Емилијански јазик

Емилијански јазик
	Emiliano; Emigliân
Застапен во	Италија
Говорници	2 милиони (2008)
Јазично семејство	индоевропско италски романски западноромански галоиталски емилијански јазик; ; ; ; ;
Дијалекти	централноемилијански источноемилијански западноемилијански
Писмо	латиница
Јазични кодови
ISO 639-3	egl
Linguasphere	51-AAA-oka ... -okh

Емилијанскиот е западноромански јазик, кој воглавно се зборува во регионот Емилија во Италија. Според податоците на УНЕСКО, јазикот го зборуваат околу 2 милиони луѓе и според истата организација јазикот се смета за „дефинитивно загрозен“.^[1] Според SIL International јазикот го зборуваат 3 милиони.^[4]

Иако често јазикот се смета за италијански дијалект, сепак емилијанскиот не потекнува од италијанскиот. Одликите на јазикот се слични со францускиот, окситанскиот и каталонскиот јазик кои се дел од групата наречена „западни новолатински“, а италијанскиот е дел од групата на „источни новолатински“. Нема стандардна норма на емилијанскиот јазик.

Класификација

Емилијанскиот е дел од подгрупата на емилијанско-ромањолски јазици од групата на галоиталски јазици. Јазикот е доста меѓусебно разбирлив со емилијанските дијалекти и ромањолскиот јазик.

Географска распространетост

Емилијанските дијалекти се зборуваат во северноиталијанските региони Емилија и Ломбардија. Исто така, дијалектите може да се најдат во некои делови на регионите Тоскана и Венеција.

Статус

Емилијанскиот не е признат како малцински јазик од страна на Италија и ЕУ. Италија ја потпишала Европската повелба за регионални и малцински јазици на 27 јуни 2000 година, но не ја ратификувала (исто како Грција).

Дијалекти

Општо гледано, јазикот е поделен на следниве дијалекти: централноемилијански, источноемилијански и западноемилијански.^[3] Според SIL International јазикот е составен од следниве дијалекти:^[4]

болоњски дијалект,
ферарски дијалект
моденски дијалект
реџински дијалект
пармански дијалект

Правопис

Емилијанскиот се пишува со латиница. Писмото со кое се пишува јазикот не е стандардизирано, па така има различни правописни норми. Јазикот воглавно се изучува орално. Сепак во 1865 година била објавена библија на емилијанско-ромањолски јазик.^[5]

Примери

македонски	емилијански
да	Sé, Ói (болоњски); sì (пјаченски)
не	Nå (болоњски); no (пјаченски)
те сакам	A t vói bän (бол.); a t' vöi bëin (пја.)
благодарам	A t aringrâzi (бол.); a t' ringrasi (пја.)
добро утро	Bån dé (бол.); bon giùran (пја.)
довидување	A se vdrän (бол.); arvëdas (пја.)
јас	Mé или a (бол.); me или mi (пја.)
и	E (пја.)
град	Zitè
кафе	Cafà (бол.); café (пја.)
вино	Vén (бол.); vëin (пја.)
вода	Âcua
девет	Nôv (бол.); növ (пја,)
сонце	Såul (бол.); sul (пја.)
оган	Fûg
остров	Îsla
млеко	Lât
јазик	Langua
наш	Nòster
нов	Nôv
кожа	Pèl
дожд	Piôva
три	Trî (m) or Trai (f)

Наводи

↑ ^1,0 ^1,1 „Languages Atlas“. UNESCO.
↑ „Emilian of Italy“. joshuaproject.net.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 „The Emilian Language“. multitree.org.
↑ ^4,0 ^4,1 „Request for New Language Code Element in ISO 639-3“ (PDF). SIL International.
↑ „Emiliano-Romagnolo [eml]“. forum-intl.net. Архивирано од изворникот на 2020-05-04. Посетено на 2013-08-12.

Библиографија

Colombini, F. 2007. La negazione nei dialetti emiliani: microvariazione nell’area modenese. University of Padua, MA Thesis.

Дополнителни информации

Pietro Mainoldi, Manuale dell'odierno dialetto bolognese, Suoni e segni, Grammatica - Vocabolario, Bologna, Società tipografica Mareggiani 1950 (Rist. anast.: Sala Bolognese, A. Forni 2000)
Fabio Foresti, Bibliografia dialettale dell'Emilia-Romagna e della Repubblica di San Marino (BDER), Bologna, IBACN Emilia-Romagna / Compositori 1997
E. F. Tuttle, Nasalization in Northern Italy: Syllabic Constraints and Strength Scales as Developmental Parameters, Rivista di Linguistica, III: 23-92 (1991)
Luigi Lepri e Daniele Vitali, Dizionario Bolognese-Italiano Italiano-Bolognese, ed. Pendragon 2007