Петнаесетти македонски корпус

Петнаесетти македонски корпус
Подготовка на 15от Македонски корпус за борбите на Сремскиот фронт
Активна	прва половина на октомври 1944 – 11 април 1945
Битки	Завршни операции за ослободување на Македонија, Сремски фронт и завршни операции за ослободување на Југославија
Команданти
Истакнати команданти	Алексо Демниевски - Бауман

Петнаесетти македонски корпус — воена единица на НОВ и ПОМ и НОВЈ која постоела од првата половина на октомври 1944 до 11 април 1945 и учествувала во борбите на Сремскиот фронт. Бил формиран како Втор корпус на НОВ и ПОМ до 10 ноември 1944^[1]

Во формацискиот состав влегле 41^та и 49^та македонска дивизија^[1]. Веднаш по формирањето учествувал во борбите против единиците на ГАЕ, кои се повлекувале од Грција по долината на Вардар, во ослободувањето на Повардарието, Пелагонија, Преспанско и Охридско, а потоа и Кичево и Гостивар^[1].

Во декември 1944 година корпусот бил реорганизиран и во неговиот состав влегле 42^та и 48^та македонска дивизија, по што бил именуван како ударен^[1]. Во јануари 1945 учествувал во борбите на Сремскиот фронт во составот на Првата армија на ЈА^[1]. Бројната состојба изнесувала 22.000 борци и офицери^[1]. Во борбите на Сремскиот фронт, корпусот имал над 9.000 загинати, околу 2.800 ранети, 150 исчезнати и 20 заробени борци.^[2] По расформирањето, неговите дивизии биле ставени под команда на првата армија на ЈА^[1].

Командниот состав на корпусот го сочинувале:^[3]

• Тихомир Милошевски, потполковник, командант до 4 јануари 1945 година
• Алексо Демниевски - Бауман, полковник, командант од 4 јануари 1945 година
• Илија Јашмак, капетан, командант на заднината на корпусот од 4 јануари 1945 година

Политички комесари биле:

• Наум Наумовски - Борче, политички комесар
• Бено Русо, политички комесар од 6 декември 1944 година
• Вујадин Поповиќ, политички комесар од 4 јануари 1945 година

15. македонски корпус бил создаден во декември 1944 година, во близината на Скопје.

Веќе во февруари 1945 година, корпусот заминал на подготовки во Срем, бидејќи бил прододаден на Првата армија, која добила задача да го пробие Сремскиот фронт. Притоа, корпусот имал голема улога во ослободувањето на Посавина, каде што водел тешки борби. На неколку места, корпусот се соочил со големи човечки загуби: на 15 април 1945 година, во Будровац, во близината на Ѓаково, погинале 210 партизани, а потоа во борбата кај Врполе корпусот имал уште поголеми загуби, т.е. погинале 1.000 партизани. Големите жртви се должеле на фактот дека корпусот бил опремен само со лесно, пешадиско вооружување.^[4] Од вкупно 25.000 борци и старешини, на Сремскиот фронт загинале околу 1674 борци, ранети биле 3400, а за исчезнати се сметале 378 борци и старешини.^[3]

• Боро Митровски, „Петнаести (Македонски) корпус НОВЈ“, Београд, 1983.
• Марјан Димитријевски: „Македонската војска 1944-1945“, Скопје, ИНИ, 1999 г.
• Боро Митровски „Петнаесттиот македонски ударен корпус во завршните битки за ослободување на Југославија“ (на српски)

п р у Македонија во Втората светска војна Окупација на Македонија Бугарска окупација  • Бугарски централен акционен комитет  • Група Чкатров - Ѓузелов  • Пиндско-македонско Кнежевство Завојувани страни Троен пакт Нацистичка Германија  • Кралство Италија  • Царство Бугарија Квислингзи Балисти  • Централен бугаромакедонски клуб  • Движење „Слобода или смрт“  • Вардарски четнички корпус (Рамногорското движење)  • Баталјони за сигурност Сојузници Југословенски партизани (КПЈ)  • ЕЛАС (ЕАМ)  • НРГЛ  • КПБ (Татковински фронт) Македонско национално движење КПМ  • Главен штаб на НОПО  • Македонска антифашистичка организација  • Народноослободителна Војска на Македонија  • Славјаномакедонски народноослободителен фронт  • Македонски партизански одреди  • Илинденски пат  • Културна Македонија  • Народноослободителна борба во Вардарска Македонија  • 11 октомври  • Народноослободителен младински сојуз на Македонија  • Партизанска печатница „Гоце Делчев“  • Партизанска болница на Плачковица Почеток на борбата Писмо до Стојана  • Востание во Вардарска Македонија  • Драмско востание Развој на борбата Бабунска акција Разгор на борбата Основање на КПМ  • Преспанско советување  • Слободни територии  • Иницијативен одбор за свикување на АСНОМ Општонародно востание Ослободување на Македонија АСНОМ Писмо на Иницијативниот одбор за свикување АСНОМ • Президиум на АСНОМ • Декларација на АСНОМ  • Список на делегати на Првото заседание на АСНОМ • Комисија за јазик и правопис • Записник • Одлука • Воени дејствија Февруарски поход  • Пролетна офанзива • Завршни операции за ослободување на Македонија Македонски народни херои Александар Урдаревски • Благој Јанков - Мучето • Блажо Тодоровски • Борка Велески • Борка Талески • Боро Петрушевски - Папучар • Вера Ацева • Видое Смилевски - Бато • Димитар Богоевски • Ѓоце Стојчевски - Амбарче • Ибе Паликуќа • Јосиф Јосифовски • Крсте Црвенковски • Кузман Јосифовски - Питу • Мара Нацева • Манчу Матак • Мирче Ацев • Михајло Апостолски • Лазар Колишевски • Љупчо Арсов • Наум Наумовски • Орде Чопела • Орце Николов • Раде Јовчевски - Корчагин • Рампо Левков - Левката • Стефан Наумов - Стив • Страхил Гигов • Страшо Пинџур • Тихомир Милошевски • Тодор Циповски - Мерџан • Христијан Тодоровски - Карпош • Цветан Димов • Чеде Филиповски - Даме Воени злосторства Депортација на Евреите  • Масакрот во Долно Јаболчиште  • Масакрот кај Пуста Кула  • Масакрот во Ваташа  • Масакрот во Велес  • Масакрот во Куманово Историја на Македонија  • Македонија  • Историја на македонскиот народ