Григориј V Цариградски

Григориј V Цариградски
Патријархот Григориј V Цариградски кусо пред да биде погубен, прикажан од Никифор Литрас
Вселенски патријарх, великомаченик
Роден(а)	1746, Димицана
Починал(а)	22 април 1821, Цариград
Почитуван(а) во	православие
Главно светилиште	Атина
Слава	10 април
Спорови	Избран во 1797 година но протеран на Света Гора, Македонија во 1798 година, бил повторно избран во 1806 и протеран на Принцовските Острови па повторно во Света Гора во 1810 година за повторно да биде избран во 1818 година

Григориј V Цариградски — вселенски патријарх во три наврати од 1797 до 1798 година, од 1806 до 1808 и од 1818 до 1821 година. Тој имал голема улога во обновата на црквата „Свети Ѓорѓи“-Истанбул, која била оштетена од пожар во 1738 година. Во периодот на избувнувањето на Грчката војна за независност, како етнарх на православниот Милет Григориј V бил обвинет од султанот Махмуд II за неспособност да го сузбие грчкото востание, иако ги осудил грчките востанички дејства за да ги заштити христијаните во Цариград од репресалиите на Турците. Угнетувањата започнале за време на светата недела во 1821 година, откако грчките побуненици постинале успех во борбите со отоманските војски на Пелопонез.

Тој бил изнесен од црквата „Свети Ѓорѓи“ - Истанбул на 22 април 1821 година, Велигден, веднаш по прославувањето на Велигденската литургија, и обесен (во патријархиска одежда) и висел два дена на портата на патријаршијата по наредба на султанот^[1] по што следел масакар на христијанското население во Цариград.

Во негово сеќавање, портата на Св. Петар, во еден период главна порта на патријаршијата, била заварена во 1821 година и останала заварена до денес.

Според неколку сведоштва, по смртта на Григориј неговото тело заедно со телата на останатите прелати било предадено на евреите во градот, кои ги влечеле низ улиците и ги фрлиле во морето.^[1][2] Сведоштвата се разликуваат во однос на тоа дали евреите кои го сториле ова биле присилени или пак се пријавиле за да го сторат тоа, но приказната се раширила, што довело да се случат неколку крвави одмазднички напади во јужна Грција од страна на грчките востаници кои сметале дека евреите се соработници на Турците. Ова пак довело евреите да им се придружат на Турците во нападите на христијаните во некои области во северните делови на Грција, што пак довело до нов бран на антиеврејски напади на југот.^[2] Во текот на ноќта, телото на патријархот било извлечено од водите од страна на грчки морнари, кои го однеле во Одеса.^[1] По погребот, некои од грчките морнари напаѓале еврејски продавници кои работеле за време на погребалната церемонија.^[3] Телото на патријархот сепак на кајот завршило во митрополската црква во Атина.

Тој од страна на Грчката православна црква се смета за Великомаченик.

Бруталното погубување на Григориј V, особено на ден Велигден, ги шокирало и навредило христијаните. Предизвикало и протести ширум Европа и го потпомогнало ширењето на филихеленизмот. Постојат наводи според кои за време на грчката борба за независност, многу востаници го изравирале името на Грегориј на своите мечеви како симбол на одмазда.

Дионисиос Соломнос, во својата Ода на слободата, која подоцна станала химна на Грција исто така го спомнува бесењето на патријархот.

• 
  Портата Св. Петар пред патријаршијата каде бил обесен Григориј оттогаш таа порта не се отворила.
• 
  Слика на Питер фон Хес на која е прикажано фрлањето на телото на патријархот Григориј во Босфор.
• 
  Статуа на Григориј (Атински универзитет);
• 
  Гробницата на патријархот Григориј;

• Gregory V Архивирано на 6 февруари 2018 г.