Нараўлянская сінагога

Сінагога
Нараўлянская сінагога
Краіна	Беларусь
Горад	Нароўля
Канфесія	Іўдаізм
Тып будынка	сінагога
Дата пабудовы	XVIII стагоддзе
Стан	знішчана
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Нараўлянская сінагога — колішняя драўляная сінагога XVIII ст. у горадзе Нароўля Нараўлянскага раёна Гомельскай вобласці Беларусі. Была разабрана ў 1936 г. па прычыне трухлявасці^[1].

Знешнія формы Нараўлянскай сінагогі паўтараюць тыя, што мелі месца і ў Ваўпянскай. Асаблівую цікавасць выклікае ўладкаванне бакавых веж, якія адрозніваюцца тым, што маюць двух'ярусныя галерэі і больш важнае функцыянальнае прызначэнне. З другога яруса меўся спецыяльны лесвічны закрыты ўваход на галоўную галерэю, што месцілася ўнутры галоўнага аб'ёму. Гэта арыгінальнае і вельмі зручнае з функцыянальнага пункту гледжання рашэнне забяспечвала раздзяленне людскіх патокаў і вызваляла ўнутраную прастору ад залішніх канструкцый.

Ганак Нараўлянскай сінагогі быў вырашаны ў выглядзе невялічкага портыка на чатырох слупах. Разьбярамі былі маляўніча выкананы слупкі, парэнчы і краты вежавых галерэй. Прыгожа выглядалі спараныя арачныя вокны. Сцены на ўзроўні першага яруса не мелі шалёўкі, а на ўзроўні другога былі вертыкальна ашаляваны.

Уладкаванне галерэі для жанчын і знешні пад'ём на яе абумовіў частковы яе кансольны вынас вонку з прымяненнем крывалінейнага даху-застрэшка. Такое канструкцыйнае рашэнне сярод драўляных сінагог не мае аналагаў. Крывалінейны застрэшак пераходзіць у шырокі, аздоблены разьбою фрыз, над якім уздымаецца стромкі трох'ярусны дах. Увагнутыя і выгнутыя профілі дахавых ярусаў разам з дугою застрэшка ствараюць адзіны дынамічны малюнак архітэктурных форм, іх узаемнае перацяканне, лагічным завяршэннем чаму служаць двухсхільныя формы верхняга яруса даху з ашаляванымі ў «елачку» франтонамі.

Сінагога знаходзілася на цяперашняй Кастрычніцкай плошчы там, дзе цяпер знаходзіцца аддзяленне "Беларусбанка"^[2].

У пачатку XX ст. мастакі Б. Шышка і Ян Віткевіч з натуры зрабілі малюнкі нараўлянскай сінагогі.

Каля 1927 г. Арон Рыгоравіч Касталянскі (1891—1934) намаляваў карціну «Сінагога ў Нароўлі», якая цяпер захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь.

• 
  Нараўлянская сінагога. Мастак Б. Шышка. Малюнак 1907 г.
• 
  Карціна Арона Касталянскага «Сінагога ў Нароўлі», каля 1927 г. (Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь)
• 
  Сінагога ў Нароўлі. Аўтар невядомы. Малюнак раней 1941 г.

• Лакотка А.І. Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі / А.І. Лакотка. — Мн.: Беларусь, 2003. — 224 с. — ISBN 985-01-0423-6.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Нараўлянская сінагога
• Нараўлянская сінагога на сайце Radzima.org