Ліда (аэрадром)

Ліда
Лётчыкі 16-й разведвальнай эскадрыллі Польшчы на аэрадроме ў Лідзе ў кастрычніку 1920 г.
ІАТА: няма — ІКАА: UMDD— Унутр. код: УМДД
Інфармацыя
Тып	ваенны / дзеючы
Краіна	Беларусь
Размяшчэнне	Лідскі раён Гродзенская вобласць на ўсход ад горада Ліда
Уладальнік	МА РБ
Эксплуатант	ВПС Беларусі
Вышыня НУМ	144 м
Часавы пояс	UTC+3
Карта
' Аэрадром на карце Беларусі

Ліда — ваенны аэрадром у Беларусі, размешчаны на ўсход ад аднайменнага горада Ліда Гродзенскай вобласці. Адзін з найстарэйшых аэрадромаў свету^[1].

У 1906 годзе ў Ліду з Далёкага Усходу перамешчана 9-я паветраплавальная рота маньчжурскай арміі^[1]. У наступным годзе тут была сфарміравана спецыяльная рота, якая мела на ўзбраенні некалькі дырыжабляў («Альбатрос», «Астра», «Голуб» і «Грыф»^[1][2][3]), каля 300 салдат і 9 афіцэраў, а таксама 150 коней і 120 павозак^[2]. Аднак лётнае поле і неабходная інфраструктура, уключаючы элінгі для дырыжабляў, былі пабудаваныя толькі ў 1910-м. 18 чэрвеня 1914 года на аэрадроме сфарміраваны 3-ці корпусны авіяцыйны атрад расійскага імператарскага Паветранага флоту, пераемнікам якога ў чэрвені 1938 года стаў 15-ы знішчальны авіяцыйны полк^[4]:315.

У канцы ліпеня 1914 года ў Лідзе сфарміравана 4-я авіяцыйная рота на трох бамбардзіроўшчыках «Ілля Мурамец»^[1].

З вясны 1921 года па восень 1939 года на аэрадроме базаваліся авіяцыйныя падраздзяленні Польшчы: спачатку гэта быў 11-ы полк знішчальнікаў, затым 5-ы бамбардзіровачны полк. У верасні 1939 года частка самалётаў прынялі ўдзел у нямецка-польскай вайне. Перад прыходам Чырвонай Арміі 20 машын змаглі пераляцець у Латвію. Астатнія 23 (у тым ліку 11 непашкоджаных) засталіся на аэрадроме і сталі трафеямі РСЧА^[1].

У лютым 1940 года на аб’ект перабазаваўся 31-ы знішчальны авіяцыйны полк^[4]:338. Станам на 31 мая 1941 года на аэрадроме размяшчаліся^[1]:

• упраўленне 11-й змешанай авіядывізіі;
• 122-і знішчальны авіяцыйны полк;
• авіясклад № 899,
• 213-я стацыянарная авіямайстэрня,
• штаб 38-й авіябазы,
• 165-ы батальён аэрадромнага забеспячэння і яго падраздзяленне абслугоўвання,
• 152-я аэрадромна-тэхнічная рота.

Падчас нямецкай акупацыі на аэрадроме базаваліся падраздзяленні Люфтвафэ^[1]. Пазней, з 5 верасня 1944 года па 22 снежня 1944 года, у Лідзе знаходзіўся 8-ы авіяцыйны Смаленскі корпус далёкага дзеяння^[5].

У пасляваенны перыяд аб’ект быў базай наступных часцей^[6]:

• 74-ы гвардзейскі штурмавы авіяцыйны Сталінградскі Чырванасцяжны ордэна Суворава полк (з 9 жніўня 1945 года па красавік 1960 года);
• 136-ы гвардзейскі штурмавы авіяцыйны сталінскі Чырванасцяжны ордэна Суворава полк (з 9 жніўня 1945 года па красавік 1960 года);
• 1-я гвардзейская штурмавая авіяцыйная Сталінградская ордэна Леніна двойчы Чырванасцяжная ордэнаў Суворава і Кутузава дывізія (з верасня 1952 года па 1993 год);
• 911-ы знішчальны авіяцыйны полк (з 11 лістапада 1953 года па чэрвень 1989 года).

Пасля распаду Савецкага Саюза на аб’ект перабазаваўся 206-ы асобны штурмавы авіяцыйны полк, на аснове якога створана 206-я гвардзейская штурмавая Чырванасцяжная Радамская авіяцыйная база. У 2010 годзе на аэрадроме сфарміраваны 206-ы цэнтр падрыхтоўкі лётнага складу ВПС Беларусі, а 206-я гвардзейская штурмавая Чырванасцяжная Радамская авіябаза стала 116-й гвардзейскай штурмавой авіяцыйнай Радамскай Чырванасцяжнай базай^[1].

Падчас уварвання Расіі ва Украіну лідская авіябаза выкарыстоўвалася расійскай авіяцыяй (277-ы бамбардзіровачны авіяцыйны полк на Су-24)^[7].

• Карта аэрадрома
• Аэродром Лида в годы становления российской военной авиации
• Аэродром Лида. Газета Беларусь сегодня