Селото Скребатно се наоѓа на 17 километри североисточно од Неврокоп и на 10 километри северно од општинскиот центар Грмен. Селото е планинско кое се наоѓа во подножјето на југозападните Родопи на надморска висина од 725 метри. Атарот на селото зафаќа површина од 38.147 км2. Релјефот е планински и ридско-планински, а климата се одликува со студено лето и блага зима. Канинска река тече во близина на селото.
Историја
Османлиско Царство
Во списокот на населени места со регистрирани имиња на главите на домаќинства во втората половина на XV и почетокот на XVI век во селото (Скребатно) се регистрирани 110 лица.[1] Во списокот на населби и бројот на немуслимански домаќинства како дел од Неврокопскиот вилает од 16 ноември1636 година, селото Скребатно (Искработа-и бала) се наведува како село населено со 87 немуслимански семејства.[2] На списокот на населени места и бројот на немуслимански домаќинства како дел од Неврокопскиот вилает од 13 март1660 година, селото Скребатно (Искработа) е село со 41 немуслимански семејства.[3] Во османлиските документи името на селото е напишано на неколку начини, главно читајќи го како Искработна (ﺍســقــربــوتــنــه, ﺍسـقــرﻩبــوطــنــه) и Искработа (ﺍســقــرﺍبــوتــه).[4]
Во XIX век, селото било мешано, христијанско и муслиманско, и било дел од Неврокопската каза на Отоманското Царство. Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Скребатно (Skrébatno) е село со 95 семејства, од кои 45 Помаци и 270 Македонци.[5][6] Во 1889 година Стефан Верковиќ („Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи“) за селото запишал дека во него има 75 македонски христијански и 20 македонски муслимански куќи.[5][7]
Скребатно, се наоѓа на С од Неврокоп 3 1/2 часа пат. Изградено е на нерамно место во една котлина. Планинска месност. Во подножјето на планината има добри ниви и лозја; има селани кои се занимаваат и со ѕидарство. Црква „Св. Петка“; читат само на бугарски; старо училиште со 50-тина ученици. На времето работело нешто како 1 и 2 клас. Бројот на куќите е 140, околу 1/3 Помаци, кои се занимаваат со кираџилак.[8]
Учители и ученици во прогимназијата во учебната 1926-1927 година[11]
Класови
Ученици
Учители
Учителки
машки
женски
вкупно
редовни
нередовни
вкупно
редовни
нередовни
вкупно
први
11
4
15
1
2
3
0
1
1
втори
13
2
15
трети
10
1
11
Денес, селото е електрифицирано, водоснабдено, со канализација и комуникациски мрежи. Постои кметство, пошта, центар на заедницата и продажни места.
Постојат медицински услуги и образовни установи во општинскиот центар на селото Грмен.
Во селото живеат муслимани и христијани. Црквата „Св. Петка“ била изградена во 1835 година и е уметнички споменик на културата. Станува збор за псевдобазилица со три бродови, со камбанарија изградена во XX век. Оригиналниот иконостас бил ограден, таваните биле применети со медалјони и емпорија. Апостолските икони се во сино-зелена палета на златна позадина. Иконата на „Пресвета Богородица“ е забележана дека е изработена во 1838 година.
Во Скребатно се наоѓа единствената музејска колекција во општината, која е втора по важност во регионот, по онаа во музејот во Неврокоп. Музејот бил формиран од страна на иницијативен комитет со помош на целото население. Колекцијата на музејот се состои од два дела - етнографски и историски.
Личности
Родени во Скребатно
Александар Димитров Гулев (1920 - ?), член на РМС и на БКП,[14] партизански јатак во 1943 - 1944 година, осуден на 15 година затвор[15]
↑Горозданова, Елена (2001). Архивите говорят № 13 – Турски извори за българската история. София: Главно управление на архивите при МС. стр. 41. ISBN954-9800-14-8.
↑Горозданова, Елена (2001). Архивите говорят № 13 – Турски извори за българската история. София: Главно управление на архивите при МС. стр. 293. ISBN954-9800-14-8.
↑Андреев, Стефан (2002). Речник на селищни имена и названия на административно-териториални единици в българските земи през XV-XIX век. София: Главно управление на архивите при Министерския съвет на Република България. стр. 127. ISBN954-9800-29-6.
