Кніга прарока Данііла

Кніга прарока Данііла (ספר דָּנִיֵּאל)
Кніга прарока Данііла (Скарына), 1519
Раздзел:	Кнігі Прарокаў
Мова арыгінала:	старажытнаяўрэйская
Легендарны аўтар:	Данііл
Жанр:	апакаліптычная кніга
Папярэдняя (Танах):	Мэгілат Рут
Папярэдняя (праваслаўе):	Кніга прарока Езекііля
Наступная:	Кніга прарока Асіі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кні́га праро́ка Данііла (іўр.: ספר דָּנִיֵּאל, Сефер Даніэ́ль, ад іўр.: דָּנִיֵּאל, Dānī’ēl — Бог мой суддзя; лац.: Prophetia Danielis; стар.-грэч.: Δανιήλ) — кніга кананічнага Старога Запавету, 35-я частка Танаху, 9-я кніга Кетувім.

У грэчаскіх перакладах Бібліі (Септуагінта, рэдакцыя Тэадацыёна) і хрысціянскай традыцыі кніга прарока Данііла займае чацвёртае месца сярод прароцкіх кніг. У іўдзейскай і пратэстанцкай версіях кніга падзелена на дзве часткі па 6 раздзелаў, паміж якімі няма непасрэднай сувязі, за выняткам асобы Данііла^[1].

Першая, гістарычная частка (раздзелы 1—6), апісвае жыццё прарока Данііла і тагачасныя падзеі ў вавілонскім і міда-персідскіх царствах, у якіх ён або яго сябры бралі непасрэдны ўдзел. У другой частцы (раздзелы 7—12) апісаныя відзежы і адкрыцці, дадзеныя Даніілу, датычныя лёсу Іўдзеі і паганскіх царстваў, якія мелі ўплыў на гісторыю Божага народа.

Разнастайныя паводле зместу, абедзве часткі кнігі прарока Данііла раскрываюць адно вучэнне пра сусветнае Царства Боскае і Сына Чалавечага ў іх трыумфе над паганствам.

У напісанай на кайнэ версіі Септуагінты ёсць яшчэ тры раздзелы кнігі Данііла, якіх няма ў яўрэйска-арамейскім тэксце. Гэтыя раздзелы ўключаны ў канон рымска-каталіцкай, праваслаўнай, усходніх і асірыйскай Біблій, аднак большасць пратэстанцкіх цэркваў лічаць іх апакрыфічнымі.

Змест дадаткаў:

• Малітва Азарыі і Спеў трох дзяцей у гарачай печы (Данііл 3:24—90). Устаўлены паміж вершамі 23 і 24, калі лічыць паводле пратэстанцкага канону.
• Сюзана і старэйшыны. У ранніх грэчаскіх манускрыптах знаходзілася перад Данііла 1:1 (як пралог), у Вульгаце — 13 раздзел.
• Бел і цмок. У грэчаскім тэксце пасля Данііла 12:13 (эпілог); у Вульгаце — 14 раздзел.

Аўтарам кнігі традыцыйна лічаць прарока Данііла, знатнага іўдзея (1:3,6), які ў трэці год уладарства цара Іаакіма забраны ў Вавілон (1:1,3-6), дзе выхоўваўся пры царскім двары (1:4,17-18). Першая частка, якая распавядае пра жыццё Данііла пры вавілонскім двары (раздзелы 1—6), датаваная III стагоддзем. Другая палова (раздзелы 7—12) датавана часам уладарства Антыёха IV Епіфана, селеўкідскага цара Сірыі ў 167—163 да н.э. Такім чынам, аўтар кнігі падаў вядомую яму палітычную гісторыю рэгіёну як старажытныя прароцтвы. Грэчаскія дадаткі да кнігі (не ўключаныя ў пратэстанцкі і іўдзейскі каноны), імаверна, складзены да з’яўлення грэчаскага перакладу каля 100 да н.э.^[2]

Выданне Францыска Скарыны кнігі «Прарок Данііл» захавалася ў 10 асобніках. На тытульным аркушы змешчана тэматычная гравюра: «Даниилу, седящему со львы, принесе Аввакум обед». Аркушы 1 адв.— 4 адв. займае прадмова Францыска Скарыны, у канцы якой паўторана віньетка з кнігі «Іоў», а на аршушы 5 — застаўка з кнігі «Ісус Навін».^[3]

• Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 171. — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.
• Victor H. Matthews, James C. Moyer. The Old Testament: Text and Context. — Baker Books, 2012.
• Lawrence H. Schiffman. From Text to Tradition: A History of Second Temple and Rabbinic Judaism. — KTAV Publishing House, 1991.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кніга прарока Данііла
• Кніга Прарока Данііла ў перакладзе Васіля Сёмухі
• Кніга прарокі Данеля Архівавана 6 чэрвеня 2021. ў перакладзе Яна Станкевіча і Майсея Гітліна
• Кніга прарока Данілы Архівавана 6 чэрвеня 2021. ў перакладзе Леаніда Галяка
• Кніга Даніэля ў перакладзе Біблейскага таварыства ў Рэспубліцы Беларусь
• Кніга Данііла ў перакладзе Антонія Бокуна