Аляксей Аляксеевіч Абрыкосаў

Аляксей Аляксеевіч Абрыкосаў
руск.: Алексей Алексеевич Абрикосов
Дата нараджэння	25 чэрвеня 1928(1928-06-25)[1][2][…]
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, РСФСР, СССР[4]
Дата смерці	29 сакавіка 2017(2017-03-29)[3][2][…] (88 гадоў)
Месца смерці	Пала-Альта, акруга Санта-Клара, Каліфорнія, ЗША
Грамадзянства	СССР  Расія  ЗША
Бацька	Аляксей Іванавіч Абрыкосаў
Жонка	Svetlana Bunkova[d]
Род дзейнасці	фізік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	тэарэтычная фізіка[5] і фізіка кандэнсаванага стану
Месца працы	МДУ Ніжагародскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. І. Лабачэўскага Маскоўскі фізіка-тэхнічны інстытут Нацыянальны даследчы тэхналагічны ўніверсітэт «МІСіС» Інстытут фізічных праблем імя П. Л. Капіцы РАН[d] Інстытут тэарэтычнай фізікі імя Л. Д. Ландау РАН[d] Institute for High Pressure Physics[d] Ілінойскі ўніверсітэт ва Урбане і Шампейне Універсітэт штата Юта Лафбараўскі ўніверсітэт Ілінойскі ўніверсітэт у Чыкага Маскоўскі дзяржаўны тэхнічны ўніверсітэт імя М. Э. Баўмана
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук (1955)
Навуковае званне	акадэмік АН СССР[d] акадэмік РАН[d]
Альма-матар	фізічны факультэт МДУ[d] Расійская акадэмія навук[6]
Навуковы кіраўнік	Леў Давідавіч Ландау
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША Расійская акадэмія навук Акадэмія навук СССР Венгерская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук[7] Амерыканскае фізічнае таварыства[8] Лонданскае каралеўскае таварыства[9]
Прэміі
Узнагароды	Fritz London Award[d] (1972) Landau Gold Medal[d] (1989) honorary doctorate from University of Orléans[d] (2006)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аляксей Аляксеевіч Абрыкосаў (25 чэрвеня 1928, Масква — 29 сакавіка 2017，Пало-Алто, ЗША) — савецкі і амерыканскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (2003), акадэмік РАН, доктар фізіка-матэматычных навук. Асноўныя работы зробленыя ў галіне фізікі кандэнсаваных асяроддзяў.

Аляксей Абрыкосаў нарадзіўся 25 чэрвеня 1928 ў сям’і вядомых патолагаанатамаў — загадчыка кафедры паталагічнай анатоміі Другога Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта (з 1930 года — I Маскоўскі медыцынскі інстытут) акадэміка Аляксея Іванавіча Абрыкосава і асістэнта кафедры, празектара Крамлёўскай бальніцы Фані Давідаўны Вульф.

Пасля заканчэння школы ў 1943 годзе пачаў вывучаць энергатэхніку, але ў 1945 годзе перайшоў да вывучэння фізікі. Яго настаўнікам у фізіцы стаў Л. Д. Ландау, ва ўзросце 19 гадоў А. А. Абрыкосаў здае яму «тэарэтычны мінімум», у 1948 годзе заканчвае з адзнакай фізічны факультэт МДУ. Пад кіраўніцтвам Л. Д. Ландау напісаў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Тэрмічная дыфузія ў цалкам і часткова іянізаванай плазме» і абараніў яе ў 1951 годзе ў Інстытуце фізічных праблем у Маскве. У гэты ж час яго бацькі былі адхіленыя ад працы ў Крамлёўскай бальніцы ў ходзе кампаніі супраць так званых урачоў-шкоднікаў.

Пасля абароны працаваў у Інстытуце фізічных праблем і ў 1955 годзе (ва ўзросце 27 гадоў) абараніў доктарскую працу па квантавай электрадынаміцы высокіх энергій.

У 1965—1988 гг. — У Інстытуце тэарэтычнай фізікі імя Л. Д. Ландау АН СССР, адным з заснавальнікаў якога ён з’яўляецца.

1975 год — ганаровы доктар Універсітэта Лазаны.

У 1988 па 1991 гг. узначальваў Інстытут фізікі высокіх ціскаў у горадзе Троіцк.

Акрамя навуковай дзейнасці Аляксей Аляксеевіч таксама выкладаў:

да 1969 года — у МДУ

у 1970—1972 гадах — у Горкаўскім дзяржаўным універсітэце

у 1972—1976 гадах загадваў кафедрай тэарэтычнай фізікі ў Маскоўскім фізіка-тэхнічным інстытуце

у 1976—1991 гадах — загадваў кафедрай тэарэтычнай фізікі ў МІСіСе ў Маскве.

У 1988 годзе Абрыкосаў выдаў «Асновы тэорыі металаў», напісаныя на аснове яго лекцый у МДУ, МФТІ і МІСіС.

У 1991 годзе прыняў запрашэнне Аргонскай нацыянальнай лабараторыі ў Ілінойсе і перасяліўся ў ЗША. У ЗША выкладаў ва Ўніверсітэце Ілінойса (Чыкага) і ва Ўніверсітэце штата Юта. У Англіі выкладаў у Універсітэце Лафбара.

У 1999 годзе прыняў амерыканскае грамадзянства. Абрыкосаў з’яўляецца членам розных навуковых устаноў, у ліку якіх Нацыянальная акадэмія навук ЗША, Расійская акадэмія навук, Лонданскае каралеўскае таварыства і Амерыканская акадэмія навук і мастацтваў.

Аляксей Аляксеевіч Абрыкосаў тройчы жанаты, выхаваў дваіх сыноў і дачку. Трэцяя жонка — Святлана Юр’еўна Бунькова, 1977 года нараджэння.