Іўянка

Іўянка
Іўянка
Характарыстыка
Даўжыня	19 км
Басейн	111 км²
Вадацёк
Выток
• Каардынаты	53°59′33″ пн. ш. 25°47′18,20″ у. д.HGЯO
Вусце	Нёман
• Каардынаты	53°51′48,70″ пн. ш. 25°45′09,80″ у. д.HGЯO
Ухіл ракі	1,8 м/км
Размяшчэнне
Водная сістэма	Нёман → Балтыйскае мора
Краіна	Беларусь;
Рэгіён	Гродзенская вобласць
Раён	Іўеўскі раён
	;
	; выток вусце
	— выток, — вусце

Іўянка, Іўнянка, Івенка (літ. Vija) — рака ў Іўеўскім раёне Гродзенскай вобласці, правы прыток Нёмана. Даўжыня 19 км^[1]. Плошча вадазбору 111 км². Сярэдні нахіл воднай паверхні 1,8 ‰ Пачынаецца каля вёскі Урцішкі, упадае ў Нёман за 1,2 км на поўдзень ад вёскі Збойск. Рэчышча на працягу 10,5 км каналізаванае ад горада Іўе да вусця. На паўночнай ускраіне горада Іўе створана сажалка (0,44 км²).

Назва

Адпачатная форма назвы засведчаная ў асяроддзі літоўскамоўных аўтахтонаў —Vija^[2].

Звязана з літоўскім vyti «звіваць, скручваць»^[3]. Далей да індаеўрапейскага *ṷei- «згінаць, скручваць, віць»^[4]. Назва ракі Vija (> Іўянка) значыць «Звілістая (рака)».

Гідранімічны аналаг — назва прытока латвійскай Гаўі ракі Вія (Vija). Згодна з К. Бугам, паўночналатвійскія гідронімы Гаўя, Вія, Латупа ("Лата-рака") прынесеныя за Дзвіну падчас перасоўвання балцкіх плямёнаў з поўдня і адпавядаюць таксама нёманскім рачным назвам Гаўя(таксама "Звілістая"), Лотва ("Цякучая")^[5].

Народна-этымалагічныя версіі звязваюць назву з блр. іва «вярба»^[6].

Крыніцы

↑ Агульная характарыстыка рачной сеткі Гродзенскай вобласці / Даведнік «Водныя аб’екты Рэспублікі Беларусь»(недаступная спасылка)
↑ K. Būga. Rinktiniai raštai. Т. 3. Vilnius, 1961. C. 544.
↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 380.
↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 1120—1122.
↑ K. Būga. Rinktiniai raštai. T. 3. Vilnius, 1961. С. 492.
↑ В. Жучкевич. Краткий топонимический словарь Белоруссии. Минск, 1974. С. 144.