Дзева Марыя

Дзева Марыя
арам.: ܡܪܝܡ іўр.: מרים
Дата нараджэння	каля 18 да н.э.
Месца нараджэння	Herodian Kingdom of Judea[d], Рымская імперыя
Дата смерці	I стагоддзе ці 48
Месца смерці	невядома
Месца пахавання	Tomb of the Virgin Mary[d]
У ліку	canonized saint[d][2]
Дзень памяці	15 жніўня і 18 снежня
Бацька	Святы Іаакім[d][1]
Маці	Святая Ганна[1]
Муж	Іосіф Абручнік
Дзеці	Ісус Хрыстос
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дзева Марыя, Божая Маці, Панна Марыя, Мадонна — адна з цэнтральных постацей хрысціянскага веравучэння, маці бязгрэшна зачатага Ісуса Хрыста.

У праваслаўі, каталіцызме, англіканстве, лютэранстве вераць, што як маці Хрыста Марыя з’яўляецца Багародзіцай, маці Бога. У пратэстанцтве існуюць і іншыя погляды, прычым яны вельмі адрозніваюцца паміж сабой, некаторыя з іх сцвярджаюць, што Марыя мае значна меншы статус.

У евангеллях пра яе сказана, што яна была дачкою Яўхіма з Назарэта  (англ.) (бел. і ў 14-гадовым узросце заручана са старцам Іосіфам. Яна была абрана ў выніку бязгрэшнага зачацця ад Бога. Марыя нарадзіла сына ў Віфлееме, выгадавала яго ў горадзе Назарэт у Галілеі і была ў Ерусаліме падчас яго распяцця і з апосталамі пасля яго ўшэсця. Памерла ва ўзросце 48 гадоў і, хаця пра яе далейшае жыццё ў Бібліі нічога не сказана, Каталіцкая і Усходнія хрысціянскія цэрквы (у тым ліку Беларуская праваслаўная царква) вераць, што яна была забрана на неба.

Імя Марыі ў арыгінальных рукапісах Новага Запавету было заснавана на яе арыгінальным арамейскім імені מרי מ, транслітараваным як Мар’ям. Зараз імя Марыя і яго формы з’яўляецца адным з самых распаўсюджаных у свеце.

Культ маці-багіні, заступніцы чалавецтва, меў месца ў язычніцкіх традыцыях. У IV ст. Дзева Марыя абвешчана Найсвяцейшай, а на 3-м Сусветным саборы (Эфес, 431) афіцыйна прызнана Багародзіцай і Каралевай Нябеснай. У каталіцтве абвешчаны шэраг звязаных з Марыяй догматаў, не прынятых у праваслаўі. Лічыцца, што Святая Марыя была зачата беззаганна, бо Маці Божай магла стаць толькі чыстая Дзева, пазбаўленая ад бруду першароднага граху. У 1854 гэта было афіцыйна замацавана^[3]. У 1950 прыняты догмат аб цялесным узнясенні Багародзіцы пасля смерці на неба, а ў 1964 папам Паўлам VI Найсвяцейшая Панна Марыя абвешчана «Маці Касцёла».

У гонар Дзевы Марыі хрысціянская царква ўстанавіла шэраг рэлігійных свят:

• Раство Прасвятой Багародзіцы — 8 (21) верасня;
• Увядзенне ў храм Прасвятой Багародзіцы — 21 лістапада (4 снежня);
• Дабравешчанне Прасвятой Багародзіцы — 25 сакавіка (7 красавіка);
• Успенне Прасвятой Багародзіцы — 15 (28) жніўня.

Гэтыя 4 святы ў праваслаўі ўваходзяць у дванаццаць найважнейшых пасля Вялікадня, вядомых як Дванадзясятыя святы.

Да Вялікіх свят у Беларускай праваслаўнай царкве адносяцца Пакровы Прасвятой Багародзіцы, якія адзначаюцца 1 (14) кастрычніка.

Лічыцца, што першы абраз Дзевы Марыі напісаў евангеліст Лука. Колькасць абразоў Багародзіцы значна пераўзыходзіць колькасць абразоў іншых постацей хрысціянскага веравучэння, нават Хрыста.

Абраз Маці Божай Вастрабрамскай — адна з галоўных хрысціянскіх святынь Беларусі і Літвы, знаходзіцца ў капліцы Вострай брамы ў Вільнюсе. Абраз адносіцца да рэдкага тыпу выявы Багародзіцы без дзіцяці на руках.

Тэма Багародзіцы з Дзіцём шырока выкарыстоўваецца ў сусветным выяўленчым мастацтве і літаратуры.

У карцінах Міхаіла Савіцкага:

• «Партызанская Мадонна» (1967)
• «Партызанская Мадонна (Мінская)» (1972)
• «Чарнобыльская Мадонна» (серыя «Чорная быль», 1988—1989)
• «Мадонна Біркенау» (серыя «Лічбы на сэрцы», 1978)

• «Чарнобыльская Мадонна» Віктара Барабанцава

• Дзева Марыя, якая корміць грудзьмі дзіця

• Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 130. — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.

	Дзева Марыя ў Вікіцытатніку
	Дзева Марыя на Вікісховішчы

• www.udayton.edu — адзін з самых вялікіх сайтаў пра Марыю (англ.)
• Giovanni Miegge, Waldo Smith, John A. Mackay. The Virgin Mary: The Roman Catholic Marian Doctrine Архівавана 3 сакавіка 2012.