Портал:Стара скопска чаршија

Стара скопска чаршија

Старата скопска чаршија (турски: Eski çarşı Üsküp; албански: Çarshia e Vjetër e Shkupit) е трговски и културно-историски дел во Скопје и една од најголемите знаменитости на градот. Се наоѓа на просторот од Камениот мост до Бит-пазар и од Калето до реката Серава. Според административната поделба на градот, просторот на чаршијата се наоѓа на подрачјето на општините Чаир и Центар.

Првите документирани податоци за постоење на трговски центар на местото на денешната чаршија се стари од 12 век. Во време на отоманското владеење со Скопје, местото забрзано прераснало во најголем трговски дел од градот, во кој се наоѓале околу 30 џамии, бројни сараи и анови, како и други турски споменици. Чаршијата претрпела големи штети со земјотресите од 1555 и 1963 година, пожарот во 1689 година, како и двете светски војни, по што неколку пати била обновувана. Но, и покрај претрпените штети, чаршијата претставува единствен споменик на културата во Македонија, во кој се препознава наследството од повеќе култури и цивилизации кои учествувале во нејзиното создавање. Прочитајте повеќе...

уреди

Избрана статија

Исхак-беговата џамија е џамија во Скопје, којашто се наоѓа во непосредна близина на пазариштето Бит-пазар. Изградена е по наредба на вториот отомански управител на градот, Исхак-бег, во 1438 година. Низ историјата, џамијата претрпела големи штати, па неколкупати била обновувана и доградувана. Во нејзин состав се наоѓале и турбе, медреса, имарет и конаци; а во неа, Исхак-бег ја основал и една од првите исламски библиотеки во Европа. Своето име, џамијата го добила по наредбодавачот за нејзината изградба, Исхак-бег. Освен како „Исхак-бегова џамија“, позната е и под името „Шарена џамија“, што произлегува од шарените керамички плочки со кои се украсени фасадата и сводовите. Прочитајте повеќе...

уреди

Дали сте знаеле...

... дека на просторот на Старата скопска чаршија се наоѓаат 25 објекти со статус на заштитено културно добро?
... дека црквата „Св. Спас“ дополу била изградена под земја, бидејќи отоманските власти не дозволувале црквите да бидат повисоки од џамиите?
... дека во рамките на Сули ан е сместен Музеј на Старата скопска чаршија?
... дека според некои сознанија, Даут-пашиниот амам никогаш не бил пуштен во употреба како амам?
... дека Мурат-пашината џамија, Чифте амамот и Сули ан ја сочинуваат единствената постојна „исламска тројка“ на просторот на чаршијата?

уреди

Избрана слика

Карактеристична улица во чаршијата

уреди

Историја

Историјата на Старата скопска чаршија го опфаќа периодот од постоењето на првите населби на нејзината територија, преку почетоците на нејзиното настанување, нејзиниот понатамошен развој, па сè до неодамнешните случувања.

Просторот во околината на Старата скопска чаршија и на Скопското кале бил населен уште 4.000 години п.н.е., а за тоа сведочат археолошките пронајдоци ископани на Скопското кале. Голем развој бил постигнат за време на римското владеење со ргадот Скупи, кога започнале да се градат храмови, театри и други знаменити градби. Своите почетоци како трговски центар, чаршијата ги имала во времето на визнтиското владеење со градот во 11. век, кога управата на манастирот „Св. Ѓорѓи Горгос Скоропостижник“ организирала годишен панаѓур. Во следниот период, просторот започнал забрзано да се развива како трговски центар, а за тоа голем придонес имале и трговците од Дубровник и Венеција. Прочитајте повеќе

уреди

Знаменитости

Анови

Бр.	Знаменитост	Време на изградба	Време на рушење	Намена	Состојба	Пристапност	Културно добро
1	Капан ан	15. век	—	цивилен објект	добра	добра	да
2	Куршумли ан	околу 1540	—	цивилен објект	добра	добра	да
3	Сули ан	15. век	—	цивилен објект	добра	добра	да

Амами

Бр.	Знаменитост	Време на изградба	Време на рушење	Намена	Состојба	Пристапност	Културно добро
4	Даут-пашин амам	1497	—	уметничка галерија	добра	добра	да
5	Ѓулчилер амам	15. век	1963	—	лоша	добра	да
6	Стара нова бања	15. или 16. век	1963	—	лоша	добра	да
7	Чифте амам	15. век	—	уметничка галерија	добра	добра	да

Цркви

Бр.	Знаменитост	Време на изградба	Време на рушење	Намена	Состојба	Пристапност	Културно добро
8	Црква „Св. Димитрија“	16. век, обновена во 19. век	—	верски објект	добра	добра	да
9	Манастир „Св. Ѓорѓи Горгос Скоропостижник“	11. век	пред 1436	—	лоша	лоша	не
10	Црква „Св. Спас“	16. век	—	музеј	добра	добра	да

Џамии и турбиња

Бр.	Знаменитост	Време на изградба	Време на рушење	Намена	Состојба	Пристапност	Културно добро
11	Џамија Араста	15. век, обновена во 18. век	1963	—	добра	добра	не
12	Џамија Дуќанџик	пред 1549, обновена во 2002	—	верски објект	добра	добра	да
13	Џамија Ибни Пајко	непознато	Втора светска војна	—	лоша	лоша	не
14	Иса-бегова џамија	1475	—	верски објект	добра	добра	да
15	Исхак-бегова џамија	1438	—	верски објект	добра	добра	да
16	Јигит-пашина џамија	1445	1963	—	лоша	добра	не
—	Турбе на Јигит-паша	1426	1963	гробен објект^[б]	лоша	добра	да
17	Џамија Казанџилер	17. век	1963	—	лоша	добра	не
18	Мурат-пашина џамија	15. век	—	верски објект	добра	добра	да
19	Мустафа-пашина џамија	1492	—	верски објект	добра	добра	да
20	Султан-муратова џамија	1436, обновена во 16. век и во 1712	—	верски објект	добра	добра	да
—	Турбе на Бикиј Хан	16. век	—	гробен објект	добра	добра	не
—	Турбе на Али-паша од Дагестан	1774	—	гробен објект	добра	добра	не
21	Турбе на Исхак-бег	15. век	—	гробен објект	незадоволителна	добра	да
22	Џамија Ќосе Кади	18. век, обновена во 1996	—	верски објект	добра	добра	не
23	Џамија Хаџи Балабан	1430	—	верски објект	добра	добра	да
24	Хаџи-касамова џамија	1490	непознато	—	лоша	лоша	не
25	Џамија Худаверди	15. или 16. век	—	верски објект	добра	добра	да

Споменици

Бр.	Знаменитост	Слика	Време на изградба	Време на рушење	Намена	Состојба	Пристапност	Културно добро
26	Споменик на Скендербег		2006	—	споменик	добра	добра	не

Музеи

Бр.	Знаменитост	Слика	Време на изградба	Време на рушење	Намена	Состојба	Пристапност	Културно добро
27	Музеј на Македонија		1976	—	музеј	добра	добра	да
28	Музеј на современата уметност		1970	—	музеј	добра	добра	да

Административни градби

Бр.	Знаменитост	Слика	Време на изградба	Време на рушење	Намена	Состојба	Пристапност	Културно добро
29	Вилаетски конак „Уќумат“		19. век	—	цивилен објект	добра	добра	да
30	Стара турска пошта		19. век	—	цивилен објект	добра	добра	да

Други знаменитости

Бр.	Знаменитост	Време на изградба	Време на рушење	Намена	Состојба	Пристапност	Културно добро
31	Безистен	15. век, обновен во 19. век	—	цивилен објект	добра	добра	да
32	Синагога Бет Јаков	обновена во 19. век	Втора светска војна	—	лоша	лоша	не
33	Бит-пазар	11. век	—	пазариште	добра	добра	не
34	Камен мост	6., 14. или 15. век	—	мост	добра	добра	да
35	Саат-кула	1573	—	цивилен објект	добра	добра	да
36	Тврдина Кале	праисторија	—	археолошко наоѓалиште	задоволителна	добра	да