Лінія Хрэніна

«Лінія Хрэніна»^[1][2][3][4] — распаўсюджаная беларускімі дзяржаўнымі і апазіцыйнымі СМІ назва па імені міністра абароны Віктара Хрэніна для ўмацаваных раёнаў на межах Беларусі, створаных у 2023—2024 гадах.

Афіцыйна ва Узброеных Сілах Беларусі — «вузлы супраціўлення»^[5][6].

Беларусь мае багаты гістарычны вопыт наяўнасці ўмацаваных раёнаў. У 1930-я гады ў БССР па «лініі Сталіна» ўзведзены чатыры ўмацаваныя раёны. У 1940—1941 гадах, перад пачаткам Вялікай Айчыннай вайны, пачалося будаўніцтва новых збудаванняў, на гэты раз па «лініі Молатава». Аднак на момант пачатку нямецкага ўварвання ўмацаваныя раёны да канца ўладкаваны не былі^[2][5].

Узвядзенне абарончых збудаванняў у 2020-х абумоўлена напружаным становішчам у рэгіёне і аналізам вопыту вайны ва Украіне^[2].

Першы ўмацаваны раён быў створаны пад Гомелем (вёска Калініна) у маі 2023 года, усяго ў 20 км ад мяжы і 10 км ад самога горада^[7]. Фартыфікацыі вайскоўцы ўзвялі ўздоўж адной з найважнейшых транспартных камунікацый паблізу абласнога цэнтра, ля трасы М20^[8] ва Украіну. На палях выстаўлены супрацьтанкавыя збудаванні, так званыя «зубы цмока». Дадзены ўмацаваны раён першапачаткова ствараўся для трэніроўкі тэрытарыяльнай абароны, але пазней яго занялі дзеючыя вайскоўцы^[9]. Агульная даўжыня абарончай лініі складае каля двух кіламетраў (400 метраў — заходняя частка, 1600 метраў — усходняя)^[7].

Да пачатку кастрычніка^[2] праведзены работы ў Брэсцкай вобласці, пад Кобрынам^[10] і Жабінкай (вёска Сакі^[4]), за 28 км ад польскай мяжы^[11]. Большую частку збудаванняў размясцілі пад зямлёй. Створаны сталовыя, лазні, аўтаномная сістэма харчавання^[2]. Абсталяваны месцы для хованкі асабістага складу і ваеннай тэхнікі, узбраення. «Вузлы супраціўлення» ствараліся для дзейнасці цалкам аўтаномна альбо ізалявана^[6].

У студзені 2024 года пачалося ўзвядзенне ўмацаванага раёна пад Гродна^[6].

Абсталяваннем «вузлоў супраціўлення» ў большай ступені займаюцца мясцовыя органы ўлады. Яны лічацца на балансе Узброеных сіл і выкарыстоўваюцца як аб’екты вучэбна-матэрыяльнай базы^[12].

Са слоў міністра абароны Віктара Хрэніна, ідэя стварэння ўмацаваных раёнаў заснавана на вопыце расійска-ўкраінскага канфлікту. Ён заявіў, што на тых напрамках, дзе загадзя рыхтавалася абарона, украінская армія аказала найбольш устойлівы супраціў, і надыходзячыя групоўкі расійскіх войск адчувалі найбольшыя цяжкасці. У якасці прыкладу міністр прывёў палосы абароны ў раёне Бахмута і Аўдзііўкі, за кошт якіх баявыя дзеянні на гэтых участках ішлі больш за год. З боку расійскай арміі своечасовая падрыхтаваная абарона на запарожскім кірунку дазволіла паспяхова адлюстраваць контрнаступленне праціўніка^[2].

Ваенна-палітычны аглядальнік Юрый Фёдараў звязваў узвядзенне збудаванняў з пагрозай перамогі Украіны ў вайне з Расіяй і наступнага ўварвання ў Беларусь^[7].

Прэс-сакратар Дзяржпамежслужбы Украіны Андрэй Дземчанка заявіў, што ўзвядзенне абарончых збудаванняў праходзіць на пэўнай аддаленасці ад мяжы. Маштабных работ украінскі бок не зафіксаваў. На думку прэс-сакратара, умацаваныя раёны па большай частцы з’яўляюцца «дэманстрацыяй»^[11].