Французская Грэбля

Французская Грэбля
Краіна	Беларусь
Вобласць	Мінская
Раён	Пухавіцкі
Сельсавет	Пухавіцкі
Каардынаты	53°31′26″ пн. ш. 28°28′31″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	▼4 чал. (2019);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1713
Аўтамабільны код	5

Францу́зская Грэ́бля^[1] (трансліт.: Francuzskaja Hreblia, руск.: Французская Гребля) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Пухавіцкага сельсавета.

Назва

Назва, верагодна, звязана са збудаванай у часы вайны 1812 года грэбляй^[2].

Гісторыя

Ранняя гісторыя

У другой палове XIX стагоддзя шляхецкая ваколіца^[3] ў Пухавіцкай воласці Ігуменскага павета Мінскай губерні. У часы паўстання 1863 года ў ваколіцы Французская Грэбля да атрада Станіслава Ляскоўскага далучылася група з Ігумена (35 чалавек)^[4].

У 1889 годзе землеўладальнікамі ў ваколіцы Французская Грэбля былі: дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Феліцыян Фаміч Аляшкевіч (20 дзесяцін зямлі), праваслаўны мешчанін Андрэй Васілевіч Баранаў (40 дзесяцін), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Карл Іванавіч Бесман (24 дзесяціны), сялянка рыма-каталіцкага веравызнання Антаніна Іванаўна Душэўская (20 дзесяцін), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Міхаіл Іванавіч Жыдовіч (30 дзесяцін), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Вікенцій Іванавіч Малішэўскі (12 і 3/4 дзесяціны), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Казімір Іванавіч Малішэўскі (12 і 3/4 дзесяціны), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Вікенцій Станіслававіч Малішэўскі (6,5 дзесяціны), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Іосіф Сцяпанавіч Малішэўскі (6,5 дзесяціны), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Ігнацій Марцінавіч Малішэўскі (6,5 дзесяціны), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Вікенцій Станіслававіч Матусевіч (1,5 дзесяціны), селянін рыма-каталіцкага веравызнання Іван Ануфрыевіч Матусевіч (10 дзесяцін), селянін рыма-каталіцкага веравызнання Міхаіл Ануфрыевіч Матусевіч (10 дзесяцін), адстаўнік рыма-каталіцкага веравызнання Іосіф Станіслававіч Матусевіч (17,5 дзесяціны), мешчанін рыма-каталіцкага веравызнання Адам Іванавіч Матусевіч (1 дзесяціна), праваслаўны мешчанін Палікарп Антонавіч Матусевіч (78 дзесяцін), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Адольф Юравіч Навіцкі (7,5 дзесяціны), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Ігнацій Сцяпанавіч Петрашкевіч (40 дзесяцін), праваслаўны дваранін Мікалай Васілевіч Старжынскі (6,5 дзесяціны)^[5].

Паводле перапісу 1897 года былі засценак і аднайменная лясная старожка.

Найноўшы час

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі. У наваколлі дзейнічала савецкія партызаны 1-й Мінскай брыгады^[6]. У сакавіку 1944 года ў ходзе карнай аперацыі нямецкія войскі спалілі вёску, забілі 28 жыхароў^[7]. Пасля вайны вёска адноўлена.

Да 29 чэрвеня 2006 года вёска ўваходзіла ў склад Краснаакцябрскага сельсавета^[8].

Насельніцтва

1897 год — засценак, 14 двароў, 77 жыхароў; лясная старожка, 6 жыхароў
1908 год — 22 двары, 124 жыхары
1917 год — 28 двароў, 176 жыхароў, усе беларусы^[9]
1940 год — 25 двароў, 69 жыхароў
2002 год — 9 двароў, 18 жыхароў
2009 год — 15 жыхароў
2019 год — 4 жыхары^[10]

Крыніцы

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
↑ Шимук, Татьяна. Любопытные зубры и щедрые местные жители: чем примечательны деревни Французская Гребля и Зафранцузская Гребля (руск.) (нявызн.) ?. www.sb.by (17 жніўня 2019). Праверана 1 верасня 2024.
↑ SgKP 1882, с. 7.
↑ Памяць 2003, с. 49.
↑ Памяць 2003, с. 77—99.
↑ Памяць 2003, с. 727.
↑ Поиск - Белорусские деревни, сожжённые в годы Великой Отечественной войны (нявызн.). db.narb.by. Праверана 1 верасня 2024.
↑ Решение Минского областного Совета депутатов от 29 июня 2006 г. № 222 «Об упразднении Горелецкого, Краснооктябрьского, Селецкого, Сергеевичского сельсоветов и изменении границ Новоселковского, Пуховичского, Ветеревичского сельсоветов и Правдинского поссовета Пуховичского района» (руск.)
↑ Список населенных мест Б.С.С.Р. (б. Минской губернии) 1924, с. 110.
↑ Belarus (нявызн.). pop-stat.mashke.org. Праверана 1 верасня 2024.

Літаратура

Французская Грэбля // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 8: Мінская вобласць, кн. 4 / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 191. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
Памяць: Пухавіцкі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.
Jelski A. Hadutów // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy (польск.). — Warszawa, 1882. — S. 7.
Список населенных мест Б.С.С.Р. (б. Минской губернии) / Центральное Статистическое Бюро Б.С.С.Р.. — Минск: Белтрестпечать, 1924.