымі гарадскімі сховішчамі экспанатаў, якія адносяцца да Пярэдняй Азіі^[4]. Плануецца стварыць цэнтральнае сховішча для гэтых калекцый у раёне Берліна Фрыдрыхсхаген^[5].

У розны час дырэктарамі музея Пярэдняй Азіі былі:

• 1899—1918 — Фрыдрых Дэліч (ням.: Friedrich Delitzsch)
• 1918—1928 — Ота Вебер (ням.: Otto Weber)
• 1928—1951 — Вальтэр Андрэ (ням.: Walter Andrae)
• 1951—1977 — Герхард Рудольф Маер (ням.: Gerhard Rudolf Meyer)
• 1978—1990 — Ліяна Якаб-Рост (ням.: Liane Jakob-Rost)
• 1990—1997 — Эвеліна Кленгель-Брант (ням.: Evelyn Klengel-Brandt)

З 1998 года музей узначальвае Беата Салье (ням.: Beate Salje).

• Nicola Crüsemann (Hrsg.), рэд. (2000). Vorderasiatisches Museum Berlin. Geschichte und Geschichten zum hundertjährigen Bestehen. Berlin: Staatliche Museen zu Berlin, Stiftung Preußischer Kulturbesitz. ISBN 3-88609-442-1.

• Crüsemann, Nicola [in нямецкая] (2001). Vom Zweistromland zum Kupfergraben. Vorgeschichte und Entstehungsjahre (1899-1918) der Vorderasiatischen Abteilung der Berliner Museen vor fach- und kulturpolitischen Hintergründen (Jahrbuch der Berliner Museen, N.F., Bd. 42. 2000, Beiheft ed.). Berlin: Gebrüder Mann. ISBN 3-7861-2403-5.

• Jakob-Rost, Liane u.a. [in нямецкая] (1992). Das Vorderasiatische Museum. Mainz: von Zabern. ISBN 3-8053-1188-5.

• Marzahn, Joachim. [in нямецкая] (2003). Beate Salje (Hrsg.) (рэд.). Wiedererstehendes Assur: 100 Jahre deutsche Ausgrabungen in Assyrien. Mainz: von Zabern. ISBN 3-8053-3250-5.

• Salje, Beate. [in нямецкая] (2001). Vorderasiatische Museen: gestern, heute, morgen (Kolloquium aus Anlass des Einhundertjährigen Bestehens des Vorderasiatischen Museums Berlin am 7. Mai 1999 //eine Standortbestimmung — Berlin, Paris, London, New York ed.). Mainz: von Zabern. ISBN 3-8053-2778-1.

• Bernau, Nikolaus. (2006). Die Berliner Museumsinsel. Berlin: Stadtwandel-Verlag.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Музей Пярэдняй Азіі
• Vorderasiatisches Museum. Offizielle Webseite (ням.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 мая 2012. Праверана 23.10.2010.