Ляхавіцкая мячэць

Ляхавіцкая мячэць
	Мячэць
Ляхавіцкая мячэць
	53°02′15″ пн. ш. 26°15′29″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Ляхавічы
Канфесія	Іслам
Архітэктурны стыль	Драўлянае дойлідства
Дата заснавання	1815
Асноўныя даты
	1815 — збудавана; 1917 — разбурана; 1924—1928 — працы па аднаўленні; 1960-я — разабрана
Стан	разабрана

Ляхавіцкая мячэць — колішняя мячэць у горадзе Ляхавічы. Будынак пабудаваны ў 1815 годзе. Разбурана ў 1917 годзе, у 1928 годзе адноўлена. Пасля Другой сусветнай вайны мячэць зачынена, а пасля разабраная.

Гісторыя

Мусульманская грамада ў Ляхавічах пражывала на Татарскай вуліцы (цяпер — Цітовіча)^[1], вернікі належалі да парафіі ў Асмолаве^[2]. Мячэць пабудавана ў 1815 годзе^[3]. У 1884 годзе хатыб Самуіл Варановіч прадставіў Мінскаму губернскаму праўленню праект узвядзення новага будынка^[4]. У 1917 года мячэць была разбурана.

У 1924 годзе, калі Заходняя Беларусь знаходзілася ў складзе міжваеннай Польшчы, пачаліся працы па аднаўленні мячэці, якая была адкрыта ў 1928 годзе. На рэстаўрацыю будынка сродку далі амерыканскія татары, віленскі муфтыят, а таксама егіпецкі кароль Фуад I^[5]. У 1947 годзе мячэць дзейнічала, але ў ёй не служыў мула^[6]. У 1960-я гады храм зачынілі^[3], пасля будынак разабралі на дошкі^[7].

Архітэктура

Як адзначае Станіслаў Крычынскі, мячэці ў Ляхавічах, Клецку і Некрашунцах сваёй архітэктурай падобныя да драўляных сельскіх касцёлаў^[8]. Сама мячэць уяўляе сабой драўляны зрубны будынак з міхрабом, накрытае чатырохсхільным дахам. Памяшканне было падзелена на дзве паловы: мужчынскую і жаночую, кожная з якіх мела свой уваход^[3]. На ўваходзе размешчаны мінарэт, які сваім відам нагадвае трох’ярусную званіцу касцёла^[9]. Мінбар характэрны тым, што на ім была напісана дата ўзвядзення мячэці (30 жніўня 1815 года)^[10].

Крыніцы

↑ Улица Титовича (нявызн.). Проект «Улицы родного города» Ляховичской районной централизованной библиотечной системы. Праверана 16 красавіка 2025.
↑ Ryszard Brykowski. Tatarskie meczety w Rzeczypospolitej(польск.) // Ochrona Zabytków. — 1988. — Т. 41. — № 3 (162). — С. 167.
↑ ^а ^б ^в Ляхавіцкая мячэць (нявызн.). Проект «Духоўная спадчына Ляхавіччыны» Ляховичской районной централизованной библиотечной системы. Праверана 16 красавіка 2025.
↑ Ібрагім Канапацкі. Крыніцы па гісторыі татар-мусульман Беларусі ў фондах Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь (канец XVIII — пачатак XX ст.) // Białoruskie Zeszyty Historyczne. — 2005. — № 24. — С. 183.
↑ Лакотка А. I. Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі. — Мн.: Беларусь, 2003. — С. 37.
↑ Валянцін Генрыхавіч Мазец. Тэндэнцыі рэлігійнага жыцця беларускіх татар 1945—1985 гг. // Религия и общество — 11 : сборник научных статей : [материалы научных трудов участников XI Международной научно-практической конференции «Религия и общество» (г. Могилев, МГУ имени А. А. Кулешова, 10—17 марта 2017 г.)]. — Могилёв: МГУ имени А. А. Кулешова, 2017. — С. 125.
↑ АЯ.. Беларускія мусульмане падалі просьбу аднавіць мячэць у Ляхавічах, знішчаную за саветамі (нявызн.). Наша Ніва (24 мая 2019). Архівавана з першакрыніцы 30 студзеня 2023. Праверана 16 красавіка 2025.
↑ Лакотка А. I. Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі. — Мн.: Беларусь, 2003. — С. 39.
↑ Лакотка А. I. Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі. — Мн.: Беларусь, 2003. — С. 41.
↑ Ryszard Brykowski. Tatarskie meczety w Rzeczypospolitej(польск.) // Ochrona Zabytków. — 1988. — Т. 41. — № 3 (162). — С. 166.

Літаратура

Brykowski R. Tatarskie meczety w Rzeczypospolitej(польск.) // Ochrona Zabytków. — 1988. — Т. 41. — № 3 (162). — С. 166—167.

Спасылкі

На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх
Ляхавіцкая мячэць (бел.). Праект «Духоўная спадчына Ляхавіччыны» Ляхавіцкай раённай цэнтралізаванай бібліятэчнай сістэмы. Праверана 16 красавіка 2025.
Ляхавіцкая мячэць на сайце Radzima.org

[1] Улица Титовича (нявызн.). Проект «Улицы родного города» Ляховичской районной централизованной библиотечной системы. Праверана 16 красавіка 2025.

[2] Ryszard Brykowski. Tatarskie meczety w Rzeczypospolitej(польск.) // Ochrona Zabytków. — 1988. — Т. 41. — № 3 (162). — С. 167.

[liblh-3] а ^б ^в Ляхавіцкая мячэць (нявызн.). Проект «Духоўная спадчына Ляхавіччыны» Ляховичской районной централизованной библиотечной системы. Праверана 16 красавіка 2025.

[4] Ібрагім Канапацкі. Крыніцы па гісторыі татар-мусульман Беларусі ў фондах Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь (канец XVIII — пачатак XX ст.) // Białoruskie Zeszyty Historyczne. — 2005. — № 24. — С. 183.

[5] Лакотка А. I. Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі. — Мн.: Беларусь, 2003. — С. 37.

[6] Валянцін Генрыхавіч Мазец. Тэндэнцыі рэлігійнага жыцця беларускіх татар 1945—1985 гг. // Религия и общество — 11 : сборник научных статей : [материалы научных трудов участников XI Международной научно-практической конференции «Религия и общество» (г. Могилев, МГУ имени А. А. Кулешова, 10—17 марта 2017 г.)]. — Могилёв: МГУ имени А. А. Кулешова, 2017. — С. 125.

[7] АЯ.. Беларускія мусульмане падалі просьбу аднавіць мячэць у Ляхавічах, знішчаную за саветамі (нявызн.). Наша Ніва (24 мая 2019). Архівавана з першакрыніцы 30 студзеня 2023. Праверана 16 красавіка 2025.

[8] Лакотка А. I. Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі. — Мн.: Беларусь, 2003. — С. 39.

[9] Лакотка А. I. Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі. — Мн.: Беларусь, 2003. — С. 41.

[10] Ryszard Brykowski. Tatarskie meczety w Rzeczypospolitej(польск.) // Ochrona Zabytków. — 1988. — Т. 41. — № 3 (162). — С. 166.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]