Кіеўскі сабор (2023)Кіеўскі сабор (укр.: Ки́ївський собо́р) — памесны сабор, які адбыўся 27 ліпеня 2023 года, дзе быў зацверджаны пераход Праваслаўнай царквы Украіны на новаюліянскі каляндар[1] Памесны сабор узначальваў мітрапаліт Кіеўскі і ўсяе Украіны Епіфаній. Перадгісторыя і падрыхтоўкаУ 1582 годзе ў Inter gravissimas біскупам рымскім Грыгорам XIII быў апублікаваны грыгарыянскі каляндар для выпраўлення памылкі ў юліянскім календары, што выклікала памылковае вылічэнне даты Вялікадня. Мэтай укаранення грыгарыянскага календара была ліквідацыя апоўзня вясновага раўнадзенства, бо ад увядзення юліянскага календара да XVI стагоддзя ўзнікла розніца ў 10 дзён у параўнанні з фактычным надыходам раўнадзенства. Юльянскі каляндар засноўваўся на тым, што год доўжыцца 365,25 дня, насамрэч працягласць года складае 365,2422 дня, і таму на працягу стагоддзяў каляндар усё больш адхіляўся ад параметраў арбіты Зямлі. Сярэдняя працягласць года па грыгарыянскім календары складае 365,2425 дня. Нягледзячы на тое, што рэформа папы Рыгора XIII была прынята ў самай урачыстай форме, папскай буле, Inter gravissimas не мела сілы ў іншых юрысдыкцыях, акрамя Каталіцкай царквы і Папскай вобласці. Прапанаваныя змены былі зменамі ў грамадзянскім календары, над якімі ён не меў фармальных паўнамоцтваў у іншых дзяржавах ці хрысціянскіх цэрквах. Змяненні павінны быць устаноўлены грамадзянскімі органамі кожнай дзяржавы, каб мець юрыдычную сілу. Папская була стала кананічным правам Каталіцкай царквы ў 1582 годзе, але адразу ж не прынялі паўночнаеўрапейскія (пратэстанцкія) і ўсходнееўрапейскія (праваслаўныя і ісламскія) дзяржавы і некаторыя іншыя. Усходнееўрапейскія дзяржавы пачалі прымаць грыгарыянскі каляндар у 1910-х і 1920-х гадах. Каб паміж грамадзянскім і царкоўным календарамі не было розніцы ў 13 дзён, у 1923 годзе ў Канстанцінопалі праходзіў Сінаксіс прадстаўнікоў Усходніх праваслаўных цэркваў, скліканы Сусветным патрыярхам Мялеціем IV.[2] Грэцкія праваслаўныя цэрквы (акрамя Іерусалімскага патрыярхата) і іншыя праваслаўныя цэрквы прынялі новы каляндар, распрацаваны сербскім астраномам, прафесарам матэматыкі і нябеснай механікі Бялградскага ўніверсітэта Мілуцінам Міланковічам — новаюліянскі каляндар, які супадае з грыгарыянскім календаром да 2800.[3][4] З пачаткам расійска-ўкраінскай вайны і пасля таго, як 16 лістапада 2017 года Нараджэнне Хрыстова 25 снежня па грыгарыянскім календары стала дзяржаўным выхадным ва Украіне, пытанне пераходу ўкраінскіх цэркваў на грыгарыянскі/наваюліянскі каляндар актывізавалася штогод з набліжэннем Нараджэння Хрыстовага. Пытанне каляндарнай рэформы востра паўстала пасля пачатку поўнамаштабнага ўварвання Расіі ва Украіну ў 2022 годзе,[5][6] бо, як сцвярджаюць некаторыя публіцысты і царкоўнікі, праз выкарыстанне старога стылю разам з Маскоўскім патрыярхатам Украіна знаходзіцца ў сферы «рускага свету».[7][8][9][10][11]18 кастрычніка 2022 года Праваслаўная царква Украіны дазволіла епархіям праводзіць богаслужэнні на Раство Хрыстова па новаюліянскім календары, гэта значыць 25 снежня.[12] 2 лютага 2023 года Свяшчэнны Сінод ПЦУ дазволіў і зацвердзіў парадак благаславення прыходам і манастырам на поўнае выкарыстанне новаюліянскага календара,[13] а 24 мая 2023 года вырашыў правесці пасяджэнне Архірэйскага Сабора, дзе будзе вынесена пытанне каляндарнай рэформы.[14][15][14] 24 мая 2023 года на Архірэйскім Саборы ў Скінскай царкве Кіева-Пячэрскай лаўры Праваслаўная Царква Украіны вырашыла перайсці з 1 верасня 2023 на новаюліянскі каляндар. Рашэнне павінна быць зацверджана мясцовым Саветам 27 ліпеня 2023 года.[16][17][18][19][20] Рашэннем № 24 Сінода Праваслаўнай царквы Украіны ад 23 мая 2023 года было прынята правядзенне 27 ліпеня 2023 года Памеснага сабора Праваслаўнай царквы Украіны, вызначаны склад членаў Памеснага сабора згодна са Статутам Праваслаўнай царквы Украіны і прыняты іншыя неабходныя арганізацыйныя рашэнні па яго скліканні.[21] Гл. таксама
Крыніцы
Спасылка |
Portal di Ensiklopedia Dunia
