ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ

ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
	2019 ਦੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਰਾਮ ਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ
Description	ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਲਈ ਅਸਾਧਾਰਨ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
ਵੱਲੋਂ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤਾ	ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ
ਪੁਰਾਣਾ ਨਾਮ	ਇਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
ਇਨਾਮ	₹ 1-2 ਲੱਖ
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ	1999
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ

ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ("ਵੂਮੈਨ ਪਾਵਰ ਅਵਾਰਡ") ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਔਰਤ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਔਰਤਾਂ ਜਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਔਰਤ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।^[1] ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ (8 ਮਾਰਚ) ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ਵਿਖੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ 1999 ਵਿੱਚ ਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ 2015 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਛੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਅਤੇ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਦੋ- ਲੱਖ ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।^[2]

ਸ਼੍ਰੇਣੀ

ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਛੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਦੋ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[1]

ਸੰਸਥਾਗਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ

ਹਰੇਕ ਛੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਭਾਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਾਮਵਰ ਔਰਤ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।^[1]

ਦੇਵੀ ਅਹਿਲਿਆ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਲਈ ਉੱਤਮ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਜਾਂ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਉੱਦਮ ਲਈ। ਮਾਲਵੇ ਰਾਜ ਦੀ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਹਾਕਮ ਅਹਲੀਆਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਹੈ।
ਸਰਬੋਤਮ ਰਾਜ ਲਈ ਕੰਨਗੀ ਦੇਵੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿਸ ਨੇ ਚਾਈਲਡ ਸੈਕਸ ਰੇਸ਼ੋ (ਸੀ.ਐਸ.ਆਰ.) 'ਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੁਲਾਰਾ ਦਿੰਦਾਹੈ। ਤਮਿਲ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਸਿਲਾਪਥੀਕਰਮ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਪਾਤਰ ਕੰਨਾਗੀ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
ਮਾਤਾ ਜੀਜਾਬਾਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਬੋਤਮ ਸ਼ਹਿਰੀ ਸਥਾਨਕ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹੈ। ਮਾਤਾ ਜੀਜਾਬਾਈ, ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੀ ਮਾਤਾ, ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ (ਸ਼ਿਵਾਜੀ) 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ.
ਰਾਣੀ ਗਾਈਦਿਨਲਿਓ ਜ਼ੈਲਿਆਂਗ ਅਵਾਰਡ ਇੱਕ ਸਿਵਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਸੰਸਥਾ (ਸੀ.ਐਸ.ਓ.) ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਨਾਗਾ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨੇਤਾ, ਰਾਣੀ ਗਾਈਦਿਨਲਿਓ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਬਾਈ ਅਵਾਰਡ ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਰਬੋਤਮ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 1857 ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਬਗਾਵਤ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ, ਲਕਸ਼ਮੀਬਾਈ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
ਬੇਟੀ ਬਚਾਓ, ਬੇਟੀ ਪੜ੍ਹਾਓ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਔਰਤ ਭਲਾਈ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਦੋ ਗ੍ਰਾਮ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਰਾਣੀ ਰੁਦਰਮਾ ਦੇਵੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਰੁਦ੍ਰਮਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਡੇਕਨ ਪਠਾਰ ਦੀ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ।

ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ

ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਲਈ ਪੁਰਸਕਾਰ।
ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ, ਭਾਈਚਾਰਕ ਕੰਮਾਂ, ਜਾਂ ਫਰਕ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ, ਜਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਪੁਰਸਕਾਰ।

ਇਤਿਹਾਸ

ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਪੂਰਵਗਾਮੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਾਲ 1999 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।^[5] ਇਸ ਵਿਚ, 100,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਛੇ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[6]^[7]

1999 ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ

ਮਦੁਰਾਈ ਚਿੰਨਾ ਪਿਲਈ ਨੂੰ ਇਹ ਅਵਾਰਡ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਤੇ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਦਲਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ^{[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]} ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਭੇਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਿਆ।^{[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]} .

2001 ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤ-ਕਰਤਾ

2001 ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ:^[8]

ਕੰਨਾਗੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਸੱਤਿਆ ਰਾਣੀ ਚਢਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਮਾਤਾ ਜੀਜਾਬਾਈ ਇਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸੁਰੇਂਦਰਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮੁਕਤ ਪੀ.ਦਗਲੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਠਾਣੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਥੰਮਮਾ ਪਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਅਹਿਲਿਆਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੇ ਮਹਿ-ਨਾਜ਼ ਵਾਰਸੀ ਨੂੰ ਝਾਂਸੀ ਕੀ ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀਬਾਈ ਇਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਰਾਇਆਗਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਸੁਮਨੀ ਝੋਡੀਆ ਨੂੰ ਰਾਣੀ ਗਾਈਦਿਨਲਿਓ ਇਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।