Плюшчай прамы

Плюшчай прамы
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Аднадольныя Парадак:  Метлюжкакветныя Сямейства:  Рагозавыя Род:  Плюшчай Від:  Плюшчай прамы
Міжнародная навуковая назва
Sparganium erectum L. s. l., 1753
Сінонімы
Sparganium polyedrum Asch. et Graebn.) Sparganium ramosum Huds., nom. illeg. - Плюшчай галінасты[1], кардоўнік, плюшчэй[2], піскунец[3]
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   505301 NCBI   767568 EOL   252856 GRIN   t:316417 IPNI   836758-1 TPL   kew-266057

Плюшчай прамы (Sparganium erectum) — шматгадовая водная і балотная травяністая расліна, від роду Плюшчай (Sparganium) сямейства Рагозавыя (Typhaceae).

Плюшчай прамы, плюшчай галінасты, кардоўнік, плюшчэй, піскунец^[1].

Сцябло прамое, раўнамерна аблісцвенае, слабае, лёгка перамяшчаецца вадой, 25—150 см вышынёй.

Лісце чарговае, без язычкоў, лінейнае, суцэльнае, суцэльнакрайняе, 5—15 мм шырынёй, знізу з вострым выступаючым кілем. Падоўжныя жылкі светлыя, прасвечваюць, папярочныя перамычкі цёмныя.

Суквецце звычайна скарочанае, пазбаўленае нармальна развітога лісця, галінаванае, складаецца з 1—4 збліжаных шарападобных галовак тычынкавых кветак і 10—20 сядзячых (або на ножках) галовак песцікавых кветак. Галоўкі песцікавых кветак маюць памеры да 20 мм у дыяметры. Кветкі аднаполыя, пагружаныя ў ваду, плаваюць на паверхні або прыўзняты над вадой. Калякветнік складаецца з 5—6 дробных шчыльных цёмных лускападобных лісточкаў. Тычынак тры, песцік адзін. Лычык значна даўжэй слупка.

Плады, у сукупнасці ўтвараюць жорсткія, калючыя шарападобныя галоўкі, — зялёныя, пазней цямнейшыя, зваротнапірамідальныя, уверсе рэзка пераходзячыя ў носік, размешчаны на ножцы. Даўжыня іх 5—10 мм, шырыня 3—6 мм.

Плюшчай прамы распаўсюджаны ў Паўночнай Афрыцы, у зоне ўмеранага клімату ў Еўропе і Азіі. Натуралізаваўся ў Аўстраліі.

У Расіі шырока сустракаецца па ўсёй тэрыторыі Еўрапейскай часткі, у тым ліку на Паўночным Каўказе, і ў паўднёвай палове Сібіры, дасягаючы на ўсходзе Іркуцкай вобласці^[4].

Расце на плыткаводдзях або па берагах азёр і рэк, па лугавым балотах, а таксама ў дрэнажных канавах, кюветах і кар’ерах.

Цвіценне ў Еўрапейскай частцы Расіі ў чэрвені — ліпені. Плады паспяваюць ліпені — жніўні. Размножваецца і распаўсюджваецца насеннем.

Прадстаўлены некалькімі падвідамі, нярэдка ўзводзяцца ў ранг віду, адрозніваюцца ў асноўным па форме і памерах пладоў^[4].

• Sparganium erectum microcarpum — Плюшчай дробнаплодны
• Sparganium erectum neglectum — Плюшчай непрыкмечаны

• Казлоўская Н. В. Плюшчай // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз. — С. 229.
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 53. Sparganium erectum L. s. l. — Ежеголовник прямой // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2002. — Т. 1. Папоротники, хвощи, плауны, голосеменные, покрытосеменные (однодольные). — С. 133. — ISBN 8-87317-091-6.

• Ежеголовник прямой: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)