Рэмества

Рэмества
Краіна	Беларусь
Вобласць	Магілёўская
Раён	Мсціслаўскі
Сельсавет	Ракшынскі
Каардынаты	54°04′40″ пн. ш. 31°17′59″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	▼33 чал. (2009);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 2240
Аўтамабільны код	6
СААТА	7246832056

Рэмества (трансліт.: Remiestva, руск.: Ремество) — вёска ў Мсціслаўскім раёне Магілёўскай вобласці. Уваходзіць у склад Ракшынскага сельсавета.

Да 2011 года пад назвай Рэместава^[1]. Яшчэ адна ранейшая форма — Рэмістава.

Назва

Ад назвы ракі Рэмества (варыянты Рамяствянка, Раміствянка, Рэмістава^[2]). Вытворныя варыянты тыпу «Рамяствянка» (рус. Ремествянка) паказваюць на пярвейшую назоўную аснову Рэмест(а)в-.

Назва параўноўваецца з прускім тапонімам Ramestow (Ramesto, Ramstho), у якім вылучаецца корань Ram- (ад балцкага *ramas «спакойны») і пашыральнік -st-^[3] (вядомы таксама ў балцкай гідраніміі на ўсходзе: рэкі Нераста на Павоччы, Абеста на Падзесенні^[4]).

Апроч элементаў Ram-, -st-, у назве вылучаецца канцавы элемент, блізкі літоўскаму гідранімічнаму пашыральніку -uva, латышскаму -ava^[5], як у балцкіх гідронімах Масква́, Смядва́, Пратва́ на Верхнім Павоччы. Ён шырока ўжываецца ў літоўскім слова- і назваўтварэнні^[6].

Прысутнасць двух пашыральнікаў у адной воднай назве рэдка, але сустракаецца. Той жа пашыральнік -st- разам з яшчэ адным пашыральнікам -rn- у назве падзвінскага возера Абстэрна (Ab-, -st-, -rn-). Для яго вядомая і карацейшая назва Обста (< *Ab-ist-a), што перагукаецца з назвай суседняга возера Набіста (< *N(e)-ab-ist-a).

Фанетычна аформлены як -eiv- той жа, што і ў назве Рэмества, пашыральнік -v-^[7] таксама ў гідроніме Рублейва^[8] (адзін з апошніх прытокаў Сажа^[9], паблізу яго вусця, насупраць Лоева). У ім корань Rub- / Raub- (як у назве ракі Рубіж цераз Дняпро недалёка ад Рублейвы^[10], у літоўскім гідроніме Raub-ed-a^[11]) пашыраны двума пашыральнікамі: -l- (як у гідронімах Зецела, Скідзела) і -eiv- (як у назве дзесенскай ракі *Сігейва > Сігайвіна^[12]).

Назва Рэмества значыла «Спакойная (рака)».

На Рэместве адзначаецца гідранімічны комплекс з трох рэчак-прытокаў з найімаверней перакладнымі назвамі Каменка, Глінка, Пясочня (ад назваў яе прытокаў і тапонімы Каменка, Глінне, Пясочня), якія даўней, магчыма, мелі балцкае моўнае афармлене (як Стабна, Молінка, Жыздра).

Крыніцы

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с. — ISBN 978-985-458-159-0. (DJVU). Сустракаўся таксама варыянт Раме́става
↑ П. Л. Маштаков. Список рек днепровского бассейна. С.-Петербург, 1913. С. 119.
↑ G. Gerullis. Die altpreußischen Ortsnamen. Berlin / Leipzig, 1922. C. 138.
↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 175, 210.
↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 167, 204.
↑ P. Skardžius. Rinktiniai raštai. T. 1. Vilnius, 1996. C. 376—389.
↑ P. Skardžius. Rinktiniai raštai. T. 1. Vilnius, 1996. C. 389.
↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 168, 205.
↑ П. Л. Маштаков. Список рек днепровского бассейна. С.-Петербург, 1913. С. 138.
↑ П. Л. Маштаков. Список рек днепровского бассейна. С.-Петербург, 1913. С. 41.
↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 274.
↑ П. Л. Маштаков. Список рек днепровского бассейна. С.-Петербург, 1913. С. 208.