Будзішча (Чачэрскі раён)

Будзішча
Краіна	Беларусь
Вобласць	Гомельская
Раён	Чачэрскі
Сельсавет	Палескі
Каардынаты	52°59′34″ пн. ш. 31°18′48″ у. д.HGЯO
Першая згадка	XVIII стагоддзе
Насельніцтва	▲20 чал. (2009);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 2332
Паштовыя індэксы	247164
Аўтамабільны код	3
СААТА	3256832021
	Будзішча на Вікісховішчы

Бу́дзішча^[1] (трансліт.: Budzišča, руск.: Будище) — вёска ў Чачэрскім раёне Гомельскай вобласці. Уваходзіць у склад Палескага сельсавета.

Знаходзіцца за 27 км на паўночны ўсход ад Чачэрска, за 92 км ад Гомеля і за 62 км ад чыгуначнай станцыі Буда-Кашалёўская. На рацэ Каўпіце, прытоку Бесядзі. Грунтавая дарога злучае Будзішчы з Валосавічамі, а затым асфальтаваная з Чачэрскам. Лясной дарогай можна дабрацца ад Казацкіх Балсуноў.

Размешчана побач дзяржаўнай мяжы Беларусі з Расіяй, прымыкае да Чачэрскага біялагічнага заказніка.

Знаходзіцца ў зоне з правам на адсяленне ў сувязі з высокім узроўнем забруджвання глебы радыеактыўнымі ізатопамі пасля чарнобыльскай катастрофы. Сярэднегадавая эфектыўная доза радыяцыі ў гэтай зоне можа на 1 мілізіверт (мЗв) перавышаць натуральны і тэхнагенны радыяцыйны фон.

Гісторыя

Заснавана ў XVIII стагоддзі перасяленцамі з суседніх вёсак, тады ж упершыню згадваецца як паселішча ў Рэчыцкім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага.

Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 годзе ў складзе Расійскай імперыі. У 1880 годзе ў Будзішчы быў хлебазапасны магазін, у 1884 — два ветракі. У 1897 годзе ў мястэчку працавалі школа, маслабойня, 3 ветракі. У 1907 годзе школу ў Будзішчы наведвала 67 вучняў.

У 1930 годзе арганізаваны калгас, працавалі ветраны млын, кузня.

У Другую сусветную вайну акупаваны немцамі, але ў асноўным кантралявалася партызанамі. У 1943 годзе акупанты спалілі ў Будзішчы жывымі 26 чалавек, яшчэ 6 забілі, 7 вывезлі ў Германію. На франтах загінуў 91 аднавясковец. У баі пад Будзішчам загінула спецыяльны карэспандэнт «Комсомольской правды» Лілія Карастаянава, яна пахавана ў брацкай магіле ў цэнтры вёскі. Падчас баявых дзеянняў інфраструктура і гаспадарка мястэчка значна пацярпелі.

У 1926—1959 гадах цэнтр Будзішчанскага сельсавета. Да 1974 года вёска ўваходзіла ў склад Нісімкавіцкага сельсавета^[2].

Планіроўку вёскі складаюць дзве паралельныя вуліцы, арыентаваныя з паўднёвага захаду на паўночны ўсход, злучаныя двума завулкамі.

Дэмаграфія

1765 год — 13 двароў
1897 год — 1045 чалавек
1959 год — 780 чалавек
2010 год — 20 чалавек
2023 год — 2 чалавекі

Вядомыя асобы

Васіль Васілевіч Карпечанка (1925—2005) — беларускі паэт, празаік, перакладчык, публіцыст.
Яўген Іванавіч Афанасенка^[ru] (1914—1993) — савецкі партыйны і дзяржаўны дзеяч, дыпламат, міністр асветы РСФСР.

Крыніцы

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4 (DJVU).
↑ Рашэнні выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 29 жніўня і 26 верасня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 34.

Літаратура

Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 2, кн. 2. Гомельская вобласць / С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелЭн, 2005. 520с.: іл. Тыраж 4000 экз. — ISBN 985-11-0330-6 ISBN 985-11-0302-0
ОТЧИНА. Книга первая. Дед / А. Болотников. — М.: «Издательские решения». — ISBN 978-5-44-903742-8