Мікалай Фаўстын Радзівіл

Мікалай Фаўстын Радзівіл
польск.: Mikołaj Faustyn Radziwiłł
Герб Радзівілаў «Трубы»
ваявода новагародскі 3 мая 1729 — 2 лютага 1746
Папярэднік	Ян Мікалай Радзівіл
Пераемнік	Ежы Радзівіл
мечнік вялікі літоўскі 22 сакавіка 1710 — 3 мая 1729
Папярэднік	Крыштаф Сяніцкі
Пераемнік	Юзаф Тадэвуш Агінскі
Нараджэнне	21 мая 1688(1688-05-21)[1][2][…] Дзятлава, Слонімскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае або Нясвіж, Нясвіжскае княства[d], Новагародскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае
Смерць	2 лютага 1746(1746-02-02)[1][2][…] (57 гадоў) Дзятлава, Слонімскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае
Месца пахавання	Крыпта-пахавальня Радзівілаў
Род	Радзівілы
Бацька	Дамінік Мікалай Радзівіл[3]
Маці	Ганна Марыяна з Палубінскіх[d]
Жонка	Барбара з Завішаў[4][3][…]
Дзеці	Удальрык Крыштаф Радзівіл[3], Ежы Радзівіл[3], Альбрэхт Радзівіл[3], Станіслаў Радзівіл[3], Тэрэза Барбара з Радзівілаў[d][5][3][…], Брыгіта Петранела з Радзівілаў[d][3], Марыя Гертруда з Радзівілаў[d][3], Францішка з Радзівілаў[d][3], Удальрыка з Радзівілаў[d][3], Крыштаф Радзівіл[d][3], Фелікс Радзівіл[d][3], Караль Радзівіл[d][3], Дамінік Радзівіл[d][3] і Ганна Аўгустына з Радзівілаў[d][3]
Званне	генерал
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Фаўстын Радзівіл (21 мая 1688, мястэчка Здзецел, Слонімскі павет — 2 лютага 1746) — вялікалітоўскі дзяржаўны і ваенны дзеяч. Чашнік (1706—1709) і мечнік вялікі літоўскі (1710—1729), ваявода новагародскі (1729—1740). Генерал-лейтэнант (1725).

Валодаў Здзецелам у Слонімскім павеце, Глускам, Парэччам і Уселюбам у Новагародскім павеце, Крожамі ў Жамойці, набыў горада Бярдычаў у Брацлаўскім ваяводстве. Быў старостам бабруйскім^[6]. Кавалер ордэнаў Белага Арла і расійскага Аляксандра Неўскага (1742)^[7].

З нясвіжскай лініі роду Радзівілаў герба «Трубы», сын Дамініка Мікалая, канцлера вялікага літоўскага, і Ганны Мар’яны з Палубінскіх. Меў старэйшага брата Яна Мікалая, ваяводу новагародскага, які апекваўся ім па смерці бацькі.

Атрымаў адукацыю ў Нясвіжскім калегіуме езуітаў. У 1699 годзе з’ехаў на пяць гадоў за мяжу, каб працягваць навучанне.

Па вяртанні ў Вялікае Княства Літоўскае, актыўна ўдзельнічаў у палітычным жыцці дзяржавы. У 1706 годзе атрымаў урад чашнікі вялікага літоўскага, у 1710 годзе — мечніка вялікага літоўскага. Абіраўся паслом на соймы 1718 (ад Слонімскага павета^[8]), 1720, 1722 і 1726 гадоў. У 1725 годзе атрымаў чын генерал-лейтэнанта пяхоты. Камандаваў войскам Вялікага Княства Літоўскага. У 1729 годзе стаў ваяводам новагародскім.

У 1733 годзе як саюзнік Расіі спрыяў абранню каралём і вялікім князем Аўгуста Саксонскага, далей заставаўся агентам Пецярбурга (атрымліваў штогод 5 тыс. руб.)^[9].

У Здзецеле на ўласныя сродкі распачаў будаванне палаца, скончанага ў 1751 годзе. У Глуску на бернардзінскім касцёле быў вялікі звон, на баку якога знаходзіўся герб з выявай арла і лебедзя і надпіс: «Nicolai Faustin Xsonze Radzivill Woievoda Novogrodzki-Barbara z Zaviszow Xienzna Radzivillowa … 1743».

Ажаніўся 4 снежня 1710 года ў Раготне з Барбарай, дачкой кашталяна менскага Крыштафа Станіслава Завішы (1660—1721) і Тэрэзы з Тышкевічаў. У шлюбе нарадзіліся дзеці:

• Удальрык Крыштаф (1712—1770), пісар вялікі літоўскі, паэт і гісторык
• Тэрэза Барбара
• Альбрэхт (1717—1790), староста рэчыцкі, генерал-маёр
• Марыя Гертруда
• Юрый (1721—1754), ваявода новагародскі
• Станіслаў (1722—1787), генерал-лейтэнант
• Ганна Аўгусціна
• Брыгіта Петранеля
• Францішка
• Удальрыка
• Крыштаф
• Фелікс
• Караль
• Дамінік

• Іканаграфія Мікалая Фаўстына Радзівіла
• 
  З Нясвіжскай партрэтнай галерэі, каля 1733
• 
  З альбома «Выявы роду Радзівілаў». Г. Ляйбовіч, 1758
• 
  Невядомы мастак, 1746
• 
  М. Старкман, 1857

У картцы да артыкула прыводзіцца партрэт, напісаны ў 1720—1730 гадах невядомым мастаком, з Нясвіжскай партрэтнай галерэі, які цяпер захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі.

• Цела М. Ф. Радзівіла пахавалі ў Нясвіжы, а сэрца — у Здзецельскім касцёле.
• У Нацыянальным мастацкім музей Беларусі ў 2007 годзе ўпершыню выставілі ўнікальны надмагільны партрэт, створаны ў 1746 годзе, які доўгі час лічыўся выявай невядомага магната. У 2006 годзе яго атрыбутавалі — гэта Мікалай Фаўстын Радзівіл^[10].

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 495—496. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 591 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
• Шышыгіна-Патоцкая К. Нясвіж і Радзівілы, Мн.: Беларусь, 2007.
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13). — С. 217.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мікалай Фаўстын Радзівіл