Нацыянальная акадэмія навук Азербайджана

Нацыянальная акадэмія навук Азербайджана (НАНА) (азерб.: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası) — асноўнае навуковае аб’яднанне рэспублікі. НАНА была створана ў горадзе Баку ў 1945 годзе. Папярэднікам НАНА быў Азербайджанскі філіял АН СССР (існаваў з 1932 года).

У склад АН ўваходзіць 21 навуковая ўстанова, у тым ліку 15 інстытутаў, 3 сектары, шэраг музеяў, батанічны сад, базы ў розных раёнах рэспублікі. Акрамя таго, ёсць бібліятэка, рукапісны фонд і выдавецтва.

У складзе НАНА (2007) — 57 акадэмікаў і 104 член-карэспандэнтаў.

На першым пасяджэнні сапраўдных членаў Акадэміі навук 31 сакавіка 1945 г. прэзідэнтам НАНА быў абраны М. Міркасімаў.

Наступнымі прэзідэнтамі Акадэміі навук былі:

• Юсіф Гейдар аглы Мамедаліеў (1947—1950, 1958—1961)
• Муса Мірза аглы Аліеў (1950—1958)
• Захід Ісмаіл аглы Халілаў (1961—1967)
• Рустам Гаджыалі аглы Ісмаілаў (1967—1970)
• Гасан Мамедбагір аглы Абдуллаеў (1970—1983)
• Эльдар Юніс аглы Салаеў (1983—1997)
• Фарамаз Газанфар аглы Максудаў (1997—2000).

У 2001 годзе прэзідэнтам НАНА абраны акадэмік Махмуд Керым аглы Керымаў.

Галоўнае месца ў працах навукоўцаў Азербайджана займаюць праблемы, звязаныя з пытаннямі развіцця геалогіі, нафтаздабываючай і нафтаперапрацоўчай прамысловасці, уласнай металургічнай базы, ірыгацыі і арашальных работ, гідраэнергагаспадарства, геабатанікі, генетыкі і селекцыі раслін і жывёл.

Асаблівае месца ў планах навукова-даследчых работ надаецца пытанням нафтахіміі. сінтэзу і перапрацоўкі нафты і газу. Створаны спецыяльны інстытут нафтахімічных працэсаў. Дасягнуты значныя поспехі ў распрацоўцы праблем выкарыстання радыеактыўных ізатопаў, паўправаднікоў, прымянення аўтаматыкі і тэлемеханікі, тэорыі фільтрацыі, астрафізікі і інш.

Вялікая работа праводзіцца ў вобласці грамадскіх навук.

НАНА мае ў сваім складзе 5 аддзяленняў:

Аддзяленне фізіка-матэматычных і тэхнічных навук

• Інстытут фізікі
• Інстытут кібернетыкі імя акадэміка А. Гусейнава
• Інстытут матэматыкі і механікі
• Шэмахінская астрафізічная абсерваторыя імя Насірэддзіна Тусі
• Інстытут радыяцыйных праблем
• Інстытут інфармацыйных тэхналогій

Аддзяленне хімічных навук

• Інстытут нафтахімічных працэсаў імя акадэміка Ю. Г. Мамедаліева
• Інстытут хімічных праблем імя акадэміка М. Ф. Нагіева
• Інстытут хіміі прысадак імя акадэміка А. М. Куліева
• Інстытут палімерных матэрыялаў
• Доследна-прамысловы завод Інстытута нафтахімічных працэсаў

Аддзяленне навук аб Зямлі

• Інстытут геалогіі
• Інстытут геаграфіі імя акадэміка Г. Аліева

Аддзяленне гуманітарных і грамадскіх навук

• Інстытут гісторыі імя А. Бакіханава
• Інстытут археалогіі і этнаграфіі
• Інстытут эканомікі
• Інстытут філасофіі і палітыка-прававых даследаванняў
• Інстытут усходазнаўства імя акадэміка Я. М. Буньядова
• Навукова-даследчы інстытут па правах чалавека
• Інстытут літаратуры імя Нізамі
• Інстытут мовазнаўства імя Насімі
• Інстытут рукапісаў імя Фізулі
• Інстытут архітэктуры і мастацтваў
• Музей гісторыі Азербайджана
• Музей азербайджанскай літаратуры імя Нізамі Гянджэві
• Дом-музей Гусейнаў Джавіда
• Інстытут фальклору

Аддзяленне біялагічных навук

• Інстытут батанікі
• Інстытут заалогіі
• Інстытут генетычных рэсурсаў
• Інстытут фізіялогіі імя А. І. Караева
• Інстытут глебазнаўства і аграхіміі
• Інстытут мікрабіялогіі
• Цэнтральны батанічны сад
• Мартакертський дэндрарый

Выдадзена «Гісторыя Азербайджана», «Руска-азербайджанскі слоўнік», «Гісторыя азербайджанскай літаратуры» і інш.

Выдаюцца «Даклады», «Весткі» і інш. літаратура.

• Афіцыйны сайт НАНА Архівавана 26 снежня 2008. (азерб.) (англ.) (руск.)
• Цэнтральная навуковая бібліятэка НАНА Архівавана 6 лютага 2009. (азерб.) (англ.) (руск.)