Пенсільванія

Пенсільванія
Пенсільванія
	англ.: Commonwealth of Pennsylvania
Герб	Сцяг
Краіна	ЗША;
Гімн	Pennsylvania[d]
Уваходзіць у	ЗША;
Адміністрацыйны цэнтр	Гарысберг;
Дата ўтварэння	12 снежня 1787
Кіраўнік	Джошуа Шапіра[d]
Насельніцтва	▲13 002 700 чал. (1 красавіка 2020);
Плошча	119 283 км²;
Вышыня; над узроўнем мора	335 м
Часавы пояс	EDT[d], UTC-5 і зона Амерыка/Нью-Ёрк[d]
Код ISO 3166-2	US-PA
Афіцыйны сайт (англ.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пенсільванія (англ.: Commonwealth of Pennsylvania) — садружнасць на паўночным захадзе ЗША, мае правы штата ЗША. Сталіца — горад Гарысберг.

Гісторыя

Першымі еўрапейскімі пасяленцамі на тэрыторыі сучаснай Пенсільваніі былі шведы і галандцы. У 1681 англійскі кароль Карл II перадаў маладому англійскаму квакеру Уільяму Пэну вялікую тэрыторыю да захаду ад ракі Дэлавэр. У 1682 Пэн заснаваў калонію-сховішча для пратэстантаў «Таварыствы сяброў» (афіцыйная назва квакераў) і іншых гнаных за веру. У гонар бацькі Пэна, адмірала каралеўскага флота, калонія была названая Пенсільваніяй. Пенсільванія — на латыні Penn Silvania — Лясістая зямля Пэна.

Тады ж Уільям Пэн, які вызнаваў ідэю братэрскай любові паміж аднаверцамі, заснаваў горад, якому прыдумаў назву Філадэльфія, што на старажытнагрэчаскай азначае Горад братэрскай любові.

Паўстагодззе эксперымент працякаў паспяхова, аднак затым у выніку сутычак з індзейцамі загінула шмат асаднікаў ірландскага і нямецкага паходжання. Квакеры (у адрозненне ад пурытан у Новай Англіі) адмовіліся супрацьпаставіць індзейцам сілу, бо не маглі паступіцца сваімі маральнымі прынцыпамі — непрыманнем войнаў і гвалту, рэлігійнай памяркоўнасцю — і змушаныя былі сысці з палітычнай сцэны калоніі.

У 1751 у Пенсільваніі быў адчынены першы на тэрыторыі брытанскіх калоній шпіталь, а таксама заснаваны першы ўніверсітэт — Універсітэт Пенсільваніі. У 1790 годзе Пенсільванія першай сярод паўночнаамерыканскіх штатаў прыняла закон аб вызваленні рабоў.

Пенсільванія актыўна ўдзельнічала ў вайне за незалежнасць. У 1776 годзе была прынятая Канстытуцыя Садружнасці Пенсільванія (афіцыйная назва штата). Тады ж ў Філадэльфіі Другім кантынентальным кангрэсам абвешчаная Дэкларацыя незалежнасці і Пенсільванія, нараўне з дванаццаццю іншымі былымі паўночнаамерыканскімі калоніямі Вялікабрытаніі, утварыла Злучаныя Штаты Амерыкі.

Судовая сістэма

Усе суды Пенсільваніі з’яўляюцца часткай адзінай судовай сістэмы. У ёй ёсць тры асноўныя ўзроўні: малыя суды, суды агульнай юрысдыкцыі і прамежкавыя апеляцыйныя суды штата, якія называюцца судом Садружнасці і Вышэйшым судом. Вярхоўны суд Пенсільваніі валодае адміністрацыйнай уладай над усёй судовай сістэмай.^[4]

Судовая сістэма штата ў 2018 годзе атрымала з дзяржаўнага бюджэту 414 309 000 $, што склала 0,5 % ад агульнага бюджэту штата. Пры гэтым судовая сістэма збірае значна больш штрафаў і збораў. Гэтыя грошы размяркоўваюцца паміж органамі ўлады штата і мясцовага самакіравання, уключаючы органы кіравання аэрапортамі і паркоўкамі, а таксама праграмамі падтрымкі ахвяраў.^[5]