Марці Ахцісаары

Марці Ахцісаары
Марці Ахцісаары
	фінск.: Martti Ahtisaari
10-ы прэзідэнт Фінляндыі
	1 сакавіка 1994 — 1 сакавіка 2000
Папярэднік	Маўна Койвіста
Пераемнік	Тар'я Халанен
пасол Фінляндыі ў Танзаніі[d]
	1973 — 1977
Папярэднік	Seppo Pietinen[d]
Пераемнік	Тар'я Халанен
пасол Фінляндыі ў Замбіі[d]
	1973 — 1977
Папярэднік	Seppo Pietinen[d]
Пераемнік	Unto Korhonen[d]
пасол Фінляндыі ў Самалі[d]
	1973 — 1977
пасол Фінляндыі ў Мазамбіку[d]
	1975 — 1977
Нараджэнне	23 чэрвеня 1937[…]; Вііпуры, Вііпурскі ляні[d], Фінляндыя;
Смерць	16 кастрычніка 2023 (86 гадоў); Хельсінкі, Усіма, Агенцтва рэгіянальнага кіравання Паўднёвай Фінляндыі[d], Фінляндыя;
Месца пахавання	Хіетаніемі;
Імя пры нараджэнні	фінск.: Martti Oiva Kalevi Ahtisaari
Жонка	Eeva Ahtisaari[d]
Дзеці	Marko Ahtisaari[d]
Веравызнанне	лютэранства
Партыя	Сацыял-дэмакратычная партыя Фінляндыі;
Член у	The Elders[d] (2018);
Адукацыя	Універсітэт Оўлу (1959); Kuopio Lyceum High School[d] (1952); Oulun Lyseon Lukio[d] (1956);
Навуковая ступень	доктар навук
Дзейнасць	палітыка і дыпламатыя
Месца працы	Арганізацыя Аб’яднаных Нацый;
Аўтограф
Званне	капітан[d]
Узнагароды	Commander of the Congolese Order of Merit[d] ; ; Cross of merit with clasp of Reservists' association[d] (6 снежня 1994) кавалер Вялікага крыжа, дэкараванага Вялікай стужкай ордэна «За заслугі перад Італьянскай Рэспублікай»[d] (28 студзеня 1997) ; Manfred Wörner Medal[d] (2007) прэмія міру імя Фелікса Уфуэ-Буаньі[d] (2007) медаль гёзаў[d] (2008) прэмія Чатырох свабод — Медаль свабоды[d] (2000) прэмія «Delta» за глабальнае ўзаемапаразуменне[d] Peace Prize of Hesse[d] (2000) Глабальная эканамічная прэмія[d] (2012) прэмія Фулбрайта[d] (2000) ганаровы доктар МДІМА[d] Zamenhof award[d] (1995)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марці Ойва Калеві Ахцісаары (фінск.: Martti Oiva Kalevi Ahtisaari; 23 чэрвеня 1937, Вііпуры, Фінляндыя — 16 кастрычніка 2023, Хельсінкі, Фінляндыя) — фінскі дзяржаўны дзеяч, дыпламат, Прэзідэнт Фінляндыі (1994—2000), супрацоўнік ААН. Першым фін, які атрымаў Нобелеўскую прэмію міру (2008).

Біяграфія

Нарадзіўся 23 чэрвеня 1937 года ў Вііпуры (цяпер — Выбарг) ў сям’і фінскага афіцэра нарвежскага паходжання.

У ходзе савецка-фінскай вайны 1939—1940 гадоў яго сям’я пераехала ў Куапіа, а ў 1952 годзе — у Оўлу. Скончыў завочнае педагагічнае аддзяленне Оўльскага ўніверсітэта ў 1959 годзе.

У Оўлу ўступіў у YMCA і ў 1960 годзе з’ехаў у Карачы (Пакістан), узначаліўшы там школу фізічнага выхавання YMCA. У 1963 годзе вярнуўся ў Фінляндыю, у Хельсінкі, дзе паступіў у палітэхнікум і працаваў у арганізацыях, якія аказвалі дапамогу краінам, якія развіваюцца.

Прэзідэнт Фінляндыі ў 1994—2000 гадах.

У 2021 годзе стала вядома, што Ахцісаары адмовіўся ад любой грамадскай дзейнасці з-за хваробы Альцгеймера.

Памёр 16 кастрычніка 2023 года ў Хельсінкі.