Чартапалох кучаравы

Чартапалох кучаравы
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Carduoideae Трыба:  Cardueae Падтрыба:  Carduinae Род:  Чартапалох Від:  Чартапалох кучаравы
Міжнародная навуковая назва
Carduus crispus L., 1753
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   35786 NCBI   324586 EOL   469130 GRIN   t:316602 IPNI   188569-1 TPL   gcc-9759; gcc-114410

Чартапало́х кучаравы^[1] (Carduus crispus) — від кветкавых травяністых раслін роду Чартапалох сямейства Астравыя (Asteraceae).

Народныя назвы: бадзюлі, будзяк, калючка, растроп, дзядоўнік^{[2][3][4][5][6][7]}.

Шматгадовая расліна вышынёй 0,5—2 м з прамым, галінастым, да самых кошыкаў крылата-калючым сцяблом. Лісце мяккае, знізу бела- або шарсціста-лямцавае, выемчата-зубчастае ці лопасцевае, з мяккімі калючкамі даўжынёй не больш 3 мм. Ніжняе лісце даўжынёй да 20 см, шырынёй 10—15 см, на крылатым чаранку даўжынёй да 10—12 см. Кветкавыя кошыкі дыяметрам 1,5—5 см, пурпуровыя, рэдка ружовыя, белыя, па 2—4 скучаныя на верхавінках сцябла і галінак, не панікаюць у час цвіцення. Сямянкі шараватыя (1 расліна дае да 6500 сямянак).

Расліна распаўсюджана ва ўмераных і трапічных (Індыя) абласцях Еўразіі^[8]. Натуралізавалася на тэрыторыі Нарвегіі і Паўночнай Амерыкі^[8]. Святлолюбівая, ценевынослівая расліна, мезафіт і мезатроф^[9]. На тэрыторыі Беларусі цвіце ў чэрвені—кастрычніку.

Лекавая і меданосная расліна. Пустазелле.

• Кім Г. А. Чартапалох // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз. — С. 327—328.

• Чертополох курчавый: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)