Палуніцы

Палуніцы
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Ружакветныя Сямейства:  Ружавыя Падсямейства:  Rosoideae Трыба:  Potentilleae Падтрыба:  Fragariinae Род:  Суніцы Від:  Палуніцы
Міжнародная навуковая назва
Fragaria viridis Weston, 1771
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   64942 EOL   635344 GRIN   t:268 IPNI   60441587-2 TPL   tro-27800065

Палуні́цы, Суніцы зялёныя^[1][2] (Fragaria viridis) — невысокая кветкавая расліна сямейства ружавых від роду суніцы (Fragaria)^[3].

Суніцы зялёныя (B). Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Шматгадовая травяністая расліна з тоўстым бурым карэнішчам, якая дасягае ў вышыню 5—20 см^[3]. Сцябло тонкае, прамое, апушанае^[3]. Лісце доўгачаранковае, трайчастае, па краі тупазубчастае, знізу пакрытае густымі валасінкамі; сярэдні лісцік — на кароткім чаранку, бакавыя — сядзячыя. «Вусы» кароткія ці зусім не ўтвараюцца^[3]. Кветкі жаўтавата-белага колеру дыяметрам да 20 мм, двухполыя, на доўгіх кветаножках, у шчыткападобных суквеццях; чашалісцікі ланцэтападобныя; пялёсткі акруглыя, ногцікападобныя, налягаюць адзін на аднаго; тычынкі шматлікія. Плады шарападобныя ці адваротнаяйцападобныя, жаўтавата-белыя, толькі на верхавіне чырванаватыя^[3] шматарэшкі ў мясістым кветаложы, салодкія і духмяныя.

Пашыраны пераважна ў Еўропе. Растуць на поўдні Расіі, на тэрыторыі Украіны, таксама на Каўказе, у Сібіры і Сярэдняй Азіі. На тэрыторыі Беларусі трапляюцца зрэдку амаль паўсюдна, растуць у поймах рэк, сярод хмызняку на карэнных берагах рэк, радзей на адкрытых травяністых схілах^[4].

У пладах зялёных суніц змяшчаюцца наступныя рэчывы:

* Цукры ад 4,5 да 15 %

* Пекцінавыя рэчывы ад 1 да 1,7 %

* Дубільныя рэчывы ад 0,16 да 0,25 % у лісці і да 9,4 % у карэнішчы.

* Аскарбінавая кіслата да 90 мг у пладах і да 280 мг у лісці.

А таксама фоліевая, яблычная, лімонная, саліцылавая, хінная і іншыя кіслоты, каратын, эфірны алей, фітанцыды, клятчатку, солі жалеза, медзі, марганцу, цынку, хрому.

Расліна аказвае мачагоннае, кроваспыняльнае, вязальнае і супрацьзапаленчае дзеянні. Ягады валодаюць супрацьзапаленчым, патагонным, антысептычным і лёгкім слабільным дзеяннем.

• Палуніцы // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 372. — ISBN 9-87317-128-9.

• Земляника зелёная: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)