Прыватныя апалчэнні (Ірак)

Прыватныя апалчэнні (англ.: Private militias, араб. الميليشيات الخاصة‎) — групоўкі, якія ў Іракскім канфлікце змагаюцца на баку ўрада або дзейнічаюць ад яго імя.

Многія з так званых «прыватных апалчэнняў» з’явіліся яшчэ да звяржэння рэжыму Садама Хусейна. Падчас Іракскай вайны 2003—2011 гадоў адной з найбуйнейшых груповак, дружалюбных уладам, стала Арганізацыя Бадра (ваеннае крыло ВІСІ). У той перыяд у многіх палітычных партый і арганізацый Ірака былі свае ваенізаваныя фармаванні.

Узмацненне прыватных апалчэнняў адбылося ў 2014 годзе на фоне паражэнняў урадавай арміі ад ІДІЛ. Аяталай Алі Сістані, правадыром іракскіх шыітаў, была выдадзена фетва аль-Джыхада аль-Каф’і, у якой ён заклікаў іракцаў змагацца з баевікамі. Рэлігійны лідар узваў жыхароў краіны да джыхаду і «хашад шаабі» (народнай мабілізацыі). Як следства гэтага ўзнікла кааліцыя апалчэнняў «Сілы народнай мабілізацыі». Яе аснову склалі шыіцкія групоўкі^[1][2].

Дадзеныя арганізацыі, з прычыны няздольнасці Узброеных Сіл Ірака самастойна справіцца з пагрозай радыкалаў, атрымалі значную ступень падтрымкі як шыіцкай большасці, так і нават многіх прадстаўнікоў суніцкай меншасці^[3][4].

Актыўным спонсарам прыватных апалчэнняў з’яўляецца Іран^[5]. Яны таксама карыстаюцца шырокай падтрымкай іракскіх уладаў. Часам урад забяспечваў групоўкі амерыканскай зброяй^[6].

Са слоў былога амерканскага пасла ў Іраку Залмая Халілзада, існаванне прыватных апалчэнняў стала «пастаяннай праблемай»^[7]. Так, напрыклад, Арганізацыя Бадра абвінавачвалася ў шматлікіх забойствах, незаконных арыштах і катаваннях суніцкага насельніцтва^[8]. 5 кастрычніка 2006 года прэм’ер-міністр Нуры аль-Малікі папрасіў партыі расфармаваць апалчэнні^[9], паколькі яны з’яўляюцца адной з прычын гвалту ў краіне^[10].

На думку сенатара Дэніса Фальконе, міжканфесійны канфлікт у 2000-х гадах падсілкоўваўся менавіта прыватнымі апалчэннямі^[11]. Каардынатар Савета нацыянальнай бяспекі ЗША па Блізкім Усходзе і Паўночнай Афрыцы Брэт МакГерк адзначыў, што дзейнасць падобных фарміраванняў супярэчыць Канстытуцыі Ірака^[12][13].

Брытанская газета The Economist назвала прыватныя апалчэнні «шыіцкім адлюстраваннем суніцкіх джыхадыстаў Ісламскай дзяржавы (ІД)»^[14].

• Спіс узброеных груповак грамадзянскай вайны ў Іраку (2011—2017)
• Іракскія паўстанцы
• Спецыяльныя групы (Ірак)

• IRAQ - PRIVATE MILITIAS MAY KEEP A ROLE| 25-MAY-04| NEW YORK TIMES| Despite pledges by the U.S. military to disband private militias in Iraq, American officials now seem to be resigned to working with them
• THE U.S. FAILURE TO DISARM IRAQ'S MILITIAS Архівавана 10 кастрычніка 2007.| New Republic| 11 July 2005
• As Violence Escalates, President Bush Assures Iraq of U.S. Support: Controlling the militias Архівавана 19 студзеня 2014. Streaming video from Online Newshour with Jim Lehrer 16 October 2006
• [2]
• Badr Corps (архіў ад 15 кастрычніка 2006 года)