Скрыпліца (аграгарадок)

Аграгарадок Скрыпліца Краіна Беларусь Вобласць Магілёўская Раён Кіраўскі Сельсавет Скрыпліцкі Каардынаты 53°17′46″ пн. ш. 29°38′03″ у. д.HGЯO Насельніцтва ▼305 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2237 Паштовыя індэксы 213960 Аўтамабільны код 6 СААТА 7225828046 Скрыпліца на карце Беларусі ±

Скрыпліца на Вікісховішчы

Скрыплі́ца^[1] (трансліт.: Skryplica, руск.: Скриплица) — аграгарадок (раней вёска) у Кіраўскім раёне Магілёўскай вобласці Беларусі, на рацэ Скрыпліца^[2] (прыток Добасны). Знаходзіцца за 15 км у напрамку на паўночны ўсход ад горада Кіраўск, за 85 км ад Магілёва, за 43 км ад чыгуначнай станцыі Беразіна^[3]. Каля аграгарадка вадасховішча Скрыпліца.

Скрыпліца ўпершыню ўпамінаецца ў 1760 годзе^[4], паселішча старавераў^[5]. У Рэчыцкім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Бабруйскім павеце Мінскай губерні.

У 1850 годзе слабада Скрыпліца ў складзе маёнтка Качэрыцы (Качэрычы) Бабруйскага павета, уласнасць фон Гоера^[6]. Бальшыня жыхароў займалася земляробствам у маёнтку. Пасля 1861 года ў Качэрыцкай воласці Бабруйскага павета. У лютым 1867 года 80 вяскоўцаў палявалі без дазволу ў памешчыцкім лесе. 1 сакавіка 1867 года было аказана супраціўленне пры дазнанні аб самавольным паляванні. У канцы 1891 года вяскоўцы адмовіліся ад выплаты выкупных плацяжоў. Паводле перапісу 1897 года была карчма.

У чэрвені 1908 года сяляне вёскі Скрыпліца ўступілі ў сутычку з лясной аховай памешчыка Булгака, у выніку сутычкі трое сялян былі параненыя і адзін загінуў^[5].

У сярэдзіне лістапада 1917 года тэрыторыя ўзята пад кантроль бальшавікамі^[7]. З сярэдзіны студзеня 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У канцы лістапада 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР.

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. У пачатку 1920-х гадоў адкрыта 4-гадовая школа і гурток ліквідацыі непісьменнасці сярод дарослых. У 1933 годзе праведзена прымусовая калектывізацыя, створаны калгас «Памяць Ільіча».

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да канца чэрвеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

Да 4 чэрвеня 1965 года Скрыпліца ўваходзіла ў склад Баравіцкага сельсавета^[8].

• 1850 год — 24 двары, 217 жыхароў
• 1897 год — 117 двароў, 696 жыхароў
• 1909 год — 123 двары, 707 жыхароў
• 1917 год — 124 двары, 666 жыхароў, з іх 652 беларусы і 14 яўрэяў^[9]
• 1959 год — 644 жыхары
• 1970 год — 796 жыхароў
• 1986 год — 233 двары, 702 жыхары
• 2001 год — 192 двары, 578 жыхароў^[3]
• 2002 год — 203 двары, 547 жыхароў
• 2009 год — 394 жыхары
• 2019 год — 305 жыхароў^[10]

На 2007 год былі дзіцячы сад, сярэдняя школа, Дом культуры, бібліятэка, фельчарска-акушэрскі пункт, аддзяленне сувязі, крама.

• Скрыпліца // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2004—2021. — С. 55—56.
• Скрыплі́ца // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 474. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
• Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Могилёвская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2012. — С. 24—25. — 64 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-173-0. (руск.)
• Ліст карты N-35-108. Выданне 1981 года. (руск.)
• Список населенных мест Б.С.С.Р. (б. Минской губернии) / Центральное Статистическое Бюро Б.С.С.Р.. — Минск: Белтрестпечать, 1924.
• Jelski A. Skryplica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom X: Rukszenice — Sochaczew (польск.). — Warszawa, 1889. — S. 722.

• Скрыпліца (бел.) (руск.) (англ.) // Сайт Кіраўскага раённага выканаўчага камітэта