Развитие (просветно друштво)

Развитие е културно-просветно друштво основано од скопското граѓанство со цел спротистваување на Бугарската егзархија и бугарската пропаганда во Македонија ^[1].

Во текот на Руско-турската војна во Скопје било формирано просветното друштво Развитие. Меѓутоа поради поради негативниот став кон османлиската власт ова Друштво со својата работа престанало да постои но во март 1880 година повторно било обновено.

На 21 мај (стар стил) бил донесен уставот на Развитие, а во овој устав биле определени и целите на самото друштво:

1) Да се потикне народната просвета заради културно-просветно издигање на народните маси.

2) Да се негуваат добрите обичаи и да се чува традицијата преку посебни форми на дејност.

3) Да се чуваат православните традиции од посегањето на разните верски и други пропаганди.

4) Да се помагаат бедните ученици ос учебници и други учебни помагала, а во училиштата да се назначуваат месни учители, отомански поданици.

За да се постигнаат овие средства Друштвото се надевало на даренија од скопското граќанство што се собирале еднаш годишно на денот на Светите Седмочисленици (Кирил, Методиј, Климент, Наум, Ангелариј, Горазд и Сава) ^[2].

Ваквиот устав бил прифатен од страна на Егзархијата меѓутоа таа побарала да се избрише членот 4 од уставот бидејќи:

Меѓутоа тоа било само делумно точно. Во уставот на Развитие се :

Постепено во самото Друштво дошло до поделба и расправии меѓу т.н Стари и Млади. Првите биле поклоници на Егзархијата и како такви ја поддржувале нејзината црковно - просветна дејност додека пак вторите се залагле за самобитноста на Македонија.

Од овие борби, во 1884 година како победници излегле т.н Млади и Друштвото зазело нов курс во својата дејност, бил напуштен постојнот уставот и друштвото постепено се политизирало.

На 27 јануари 1885 година, Друштвото донело резолуција во која:

Во резолуцијата било предвидено да се побара и покровителство од Австроунгарија пред Високата Порта. Резолуцијата му била дадена на австрискиот конзул од Скопје, а тој на 2 февруари 1885 ја пратил на својата влада без препорака ^[3].

Егзархијата негодувала поради резолуцијата истакнувајќи дека таквиот чекор и нанесува штета на Турција, од една страна, и ја навредува Русија, единствениот пријателна бугарскиот народ во Македонија, од друга страна ^[4].

Високата порта издала наредба на косовскиот валија да го растури Развитие со изговор дека турската влада е навредена од барањето за мешање на странска сила во внатрешните работи на државата. Турските власти уапсиле тројца гимназиски учители и Развитие било растурено.

1. ↑ ^{1,0 1,1} Славко Димевски, За развојот на македонската национална мисла до создавањето на ТМОРО, Култура - Скопје, 1980
2. ↑ Прот. екз. п., 1882, бр. 29 од 11 февруари 1882
3. ↑ ^{3,0 3,1} Staats Archiv Wien Pol. arhiev XXXVIII. Konsulat Salonich. Karton 256. Изв. бр. 19 од 22 февруари 1885. Прилог: Резолуција на Просветното друштво Развитие
4. ↑ Дневник на екз. Йосиф I, тетр. II, од 4 февр. 1885, с. 87

п р у Македонско национално движење Преродбеничко движење Македонски црковно - училишни општини • Развој на школството, просветата и народната култура во Македонија • Спор за обликот на македонскиот литературен јазик • Романтизам во докажувањето на македонската инивидуалност • Преродбеници Јоаким Крчовски  • Кирил Пејчиновиќ  • Теодосиј Синаитски · Јордан Хаџи-Константинов - Џинот · Партенија Зографски  • Григори Хаџи Јорданов  • Војдан Чернодрински · Димитар Миладинов · Константин Миладинов · Рајко Жинзифов · Марко Цепенков · Ѓорѓија Пулевски  • Григор Прличев • Димитрија Чуповски  • Крсте Петков Мисирков  • Странски пропаганди Странски пропаганди Грчка пропаганда • Бугарска пропаганда • Српска пропаганда • Романска пропаганда  • Католичка пропаганда  • Протестантска пропаганда  • Отпор кон пропагандите Борба против Цариградската патријаршија • Унија како средство за обнова на Охридската архиепископија  • Судир со бугарската пропаганада за решавање на црковното прашање • Обид за создавање на еднинствен црковно - просветен центар за Македонија • Братство  • Христијанско добротворно друштво • Развитие  • Македонско движење и српската пропаганда • Револуционерно-ослободителна компонента Разловечко востание • Кресненско востание • Таен македонски комитет  • Македонска лига • Привремена влада на Македонија - Единство • Друштвото Србо - Македонци  • Силогос Македонија на Македонците  • Лозарско движење • Братски сојуз  • Македонски комитет  • Македонски таен револуционерен комитет • Македонската револуционерна организација • Ученичка дружина „Вардар” • Македонски клуб • Македонско научно-литературно другарство во Санкт Петербург • Гемиџии • Илинденско востание • Народна федеративна партија • Сојуз на бугарски уставни клубови • ВМРО (Автономистичка) • ВМРО (Обединета) • МАНАПО Македонски народен сојуз  • Ослободување и обединување на Македонскиот народ Зошто ние Македонците сме посебна нација • Народноослободителна борба  • Народноослободителен фронт  • АСНОМ • Историја на Македонија  • Македонија  • Историја на македонскиот народ