Беларускі расследавальніцкі цэнтр

Беларускі расследавальніцкі цэнтр
URL	investigatebel.org
Тып сайта	Журналісцкія расследаванні
Аўтар	Станіслаў Івашкевіч
Бягучы статус	актыўны

Беларускі расследавальніцкі цэнтр — незалежны сродак масавай інфармацыі, які спецыялізуецца на аналітычных жанрах журналістыкі. Цэнтр вырабляе пяць відаў кантэнту — журналісцкія расследаванні, антыфейк, а таксама аналітычныя рэпартажы, навінавыя праграмы і эканамічныя агляды^[1].

Беларускі расследавальніцкі цэнтр быў створаны ў 2018 годзе^[2].

У снежні 2022 года Беларускі расследавальніцкі цэнтр далучыўся да Глабальнай сеткі журналістаў-расследавальнікаў^[en]. Таксама ў 2022 годзе цэнтр стаў сябрам Цэнтра па даследаванні карупцыі і арганізаванай злачыннасці^[en][3].

Каманда БРЦ з’ехала з Беларусі с пачаткам пагрому незалежных медыя ў 2021 годзе, у межах якога разграмілі мінскую студыю цэнтра^[1].

29 чэрвеня 2021 года сайт БРЦ быў заблакаваны ў Беларусі^[1].

У кастрычніку 2022 года па заяве пракуратуры горада Мінска інфармацыйная прадукцыя Беларускага расследавальніцкага цэнтра, а таксама лагатыпы, якія змяшчаюць абрэвіятуру «BIC» і словы «Belarusian Investigative Center» былі прызнаныя «экстрэмісцкімі матэрыяламі»^[4].

У верасні 2023 года Вярхоўны суд Беларусі прызнаў БРЦ экстрэмісцкай арганізацыяй^[5].

31 ліпеня 2024 года стала вядома, што журналістаў Беларускага расследавальніцкага цэнтра Станіслава Івашкевіча і Сяргея Чалага ўнеслі ў базу вышуку МУС Расіі^[6].

У студзені 2022 года Беларускі расследавальніцкі цэнтр разам з Re:Baltica і Delfi Estonia апублікаваў матэрыял-расследаванне, у якім паказалі трохразовы рост экспарту нафты з Беларусі ў Эстонію пры параўнанні паказчыкаў за 2021 і 2020 гады. 4 лютага 2022 года Эстонія абвясціла пра ўвядзенне дадатковых санкцый датычна Беларусі ў выглядзе прыпынення транзіту вугальнай нафты^[7].

Пасля расследавання БРЦ і The Guardian улады Вялікабрытаніі замарозілі лонданскую маёмасць Саіда Гуцарыева, сына «кашалька» Лукашэнкі Міхаіла Гуцарыева, на 200 мільёнаў долараў^{[8][няма ў крыніцы]}.

У снежні 2022 года бізнесмена Саўлюса Гірчыса, які ўдзельнічаў у схеме нелегальнага продажу беларускага лесу ў ЕС праз Казахстан і Кыргызстан, у выніку расследавання БРЦ выключылі са сваёй палітычнай партыі^[9].

Пасля сумеснага расследавання з Siena пра спосабы абыходу санкцый супраць «Гродна Азот», Літва канфіскавала беларускія ўгнаенні на мільёны еўра і ўзмацніла меры кантролю на мяжы^[10].

Таксама БРЦ выпусціў расследаванні пра беларускія кампаніі і VIP-персон, такіх як «БелАЗ»^[11], «Беларуськалій»^[12], «Белшына»^[13], «Гродна Азот»^[14][15], «Інтэграл»^[16], Dana Holdings^[17], Ірына Абельская^[18], Аляксей Алексін^[19], Мікалай Варабей^[20], Міхаіл Гуцарыеў^[21], Аляксандр Зайцаў^[22], Павел Тапузідзіс^[23], Аляксандр Шакуцін^[24][25][26], Сяргей Цяцерын^[27], Юрый Чыж^[28] і Віктар Шэйман^[29], а таксама пра міграцыйны крызіс на мяжы паміж Беларуссю і Еўрапейскім саюзам^[30], вываз у Беларусь дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны^[31], расійскі фільтрацыйны лагер для украінцаў у Нароўлі^[32], крадзеж Расіяй украінскага зерня і ўдзел у ім бізнэсменаў з Беларусі^[33]. Некаторыя з расследаванняў БРЦ праводзіліся сумесна з OCCRP, Кіберпартызанамі, Белсатам, Радыё Свабода і мясцовымі расследавальніцкімі СМІ.

• Навіны з Чалым
• Чалы: Эканоміка
• Weekly Top Fake (WTF) — штотыднёвае шоу, якое выкрывае фальшывыя навіны ў беларускіх і расійскіх СМІ. Праграма-падпісант кодэкса прынцыпаў Міжнароднай сеткі праверкі фактаў Інстытута Пойнтэра^[en][34].

Журналісты БРЦ — лаўрэаты нацыянальнай прэміі «Вольнае слова» Беларускай асацыяцыі журналістаў за расследаванні ў 2018, 2019, 2020 і 2021 гадах. На «Вольным слове» у 2021 годзе каманда БРЦ атрымала першае месца ў катэгорыі «Аналітыка»^[35].

• Афіцыйны сайт
• Instagram
• Twitter