Аляксандр Андрэевіч Самарскі

Аляксандр Андрэевіч Самарскі
руск.: Алекса́ндр Андре́евич Сама́рский[1]
Дата нараджэння	19 лютага 1919(1919-02-19)[2][3]
Месца нараджэння	Свістуны[d], СССР
Дата смерці	11 лютага 2008(2008-02-11)[3] (88 гадоў)
Месца смерці	Масква, Расія
Месца пахавання	Траякураўскія могілкі[4]
Грамадзянства	СССР  Расія
Род дзейнасці	матэматык, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	матэматычная фізіка, вылічальная матэматыка, лікавы аналіз, матэматычнае мадэляванне[d], матэматыка[5] і прыкладная матэматыка[5]
Месца працы	МДУ[6] факультэт вылічальнай матэматыкі і кібернетыкі МДУ[d][6] Інстытут прыкладной матэматыкі імя М. У. Келдыша РАН[d][6] Q4201583?[6] 8th Rifle Division (Soviet Union)[d][6] 108th Motor Rifle Division[d][6] Geophysical Center[d][6]
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук
Навуковае званне	спіс правадзейных членаў АН СССР[d] акадэмік РАН[d]
Альма-матар	фізічны факультэт МДУ[d] (1941)[6] МДУ (1948)[7][6] Гімназія № 2 імя А. П. Чэхава[d] (1936)[6]
Навуковы кіраўнік	Андрэй Мікалаевіч Ціханаў
Член у	Расійская акадэмія навук Акадэмія навук СССР Акадэмія навук ГДР[d]
Прэміі
Узнагароды

Алякса́ндр Андрэ́евіч Сама́рскі (19 лютага 1919, хут. Свістуны, цяпер Амвросіўскага раёна Данецкай вобласці, Украіна — 11 лютага 2008, Масква) — савецкі і расійскі матэматык, адзін з заснавальнікаў тэорыі матэматычнага мадэліравання і вылічальнага эксперыменту. Акадэмік РАН (1976; член-карэспандэнт 1966). Замежны член НАН Беларусі (2000). Герой Сацыялістычнай Працы (1979).

Скончыў Маскоўскі ўніверсітэт (1945). З 1953 у Інстытуце прыкладной матэматыкі АН СССР, з 1990 у Інстытуце матэматычнага мадэліравання РАН (у 1990—1998 дырэктар).

Навуковыя працы па матэматычнай фізіцы, тэорыі дыферэнцыяльных ураўненняў, тэорыі нелінейных працэсаў, вылічальнай матэматыцы.

Пабудаваў агульныя тэорыі рознасных схем^[ru], ітэрацыйных метадаў рашэння сетачных ураўненняў. Распрацаваў новыя прынцыпы апраксімацыі мнагамерных задач, аналітычныя і лікавыя метады рашэння актуальных задач ядзернай фізікі, фізікі плазмы, цеплаправоднасці і інш. Правёў разлік ядзернага выбуху^[ru] і дынамікі выбуху тэрмаядзернага зараду.

Сааўтар адкрыцця эфекту Т-слоя^[ru] ў плазме, адзін са стваральнікаў тэорыі рэжымаў з абвастрэннем у нелінейных суцэльных асяроддзях.

• Дзяржаўная прэмія СССР 1954.
• Ленінская прэмія 1962.

• Математическое моделирование: Идеи. Методы. Примеры. М., 1997 (разам з А. П. Міхайлавым).
• Разностные схемы с операторными множителями. Мн., 1998 (разам з П. М. Вабішчэвічам, П. П. Матусам).
• Уравнення математической физики. 6 изд. М., 1999 (разам з А. М. Ціханавым).
• Численные методы математической физики. М., 2000 (разам з А. У. Гуліным).

• Касцюковіч М. М. Самарскі Аляксандр Андрэевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 135. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
• А. А. Самарский: (К 80-летию со дня рождения) // Дифференц. уравнения. 1999. Т. 35, № 2.

• Аляксандр Андрэевіч Самарскі ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)