Павел Пятровіч Валошын

Павел Пятровіч Валошын
Род дзейнасці	публіцыст, грамадскі дзеяч, палітык
Дата нараджэння	28 чэрвеня (10 ліпеня) 1891
Месца нараджэння	Гаркавічы, Сакольскі павет, Гродзенская губерня, Літоўскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя
Дата смерці	3 лістапада 1937(1937-11-03) (46 гадоў)
Месца смерці	Сандармох[d], Павянецкае гарадское паселішча[d], Мядзведжагорскі раён[d], Карэльская АССР, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Сандармох[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  Польская Рэспубліка Беларуская ССР
Месца працы	МАДР Нацыянальная бібліятэка Беларусі
Партыя	Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя Беларуская партыя незалежных сацыялістаў Камуністычная партыя Заходняй Беларусі
Член у	Беларускі пасольскі клуб
Бітвы/войны	Першая сусветная вайна Грамадзянская вайна ў Расіі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Павел Пятровіч Валошын (28 чэрвеня (10 ліпеня) 1891, в. Гаркавічы, цяпер Падляскае ваяводства, Польшча — 3 лістапада 1937, Сандармох, цяпер, Карэлія, Расія^[1]) — беларускі грамадска-палітычны дзеяч, публіцыст^[2]. Вёў актыўную палітычную дзейнасць у Заходняй Беларусі, сябра БСРГ і КПЗБ.

У 1908—1912 гадах працаваў паштовым служачым у Крынках (Беласточчына). У 1912 годзе прызваны ў расійскае войска. Удзельнічаў у Першай сусветнай вайне, быў паранены, трапіў у нямецкі палон^[2]. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі служыў міліцыянерам у Екацярынаславе. У жніўні 1919 года ў дзянікінскай арміі. Потым ваяваў на баку Чырвонай арміі (у атрадзе Рыгора Катоўскага і іншых часцях). У 1920 годзе трапіў у палон войска УНР. Па вызваленні працаваў служачым на чыгунцы ў Екацярынаславе.

У 1922 годзе вярнуўся на радзіму, якая па выніках Рыжскага міру апынулася ў складзе Польшчы (Заходняя Беларусь). Уваходзіў у Беларускую сацыял-дэмакратычную партыю, потым у Беларускую партыю незалежных сацыялістаў^[2]. 31 ліпеня 1923 года абраны дэпутатам польскага сейма^[2] (замест знятага і высланага з краіны Уладзіміра Каліноўскага), увайшоў у Беларускі пасольскі клуб.

Стаў адным з заснавальнікаў Беларускай сялянскай работніцкай грамады (БСРГ)^[2], у 1926—1927 гадах член яе ЦК. У 1926 годзе увайшоў у Камуністычную партыю Заходняй Беларусі (КПЗБ). У сейме ўдзельнічаў у абмеркаванні праектаў законаў пра парцэляцыю і асадніцтва, адбудову знішчаных вайной будынкаў і інш. Арганізатар і ўдзельнік мітынгаў у Беластоку, Гродне, Алекшыцах, Індуры, Крынках, Лунне, павятовых з’ездаў БСРГ у Гродне (верасень 1926), Саколцы (лістапад 1926), в. Стараберазова Бельскага павета (снежань 1926) і інш. Прымаў удзел у рабоце Цэнтральнага міжпартыйнага сакратарыята па барацьбе за амністыю палітвязням^[3].

Пасля забароны БСРГ арыштаваны польскімі ўладамі ў лютым 1927 года. На працэсе над грамадоўцамі («працэс 56-ці») асуджаны на 12 гадоў турмы^[2]. Адбываў арышт на Лукішках, у Вронках, Равічах. У выніку абмену палітычнымі зняволенымі з 1932 года ў СССР^[2].

Выступаў з лекцыямі і публікацыямі ў Маскве, Ленінградзе, Пяцігорску, Днепрапятроўску. З сакавіка 1933 года жыў у Менску. Працаваў адказным сакратаром у ЦК МАДР БССР, памочнік дырэктара ў Беларускай дзяржаўнай бібліятэцы і ў Бібліяграфічным інстытуце пры гэтай бібліятэцы, займаўся грамадскай дзейнасцю^[3].

Арыштаваны 1 верасня 1933 года ў Менску па адрасе: Падгорны завулак, д. 4, кв. 1 паводле справы «Беларускага нацыянальнага цэнтра». 9 студзеня 1934 года Калегіяй ДПУ БССР прыгавораны да расстрэлу, замененага 10 гадамі лагераў. Этапаваны ў Беламорска-Балтыйскі лагер НКУС. Пакаранне адбываў на Салаўках, 9 кастрычніка 1937 года Асобай «тройкай» УНКУС па Ленінградскай вобласці зноў прыгавораны да расстрэлу. Расстраляны на станцыі Мядзведжая Гара (Сандармох) Карэла-Фінскай АССР (цяпер Мядзвеж’ягорскі раён, Карэлія, Расія)^[4]. Пасмяротна рэабілітаваны паводле абодвух прыгавораў 16 жніўня 1956 года. Асабовая справа Пятра Валошына захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі.

• Бергман А. Павел Валошын // Беларускі каляндар на 1983 год. Беласток, 1983
• Мікула Я., Міхнюк У. Валошын Павел Пятровіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — С. 214. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2005.
• Остання адреса: Розстріли соловецьких в’язнів з України у 1937—1938 роках: В 2 т. — 2-е вид., доопрац. і доп. — Київ: Сфера, 2003. (укр.)

Памылка Lua у Модуль:External_links на радку 45: assign to undeclared variable 'link'.