Јака Чешма (Тремник)

„Јака Чешма - Црквар“
Чешмата
Местоположба	41°26′15.34160″N 22°09′15.33348″E / 41.4375948889°N 22.1542593000°E / 41.4375948889; 22.1542593000
Основни податоци
Место	Тремник
Општина	Неготино
Тип	некропола  сакрален објект
Период	римско време
	среден век
Портал „Археологија“

Јака Чешма - Црквар — археолошко наоѓалиште во неготинското село Тремник. Претставува некропола од римско време и среден век. Во 1981 година Републичкиот завод за заштита на спомениците на културата извршил истражување и документирање на 10 гроба со конструкции од камени плочи - тип циста. Само во 4 гроба биле најдени прилози карактеристични за XIV век.^[1] Наоѓалиштето е поделено на две целини: Јака Чешма кое е самата чешма и аквадуктот, и Црквар кое е некрополата.

Наоѓалиштето се наоѓа на југоисточната периферија од селото на простор со големо сакрално значење. Од јужната страна наоѓалиштето е отсечено од суводол формиран од поројни дождови. Од северната страна се наоѓа селската џамија, и муслиманските гробови. Низ локалитетот поминува жив селски пат, кој од сретсело во Тремник, води преку Орманков Гроб и Буки кон селото Прждево.^[2]

Аквадуктот на наоѓалиштето Јака Чешма датира од римскиот период (1-3 век н.е). Овој аквадукт е сè уште функционален, и дел од селото се снабува со вода од него. Околу 40 метри од аквадуктот е истражен. Аквадуктот е со височина од 1 метар. Единствен аквадукт сличен на наведениот е пронајден во Стоби.^[3]

На еден мал дел од просторот на селските гробишта, се наоѓаат многубројни парчиња од архитектонска пластика. Столбови, камени и мермерни блокови и др. Сите овие елементи припаѓаат на римски сакрален објект. На наоѓалиштето се најдени антички гробови од типот тегули на две води од периодот 2-4 век.^[4]

Со археолошките истражувања биле откриени вкупно 10 гробови. Сите се градени во вид на цисти со плочи од зеленикав шкрилец. Сите гробови се ориентирани запад-исток, со главата на западна страна. Во гробовите 1, 3, 4, 7, 9, и 10 рацете се скрстени во пределот на стомакот. Во гробот 2, левата рака е испружена покрај телото, а десната е положена на стомакот. Во гробот 6, левата рака е свиткана во лактот кон левото рамо, а десната рака положена на стомакот. Во гробот 5, сочувани се само долните екстремитети, според кои сепак може да заклучиме дека се од лице од детска возраст.^[2]

Потоа во гробовите 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10 е погребано по едно лице. Во гробовите 1 и 7 се погребани три лица, од различна пред се од детска возраст. Во гробот 8 е сочуван само тилниот дел од черепот.^[2]

Од вкупно 10 гробови, само 4 се со прилози. 1, 2, 4, и 10. Откриени биле два прстена, еден прапорец, две лимени приврзоци, една масивна алка од лошо сребро и три наушници. Прстенот од гробот 4 има плочеста елипсоидна глава од тенок сребрен лим. На прстенот не се забележани траги од украсување. Прстенот од гробот 10 е изработен од лошо сребро. Алката од прстенот е од потенот сребрен тел.^[2]

Наушницата од гробот 1 им припаѓа на типот мешлести округли наушници. Директна сличност имаме од некрополата околу црквата кај селото Манастир, Мариово. Наушницата е од бронза и шупло леана. Другите две наушници сосема се разликуваат по формата. Тоа се две сребрени ливчиња, пронајдени од левата страна на черепот во гробот 4.^[2]

• 
  Чешмата
• 
  Аквадуктот
• 
  Црквар

• Анска Чешма — некропола од римското време;
• Белогурија — населба и некропола од римското време;
• Бунарје — градиште од доцноантичкото време;
• Градиште — населба од бронзеното време;
• Лесково Чешмиче - Камено — населба од доцноантичкото време и средниот век;
• Мали Дол — некропола од средниот век;^[5]
• Романов Гроб — некропола од римското време;
• Студена Чешма — населба од римското време;
• Црквиште — старохристијанска црква;
• Чаир — градиште — утврдена населба и некропола од доцноантичкото време;
• Шесте Куќи — некропола од железното време;
• Тремник;
• Список на археолошки наоѓалишта во Неготинско;
• Список на средновековни некрополи во Македонија.

Оваа статија поврзана со археологијата на Македонија е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. п р у

п р у Археолошки наоѓалишта во Општина Неготино Рамно Поле (Брусник)  • Турски Гробишта (Брусник)  • Јагнила (Вешје)  • Кочање (Вешје)  • Лишови Дабја (Вешје)  • Прибошовец - Рамниште (Вешје)  • Ракита Црква (Вешје)  • Ракита Чешма (Вешје)  • Романовец - Св. Недела (Вешје)  • Чешма (Вешје)  • Градиште (Војшанци)  • Маркова Нога (Војшанци)  • Утрина (Војшанци)  • Влашки Пат (Горни Дисан)  • Градот (Горни Дисан)  • Локвите (Горни Дисан)  • Барите - Кочеви Грамади (Долни Дисан)  • Белград (Долни Дисан)  • Голема Страна (Долни Дисан)  • Грамади (Долни Дисан)  • Двата Гроба (Долни Дисан)  • Змијавец (Долни Дисан)  • Такрагина Чешма (Долни Дисан)  • Тополичка Чешма (Долни Дисан)  • Ќофкарец (Долни Дисан)  • Платуња (Дуброво)  • Градиште (Калањево)  • Падината (Калањево)  • Чичан Тарла (Калањево)  • Брест (Криволак)  • Гробишта (Криволак)  • Тошова Лака (Криволак)  • Чифлик (Криволак)  • Влакно (Курија)  • Доброглед (Курија)  • Луда Мара (Курија)  • Манастириште (Курија)  • Оградиште (Курија)  • Градиште (Липа)  • Корминиш - Црквиче (Липа)  • Стара Липа (Липа)  • Градиште (Неготино)  • Криво Мовче - Расадник (Неготино)  • Белата Земја - Трнче (Пепелиште)  • Анска Чешма (Тремник)  • Белогурија (Тремник)  • Бунарје (Тремник)  • Градиште (Тремник)  • Јака Чешма - Црквар (Тремник)  • Лесково Чешмиче - Камено (Тремник)  • Мали Дол (Тремник)  • Романов Гроб (Тремник)  • Студена Чешма (Тремник)  • Црквиште (Тремник)  • Чаир - Градиште (Тремник)  • Шесте Куќи (Тремник)  • Ѓорева Ливада (Црвени Брегови)  • Керамитчето (Црвени Брегови)  • Кокнгеди (Црвени Брегови)  • Лепава (Црвени Брегови)  • Фармата (Црвени Брегови) Дел од темата: Археолошки наоѓалишта во Неготинско