Спягліца (рака)

Спягліца
Спягліца перад вусцем
Характарыстыка
Даўжыня	18 км
Басейн	157 км²
Вадацёк
Выток
• Каардынаты	54°40′30″ пн. ш. 26°33′54″ у. д.HGЯO
Вусце	Нарач
• Каардынаты	54°34′06″ пн. ш. 26°42′42″ у. д.HGЯO
Ухіл ракі	0,7 м/км
Размяшчэнне
Водная сістэма	Нарач → Вілія → Нёман → Балтыйскае мора
Краіна	Беларусь
Рэгіёны	Гродзенская вобласць, Мінская вобласць
Раёны	Смаргонскі раён, Вілейскі раён
выток вусце
выток вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Спя́гліца, Спяглянка — рака ў Смаргонскім раёне Гродзенскай вобласці і Вілейскім раёне Мінскай вобласці Беларусі, правы прыток ракі Нарач (басейн Віліі).

Назва Спягла, ад якой цяперашняе «Спягліца», балцкага паходжання. Адпачатная балцкая форма — *Spenglà^[1].

Рака выцякае з Вішнеўскага возера (ад назвы вёскі Вішнева) і цячэ ў раку Нарач (Нарачанка, Нароча).

Поўны адпаведнік — назва літоўскага возера Spenglà на Аўкштойцкім Паазер’і^[2].

Каля возера Spengla — азёры Nar-akys і Blendà. Гэтыя дзве назвы адпавядаюць назвам азёраў Нарач і Бляда (цяпер Белае) недалёка ад Спягліцы. Найімаверней, Вішнеўскае возера, назва якога пазнейшая, раней называлася «Спягла» (< Spengla).

Літоўскія азёры Spengla і Blenda ў пасляледавіковы час былі краямі расцягнутага цяпер у некалькі бакоў возера Asvejà «Кабылле (возера)» (роднасна назве возера Асвея). Калі літоўская Асвяя́ сушэла і яе канцавіны рабіліся самастойнымі азёрамі, яны набывалі адпаведныя назвы. Spengla — ад spangti «слепнуць; пачаць горш бачыць», Blenda — ад blandas «пахмурнасць; зацямненне (вачэй ці розуму)», blęsti (blendė) «замешваць; муціць; пахмурнець». Іх назвы былі матываваныя змяншэннем памеру возера (азёрнае «вока» зарастала, «слепла»).

Балцкія назвы размешчаных побач ледавіковых азёраў Нарач, Бляда, *Спягла (> р. Спягліца) таксама сягаюць часоў пасляледавікоўя, адлюстроўваючы працэс утварэння драбнейшых азёраў з буйнейшых пасляледавіковых вадаёмаў.

Назва *Spengla ўтвораная з дапамогай пашыральніка -l-, які таксама ў назвах Іслач (< Is-l-, ak-), Несла.

Значэнне назвы *Спягла можна напрамую перадаць як «Сляпое (возера)».

Даўжыня ракі 18 км, з іх 16,5 км на тэрыторыі Смаргонскага раёна. Плошча вадазбору 157 км². Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,7 м/км. Выток знаходзіцца ў Смаргонскім раёне, за 2 км у напрамку на паўночны ўсход ад вёскі Свяцілавічы, упадае ў раку Нарач на ўсход ад вёскі Папоўцы Вілейскага раёна. Рэчышча Спягліцы каналізаванае ў верхнім цячэнні. Вадазбор у межах Нарачана-Вілейскай нізіны. Асноўны прыток — рака Зуста (справа).

• Спягліца // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — С. 584. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
• Ліст карты N-35-54. Выданне 1979 г. (руск.)

• Общая характеристика речной сети Минской области // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь» Архівавана 20 кастрычніка 2016. (руск.)