Џампјеро Бониперти
Џампјеро Бониперти (роден на 4 јули 1928 година во Баренго - починал на 17 јуни 2021 во Торино) — поранешен италијански фудбалер, напаѓач или играч од средниот ред, и политичар. Неговото име е неразделно поврзано со Јувентус, на кој му останал верен во текот на целата своја играчка кариера, држејќи ги рекордите за настапи (469) и голови (188) околу половина век, а потоа продолжил да работи и како претседател на клубот, покажувајќи исклучителни менаџерски способности во периодот кој се совлпаднал со постигнувањето на некој од најголемите спортски успеси на тимот од Торино.[1] И на теренот и зад бирото, тој бил една од најважните личности во целата историја на италијанскиот фудбал.[2][3] Најдобар стрелец на Серија А 1947-1948, како и најрепрезентативниот елемент на националниот фудбал веднаш по Суперга,[4] како играч, тој заедно со Џон Чарлс и Омар Сивори, бил дел од таканареченото „Магично трио“, една од најплодните напаѓачки линии на која се восхитувале сите следбеници на италијанската врвна лига. Во 2004 година, тој бил вклучен во ФИФА 100, листата на 125 најдобри живи фудбалери во тоа време, составена по повод стогодишнината од постоењето на ФИФА. Во 2012 година, тој влегол во Куќата на славните на италијанскиот фудбал.[5] Покрај неговата менаџерска активност на фудбалскиот фронт, тој успешно работел и во областа на атлетиката преку управувањето со Сиспорт, давајќи му меѓународен калибар на спортски клуб кој, под негов мандат, водел разни спортисти до Олимписко злато.[6] Помеѓу 1994 и 1999 година, тој ја извршувал функцијата член на Европскиот парламент. БиографијаТој бил во брак со Роси (моминско презиме Вергано), со која имал три деца, Џампаоло, Алесандро и Федерика. Неговиот син Џампаоло, откако првично се обидел да изгради кариера како фудбалер, играјќи во младинскиот сектор на Јувентус, а потоа во Торонто Близард,[7][8] подоцна работел како директор во клубот од Торино;[9] неговиот син пак, Филипо, внук на Џампјеро, исто бил фудбалер започнувајќи ја својата кариера во младинската академија на Јувентус, а потоа играл главно во пониските италијански лиги.[10] На Европските парламентарни избори 1994, Бониперти, инаку геометар по професија,[11] бил кандидат и избран за европратеник, на листата на Форца Италија.[12] Тој останал на функцијата во текот на целиот четврти законодатен состав на Европскиот парламент, сè до 1999 година. Починал на 92-годишна возраст, ноќта на 18 јуни 2021 година во Торино, поради срцева слабост.[13] Погребан е на гробиштата во Кјери.[14] Технички карактеристикиПочнал како десно крило, но набрзо бил преместен на позицијата централен напаѓач.[15] Опремен со извонредна визија за играта и чувство за позиција,[16] со добра брзина и силен удар со двете нозе,[15] и одличен во играта во воздухот:[16] атрибути, кој го направиле подобен за центарфор, улога која ја покривал во поголемиот дел од својата кариера, подржан од соиграчите Џон и Карл Аге Хансен, и Карл Аге Прест. Во последните години како фудбалер, следејќи траекторија вообичаена за другите напаѓачи, тој го спуштил својот опсег на дејствување во мецала, станувајќи асистент за Џон Чарлс и Омар Сивори;[17][18] избор одобрен „прво и најважно“ од новинарот Џани Брера, кој ја искористил оваа можност да го измисли, првпат употребен во италијанскиот јазик, зборот centro-campista, кој денес се користи во општа употреба за „играч од средниот ред“ во фудбалот.[19] Клупска кариераЈувентус: Почетоци и првите успеси
 Наречен „Мариса“ од неговите противници (прекар што му го дал играчот Бенито Лоренци[21]) заради неговите руси локни[22] тој отсекогаш го поврзувал своето име со Јувентус, каде што ги направил своите први чекори како професионален фудбалер во непосредниот повоен период во Италија. Првично, од 1945 до 1946 година играл за Баренго, клубот од неговиот роден град. Во последната година, тој се преселил во Момо Новарезе, аматерски клуб во покраината, каде што останал до септември, месецот во кој го направил големиот скок во Серија А со приклучувањето кон Јувентус;[23] тој бил донесен во клубот од Пиемонт од Егидио Пероне, лекар од Торино и негов добар пријател.[24] Првично додаден во резервниот тим на „бјанконерите“,[25] тој го имаше своето деби за првиот тим на крајот од првенството 1946-1947, дебитирајќи на 2 март 1947 година на Комунале во Торино во дербито, загубено со 1-2 од Милан.[15] Неговиот слаб настап привремено го вратил пак во резервите; сепак, остатокот од сезоната без цели му дала можност на тренерот на Јувентус, Ренато Чезарини, да се фокусира на следната, користејќи го последниот дел од сезоната да им овозможи на помладите играчи да стекнат искуство.[25] На 8 јуни, на стадионот Ферарис во Џенова, Бониперти имал нова можност за игра и, во својот втор официјален настап, играчот кој сè уште бил нарекуван „квалитетна резерва“ ги постигнал своите први голови во црно-белиот дрес,[26] два пати „тресејќи ја мрежата“ на Сампдорија во победата од 3-0.[27] Младиот фудбалер продолжил да добива шанса, истакнувајќи се со 5 постигнати гола на 6 натпревари во своето прво одиграно првенство.[25] Откако заработил место во стартните единаесет, следната сезона тој не пропуштил ниту еден натпревар и, поставен од тренерот Чезарини во улогата на централен напаѓач,[25] го завршил првенството како најдобар стрелец (со неполни дваесет години) со 27 гола,[15] пред напаѓачите на Торино, Валентино Мацола и Гуљелмо Габето.[25]
И покрај неговата верност кон Јувентус, Бониперти го носел дресот на неговиот историски градски ривал, Торино, за еден натпревар: ова се случило на 26 мај 1949 година, за да се оддаде почит на тимот наречен „Гранде Торино“ чии играчи загинале неколку недели претходно во трагедијата во Суперга, бил организиран пријателски натпревар за добротворни цели со цел да им се помогне на семејствата на жртвите; токму по тој повод, избор од најдобрите играчи во Серија А во тоа време, собрани под името „Torino "Simbolo"“, излегле на терен против аргентинската екипа Ривер Плејт во натпревар кој завршил нерешено 2-2.[28]  По оваа епизода, Бониперти наскоро станал „симболот“ на Јувентус, освојувајќи го скудетото со „Старата дама“ во сезоната 1949-1950 – со што бил ставен крај на сушата на Јувентус од 15 години без првенствена титула – и, пред сè, продолжувајќи да постигнува голови со импресивна брзина: тој ја достигнал бројката од 100 гола во Серија А пред да наполни дваесет и четири години. Во текот на сезоната 1951-1952, Бониперти ја освоил својата втора титула во Серија А; сепак, конкурентните ривали, како што биле Ленарт Скоглунд и Бенито Лоренци од Интер, триото Гре-Но-Ли од Милан и Фулвио Бернардини од Фјорентина, го означиле крајот на победничкиот циклус на Јувентус од почетокот на 1950-тите. „Магичното трио“ и завршување на кариерата По шест години без успех, во сезоната 1957-1958, Бониперти повторно успеал да го освои скудетото - јубилејно десетто во клупската историја на Јувентус, кој од овој момент ќе биде првиот клуб во Италија што ќе може да се пофали со таканаречената „ѕвезда“ - благодарение на обновувањето на тимот со работата на Умберто Ањели. Бониперти придонел за преродбата на „бјанконерите“ со тоа што ја извршувал улогата во средниот ред во која веќе блескал неколку години, ставајќи ги своите одлични технички вештини и визија за играта во служба на тимот и формирајќи страшно напаѓачко трио со двете нови летни засилувања на Јувентус, велшанецот Џон Чарлс и итало-аргентинецот Омар Сивори: со што се родило познатото „Магично трио“. Набрзо уследиле четвртото (1959-1960) и петтото скудето (1960-1961) во кариерата на Бониперти, со она што се памети како еден од најсилните тимови на сите времиња. Веднаш по овие триумфи, во 1961 година Бониперти се збогувал со фудбалот, пензионирајќи на 33-годишна возраст и покрај тоа што сè уште бил во добра физичка состојба;[29] Неговиот последен натпревар, на 10 јуни, бил против Интер, кој на теренот излегол со младинскиот тим во знак на протест од претседателот Анџело Морати, при што била забележан познатиот дебакл за „нероаѕурите„ со 9-1 во кој Сандро Мацола го имал своето деби.  Бониперти е признат од Јувентус како најрепрезентативниот играч во историјата на клубот;[1][30] до 30 октомври 2010 година, го држел рекордот за голови во Серија А со црно-белиот дрес со 178 гола (тогаш надминат само од Алесандро Дел Пјеро),[31] додека до 5 февруари истата година го држел рекордот за најмногу настапи со Јувентус во врвната италијанска лига, 445 (уште еднаш надминат од Дел Пјеро).[32] Тој одиграл вкупно 469 натпревари за Јувентус (443 во Серија А, 13 во Купот на Италија, 9 во Европските фудбалски купови и 4 во Рио купот), постигнувајќи вкупно 188 гола (178 во Серија А, 1 во Купот на Италија, 3 во Европа и 6 во Рио купот). Во моментов тој е деветти по број на настапи и втор по бројот на постигнати голови за Јувентус. Репрезентативна кариераБониперти за првпат играл во репрезентацијата на Италија на 9 ноември 1947 година, под водство на Виторио Поцо, повикан да го замени централниот напаѓач на Торино Гуљелмо Габето во поразот од 5-1 од Австрија. Тој се вратил во составот на „аѕурите“ две години подоцна, на 22 мај 1949 година, неколку недели по трагедијата во Суперга во која загинал целиот тим на „Гранде Торино“; во вториот официјален натпревар, повторно против австријците, во Фиренца, тој го постигнал својот прв гол за репрезентацијата.[4] Со италијанската репрезентација Бониперти никогаш не постигнал успех, меѓудругото, поради техничката осиромашеност што го погодила италијанскиот фудбал по катастрофата во Суперга и која продолжила во текот на следната деценија: во овој контекст, и покрај неговата сè уште млада возраст, Бониперти неизбежно станал еден од клучните играчи врз кои се градел националниот тим.[4] _-_Giampiero_Boniperti.jpg) Тој учествувал во несреќните авантури на Светското првенство 1950 во Бразил и на Светското првенство 1954 во Швајцарија, на второто како капитен на „аѕурите“ – нешто кое му било доделено уште во 1952 година, на само дваесет и четири години – а исто така постигнал и гол, во поразот од 2-1 во Лозана од домаќините;[33] додека, во 1958 година, Италија не успеала ниту да се квалификува за завршниот турнир. Тој одиграл 38 натпревари за „аѕурите“, постигнувајќи 8 гола, пред да се повлече од репрезентацијата во 1960 година. Бониперти, исто така, останал единствениот фудбалер кој постигнал гол за репрезентацијата на Италија во три различни децении, од 1940-тите до 1960-тите. Тој, исто така, учествувал, како единствен поканет италијанец, на престижниот натпревар помеѓу Англија и остатокот од Европа одигран на 21 октомври 1953 година на Стадионот Вембли во Лондон, каде што ја покажал својата вредност во редовите на „континенталните“ постигнувајќи два гола во конечните 4-4.[34] Хронологија на репрезентативните настапиТитулиКлупскиЈувентус
Наводи
Надворешни врски
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Portal di Ensiklopedia Dunia
