Структура на револуцинерните окрузи - МРО

Македонска револуционерна; организација (МРО)
Мото	Слобода или смрт; Македонија на Македонците; Самостојна македонска држава;
	Слобода или смрт; Македонија на Македонците; Самостојна македонска држава;
Псевдоним	Подземна република
	Подземна република
Институти	Централен комитет ; Задгранично претставништво ; Четнички институт ; Полиција ; Пошта ; Окрузи ; Пунктови; Правосудство ;
	Централен комитет ; Задгранично претставништво ; Четнички институт ; Полиција ; Пошта ; Окрузи ; Пунктови; Правосудство ;
Статути	Прв устав; Прв правилник; Устав на ТМОРО; Правилник на ТМОРО; Правилник за четите на ТМОРО; Устав на ВМОРО; Правилник на ВМОРО; Правилник за селски чети;
	Прв устав; Прв правилник; Устав на ТМОРО; Правилник на ТМОРО; Правилник за четите на ТМОРО; Устав на ВМОРО; Правилник на ВМОРО; Правилник за селски чети;
Конгреси	Ресенско советување; Солунски конгрес од 1896 ; Солунски конгрес од 1903 ; Смилевски конгрес ; Конгрес на Петрова Нива ; Струмички конгрес од 1904 ; Прилепски конгрес ; Скопски конгрес ; Солунски конгрес од јуни 1905 ; Солунски конгрес од август 1905 ; Струмички конгрес од 1905 ; Серски конгрес; Рилски конгрес ; Ќустендилски конгрес ; Мајски конгрес ;
	Ресенско советување; Солунски конгрес од 1896 ; Солунски конгрес од 1903 ; Смилевски конгрес ; Конгрес на Петрова Нива ; Струмички конгрес од 1904 ; Прилепски конгрес ; Скопски конгрес ; Солунски конгрес од јуни 1905 ; Солунски конгрес од август 1905 ; Струмички конгрес од 1905 ; Серски конгрес; Рилски конгрес ; Ќустендилски конгрес ; Мајски конгрес ;
Весници	Бунтовник; Право ; Дело ; Револуционерен лист; Автономија (1898 - 1902) ; Илинден ; Автономија (1903); Слобода или смрт; Револуција ; Единство ;
	Бунтовник; Право ; Дело ; Револуционерен лист; Автономија (1898 - 1902) ; Илинден ; Автономија (1903); Слобода или смрт; Револуција ; Единство ;
Непријатели	Османлиско Царство; Грчка пропаганда; Бугарска пропаганда; Српска пропаганда ; Бугарска егзархија; Егзархиска групација ; Македонски комитет; Врховизам; БТРБ ; Цончевисти; Елиномакедонски комитет; Српско четничко движење;
	Османлиско Царство; Грчка пропаганда; Бугарска пропаганда; Српска пропаганда ; Бугарска егзархија; Егзархиска групација ; Македонски комитет; Врховизам; БТРБ ; Цончевисти; Елиномакедонски комитет; Српско четничко движење;
Сојузници	МТРК; Гемиџии;
	МТРК; Гемиџии;
Хронологија	Основање ; Јануарска средба; Стамболовштината ; Терористичка дејност; Неделно училиште ; Училиштен кружок ; Велигденска мисија ; Односите помеѓу ТМОРО И ВМК ; Смрта на Делчев; Илинденско востание ; Крушевска Република; Крушевски манифест ; Мирцштешки реформи ; Борба за Македонија; Директива ; Основите од Брут ; Расцеп ; Возобновување ;
	Основање ; Јануарска средба; Стамболовштината ; Терористичка дејност; Неделно училиште ; Училиштен кружок ; Велигденска мисија ; Односите помеѓу ТМОРО И ВМК ; Смрта на Делчев; Илинденско востание ; Крушевска Република; Крушевски манифест ; Мирцштешки реформи ; Борба за Македонија; Директива ; Основите од Брут ; Расцеп ; Возобновување ;
Афери	Донева афера; Виничка афера ; Валандовска афера ; Битолска афера ; Солунска афера ; Иванчова афера; Струмичка афера; Афера Мис Стон ; Крушевска афера; Грабнувањето на Даме Груев; Мацанова афера;
	Донева афера; Виничка афера ; Валандовска афера ; Битолска афера ; Солунска афера ; Иванчова афера; Струмичка афера; Афера Мис Стон ; Крушевска афера; Грабнувањето на Даме Груев; Мацанова афера;
Фракции	Конзервативна струја ; Реформска струја ; Серска група ; Струмичка група ; Сарафисти;
	Конзервативна струја ; Реформска струја ; Серска група ; Струмичка група ; Сарафисти;
Битки	Битка кај Готен; Битка кај Могила; Битка кај Трсје; Битка кај Слива; Битка кај Арменско; Битка кај Гандач; Битка кај Локвата и Вињари; Битка кај Маргара ; Битка на Ножот; Битка кај Баница; Битка за Мехомија; Битка кај Аржинското блато ; Битка кај Ѓуришкиот манастир; Битка кај Мечкин Камен ;
	Битка кај Готен; Битка кај Могила; Битка кај Трсје; Битка кај Слива; Битка кај Арменско; Битка кај Гандач; Битка кај Локвата и Вињари; Битка кај Маргара ; Битка на Ножот; Битка кај Баница; Битка за Мехомија; Битка кај Аржинското блато ; Битка кај Ѓуришкиот манастир; Битка кај Мечкин Камен ;
Aпостоли	Даме Груев; Гоце Делчев; Ѓорче Петров; Пере Тошев;
	Даме Груев; Гоце Делчев; Ѓорче Петров; Пере Тошев;
Поврзано	Историја на Македонија; Историја на македонскиот народ; Македонско национално движење;
	Историја на Македонија; Историја на македонскиот народ; Македонско национално движење;
	Кутијава: преглед; разговор; уреди;

Структурата на револуцинерните окрузи на Македонската револуционерна организација се формирала во еден подолг период со дирекно учество на некој од наистакнатите македонски револуционери.

Првите револуционерни кружоци

Поради недостаток на изворна литература не може точно да се проследи формирањето на првите револуционерни кружоци. Меѓутоа врз основа на коресподенцијата на Даме Груев која тој ја водел со Никола Дејков може да се каже дека тие биле формирани во февруари и март 1894 година.

Во месеците јули и август 1894 година Даме Груев презел една поголема обиколка низ Македонија при која биле формирани првите комитети и организацијоната мрежа. Во јули 1894 година во Кавадарци бил формиран првиот комитет во Македонија од страна на Даме Груев. Потоа Груев ги посетил: Штип, Прилеп, Битола, Ресен, Охрид и Струга.

При оваа обиколка биле формирани комитети во Прилеп, Битола, Охрид и Струга, а битолскиот бил одреден за окружен.

Силен импулс за понатамошен развој на Македонската револуционерна организација било Ресенското советување. Меѓу другото во Ресен било решено: Територијата на Македонија да се подели на револуционерни реони на чело со авторитетни лица.

Поради недостаток на извори не се знае точно како била реализирана оваа одлука, но факт е дека по советувањето како револуционерни центри егзистираат Солун, Битола и Штип.

Во летото 1895 година по барање на Даме Груев, Христо Поп Коцев го формирал комитетот во Одрин.

Солунски конгрес

Во 1896 година во Солун се одржал првиот конгрес на Македонската револуционерна организација и тогаш е формирана организациската физиономија. Било решено:

1. Организациската територија да се подели на 7 окрузи: Солунски, Битолски, Скопски, Велешко - Тиквешки, Струмичко - Џумајски, Штипски и Одрински.

2. Прилеп и Цариград имаат право дирекно да кореспондираат со ЦК, додека пак Централниот комитет со внатрешноста на Македононија кореспондира преку окрузите и затоа било решено ЦК да има посебни шифри за комуникација со окрузите, посебни за комуникација меѓу ЦК и Задграничните претставници, а окрузите имаат посебни шифри за комуникација меѓу себе ^[1]^[2]

Меѓутоа во пракса егзистирале 6 округа: Солунски, Битолски, Скопски, Струмички, Серски и Одрински.

Велешко-Тиквешкиот не заживеал.

Велес кореспондирал дирекно со Централниот комитет, а Тиквешкиот реон во 1899 година бил придодаден кон Солунскиот округ.

Штипскиот воопшто не егзистирал, а од предвидениот Струмичко - Џумајски настанале два округа Струмички и Серски.

1896 - 1908

Прв Солунски револуционерен округ
- Кукушки
- Солунски
- Дојрански
- Гевгелиски
- Ениџевардарски
- Воденски
- Тиквешки
Втор Битолски револуционерен округ
- Лерински
- Костурски
- Ресенски
- Охридски
- Кичевски
- Крушевски
- Демирхисарски
- Битолски
Трет Серски револуционерен округ
- Серски
- Драмски
- Неврокопски
- Демирхисарски
- Разлошки
- Мелнички
- Поројски
Четврт Одрински револуционерен округ
- Малотрновски
- Лозенградски
- Бунархисарски
- Чокенски
- Мустафапашански
- Ахчелебиски
- Дедеагачки
- Ќумурџински
Пети Струмички револуционерен округ
- Струмички
- Петрички
- Радовишки
- Малешевски
- Горноџумајски
Шести Скопски револуционерен округ
- Скопски
- Штипски
- Кратовски
- Кумановски
- Кривопалански
- Кочански
- Велешки
  - Светиниколски
  - Тетовски ^[3]

Извори

↑ Д-р, Христо Татарчев, Вътрешна македоно-одринска революционна организация като мит или реалност, Цочо Биљарски и Валентин Китанов, София, 1995
↑ Уставот на ТМОРО
↑ Светиниколскиот и Тетовскиот реон се формират во 1905 година, кога Тетовско спаѓа во Призренскиот санџак